ਇਸ ਦਾਲ ਦੀ ਸਬਜੀ ਨੂੰ ਮਾਸਾਹਾਰੀ ਕਿਉਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ?

ਮਸੂਰ ਦੀ ਦਾਲ ਨੂੰ 'ਮਾਸਾਹਾਰੀ' ਮੰਨਣ ਦੇ ਕਾਰਨ

ਦਾਲ ਭਾਰਤੀ ਖੁਰਾਕ ਦਾ ਇੱਕ ਅਨਿੱਖੜਵਾਂ ਅੰਗ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਮਾਸਾਹਾਰੀ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਸ਼ਾਕਾਹਾਰੀ, ਹਰ ਕਿਸੇ ਨੇ ਕਦੇ ਨਾ ਕਦੇ ਦਾਲ ਦਾ ਸੁਆਦ ਚੱਖਿਆ ਹੋਵੇਗਾ। ਪਰ ਇਸ ਦਾਲ ਨੂੰ ਮਾਸਾਹਾਰੀ ਕਿਉ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ?

ਇਸ ਦਾਲ ਨੂੰ ਮਾਸਾਹਾਰੀ ਮੰਨਣ ਅਤੇ ਸੰਤਾਂ-ਰਿਸ਼ੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਇਸ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰਨ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਹਨ:

🧐 ਮਸੂਰ ਦੀ ਦਾਲ ਨੂੰ 'ਮਾਸਾਹਾਰੀ' ਮੰਨਣ ਦੇ ਕਾਰਨ

ਮਸੂਰ ਦੀ ਦਾਲ (Red Lentil) ਨੂੰ ਮਾਸਾਹਾਰੀ ਮੰਨਣ ਪਿੱਛੇ ਕੋਈ ਵਿਗਿਆਨਕ ਸਬੂਤ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਪੌਦਿਆਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਇਸਦੇ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਧਾਰਮਿਕ ਅਤੇ ਆਯੁਰਵੈਦਿਕ ਹਨ:

1. ਧਾਰਮਿਕ ਕਾਰਨ (ਕਥਾਵਾਂ)

ਦੋ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਧਾਰਮਿਕ ਕਥਾਵਾਂ ਇਸ ਦਾਲ ਨੂੰ 'ਮਾਸਾਹਾਰੀ' ਦਰਜਾ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ:

ਸਮੁੰਦਰ ਮੰਥਨ ਦੀ ਕਥਾ:

ਇਹ ਕਹਾਣੀ ਸਮੁੰਦਰ ਮੰਥਨ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹੋਈ ਹੈ।

ਜਦੋਂ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਨੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਦੈਂਤ ਸਵਰਭਾਨੂ ਦਾ ਸਿਰ ਵੱਢਿਆ।

ਮਾਨਤਾ ਹੈ ਕਿ ਸਵਰਭਾਨੂ ਦੇ ਕਤਲ ਦੌਰਾਨ ਜਿੱਥੇ ਵੀ ਖੂਨ ਦੀਆਂ ਬੂੰਦਾਂ ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਡਿੱਗੀਆਂ, ਉੱਥੇ ਮਸੂਰ ਦੀ ਦਾਲ ਉੱਗ ਪਈ। ਖੂਨ ਨਾਲ ਇਸਦੀ ਉਤਪਤੀ ਕਾਰਨ ਇਸਨੂੰ ਮਾਸਾਹਾਰੀ (ਰੱਤ-ਬੀਜ) ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਕਾਮਧੇਨੂ ਗਾਂ ਦੀ ਕਥਾ:

ਕੁਝ ਹੋਰ ਧਾਰਮਿਕ ਵਿਸ਼ਵਾਸਾਂ ਵਿੱਚ, ਇਸਦੀ ਉਤਪਤੀ ਪਵਿੱਤਰ ਗਾਂ ਕਾਮਧੇਨੂ ਦੇ ਖੂਨ ਨਾਲ ਵੀ ਜੋੜੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

2. ਆਯੁਰਵੈਦਿਕ ਅਤੇ ਗੁਣਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ

ਸੰਤਾਂ ਅਤੇ ਰਿਸ਼ੀਆਂ ਦੇ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰਨ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਇਸਦੇ ਗੁਣ (Properties) ਹਨ:

ਤਾਮਸਿਕ ਗੁਣ (Tamasic Quality):

ਆਯੁਰਵੇਦ ਵਿੱਚ, ਭੋਜਨ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ—ਸਾਤਵਿਕ, ਰਾਜਸਿਕ, ਅਤੇ ਤਾਮਸਿਕ—ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਮਸੂਰ ਦੀ ਦਾਲ ਨੂੰ ਤਾਮਸਿਕ ਭੋਜਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਤਾਮਸਿਕ ਭੋਜਨ ਉਹ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਜਿਨਸੀ ਇੱਛਾ, ਗੁੱਸੇ, ਅਤੇ ਸੁਸਤੀ (Lethargy) ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ।

ਸੰਤ ਅਤੇ ਰਿਸ਼ੀ, ਜੋ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਸਾਧਨਾ ਅਤੇ ਸ਼ਾਂਤੀ (ਸਾਤਵਿਕਤਾ) 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਅਜਿਹੇ ਗੁਣਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਵਾਲੇ ਭੋਜਨ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਦੀ ਮਾਤਰਾ:

ਇੱਕ ਹੋਰ ਅਨੁਮਾਨ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਦੀ ਉੱਚ ਮਾਤਰਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਮਾਸਾਹਾਰੀ ਭੋਜਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਇਸਨੂੰ ਗਲਤੀ ਨਾਲ ਮਾਸਾਹਾਰੀ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਸੰਖੇਪ ਵਿੱਚ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਆਧੁਨਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਖੁਰਾਕ ਵਿਗਿਆਨ ਮਸੂਰ ਦੀ ਦਾਲ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸ਼ਾਕਾਹਾਰੀ ਮੰਨਦੇ ਹਨ, ਸਨਾਤਨ ਧਰਮ ਅਤੇ ਆਯੁਰਵੇਦ ਦੇ ਕੁਝ ਅਨੁਯਾਈ ਇਸਨੂੰ ਧਾਰਮਿਕ ਕਾਰਨਾਂ (ਖੂਨ ਤੋਂ ਉਤਪਤੀ ਦੀਆਂ ਕਥਾਵਾਂ) ਅਤੇ ਤਾਮਸਿਕ ਗੁਣਾਂ ਕਾਰਨ ਮਾਸਾਹਾਰੀ ਦੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਮਸੂਰ ਦੀ ਦਾਲ ਨੂੰ ਸਨਾਤਨ ਧਰਮ (ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ) ਵਿੱਚ ਮਾਸਾਹਾਰੀ ਮੰਨਣ ਦੇ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਧਾਰਮਿਕ ਵਿਸ਼ਵਾਸਾਂ ਅਤੇ ਆਯੁਰਵੇਦ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਨ, ਨਾ ਕਿ ਵਿਗਿਆਨਕ ਤੱਥਾਂ ਨਾਲ।