3 ਵਿੱਚੋਂ 1 ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਹੁੰਦੈ
ਦਿੱਲੀ ਹੁਣ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੀ, ਸਗੋਂ ਹਾਈਪਰਟੈਨਸ਼ਨ (ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ) ਦੀ ਵੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਬਣ ਗਈ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ 10% ਕਿਸ਼ੋਰ ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹਨ।
ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਜਨਤਕ ਸਿਹਤ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਚਿੰਤਾਜਨਕ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਜਿੱਥੇ 3 ਵਿੱਚੋਂ 1 ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ (WHO) ਨੇ ਇਸ ਰੁਝਾਨ ਨੂੰ ਇੱਕ ਚੁੱਪ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਕਰਾਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਚਿੰਤਾਜਨਕ ਅੰਕੜੇ
ਦਿੱਲੀ ਹੁਣ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੀ, ਸਗੋਂ ਹਾਈਪਰਟੈਨਸ਼ਨ (ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ) ਦੀ ਵੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਬਣ ਗਈ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ 10% ਕਿਸ਼ੋਰ ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹਨ।
ਟਰਾਈਗਲਿਸਰਾਈਡਸ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ: 5 ਤੋਂ 9 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਬੱਚੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਹਾਈ ਟ੍ਰਾਈਗਲਿਸਰਾਈਡਸ (ਖੂਨ ਵਿੱਚ ਚਰਬੀ) ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹਨ। ਇਹ ਉਹੀ ਚਰਬੀ ਹੈ ਜੋ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਦਿਲ ਦੇ ਦੌਰੇ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਰਾਜਾਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ: ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤੀ ਸਭ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ 67% ਬੱਚੇ ਹਾਈ ਟ੍ਰਾਈਗਲਿਸਰਾਈਡਸ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹਨ। ਅਸਾਮ ਵਿੱਚ ਇਹ ਅੰਕੜਾ 57% ਅਤੇ ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ 50% ਹੈ।
ਸ਼ਹਿਰੀ ਬੱਚੇ: ICMR ਦੇ ਅਧਿਐਨ ਅਨੁਸਾਰ, 40% ਤੱਕ ਸ਼ਹਿਰੀ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਲਿਪਿਡ ਵਿਕਾਰ (ਚਰਬੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ) ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ICMR ਨੇ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਟ੍ਰਾਈ-ਗਲਿਸਰਾਈਡ ਅਤੇ LDL (ਮਾੜਾ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ) ਜ਼ਿਆਦਾ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ 20-25 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੱਕ ਦਿਲ ਦੇ ਦੌਰੇ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਕਈ ਗੁਣਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਅਤੇ ਲੱਛਣ
ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਵਿਗੜਨ ਦੇ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਮਾੜੀ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਨ:
ਮਾੜੀ ਖੁਰਾਕ: ਪ੍ਰੋਸੈਸਡ ਭੋਜਨ, ਸਾਫਟ ਡਰਿੰਕਸ ਦਾ ਸੇਵਨ।
ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ: ਕਸਰਤ ਦੀ ਘਾਟ ਅਤੇ ਸਕ੍ਰੀਨ-ਟਾਈਮ ਦੇ ਲੰਬੇ ਘੰਟੇ।
ਹਾਈਪਰਟੈਨਸ਼ਨ ਦੇ ਕਾਰਕ: ਮਾੜੀ ਖੁਰਾਕ, ਕਸਰਤ ਦੀ ਘਾਟ, ਸ਼ਰਾਬ, ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ, ਤਣਾਅ ਅਤੇ ਮੋਟਾਪਾ।
ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਦੇਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿਰ ਦਰਦ, ਛਾਤੀ ਵਿੱਚ ਦਰਦ, ਚਿੜਚਿੜਾਪਨ, ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਤਕਲੀਫ਼, ਨਸਾਂ ਵਿੱਚ ਝਰਨਾਹਟ ਅਤੇ ਚੱਕਰ ਆਉਣੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਰੈਟਿਨਾ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ, ਸਟ੍ਰੋਕ, ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਅਤੇ ਗੁਰਦੇ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਵਰਗੀਆਂ ਗੰਭੀਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਦਾ ਪੱਧਰ: ਆਮ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਵਿੱਚ ਉਪਰਲੀ ਸੀਮਾ 120 ਅਤੇ ਹੇਠਲੀ ਸੀਮਾ 80 ਦੇ ਆਸਪਾਸ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਉੱਚਾ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ 140+ ਉਪਰਲੀ ਸੀਮਾ ਅਤੇ 90+ ਹੇਠਲੀ ਸੀਮਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ
ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਅਤੇ ਦਿਲ ਦੀ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਲਈ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਉਪਾਅ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ:
ਸਿਹਤਮੰਦ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ: ਸਿਹਤਮੰਦ ਖੁਰਾਕ ਬਣਾਈ ਰੱਖੋ, ਆਪਣਾ ਭਾਰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰੋ (1 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਭਾਰ ਘਟਾਉਣ ਨਾਲ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ 1 ਪੁਆਇੰਟ ਘੱਟ ਸਕਦਾ ਹੈ), ਅਤੇ ਤਣਾਅ ਘਟਾਓ।
ਕਸਰਤ: 30 ਮਿੰਟ ਦੀ ਕਸਰਤ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਨੂੰ 5 ਤੋਂ 8 ਪੁਆਇੰਟ ਘਟਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਯੋਗਾ ਅਤੇ ਧਿਆਨ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਕਰੋ, ਪਰ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਉੱਚਾ ਹੋਣ 'ਤੇ ਸ਼ਿਰਸ਼ਾਸਨ, ਸਰਵੰਗਾਸਨ, ਅਤੇ ਪਾਵਰ ਯੋਗਾ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰੋ।
ਖੁਰਾਕ: ਨਮਕ ਦਾ ਸੇਵਨ 5 ਗ੍ਰਾਮ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨਾ ਕਰੋ। ਬੋਤਲ ਲੌਕੀ (ਘੀਆ/ਕੱਦੂ) ਦਾ ਸੂਪ, ਜੂਸ ਜਾਂ ਸਬਜ਼ੀ ਖਾਓ।
ਹਰਬਲ ਉਪਚਾਰ: ਦਿਲ ਦੀ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਲਈ, 1 ਚਮਚ ਅਰਜੁਨ ਦੀ ਛਿੱਲ, 2 ਗ੍ਰਾਮ ਦਾਲਚੀਨੀ, ਅਤੇ 5 ਤੁਲਸੀ ਦੇ ਪੱਤੇ ਉਬਾਲ ਕੇ ਇੱਕ ਕਾੜ੍ਹਾ ਬਣਾਓ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਪੀਓ।
ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੇ ਜਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ ਲੱਛਣ ਹਨ, ਤਾਂ ਤੁਰੰਤ ਡਾਕਟਰੀ ਸਲਾਹ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਜਾਣਨਾ ਚਾਹੋਗੇ ਕਿ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਅਸਿਹਤਮੰਦ ਪ੍ਰੋਸੈਸਡ ਭੋਜਨਾਂ ਤੋਂ ਕਿਵੇਂ ਦੂਰ ਰੱਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ?