ਸੁਧਾਰਵਾਦੀ ਨੇਤਾ ਮਸੂਦ ਪਜ਼ਾਸਕੀਅਨ ਬਣੇ ਈਰਾਨ ਦੇ 9ਵੇਂ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ

ਈਰਾਨ: ਈਰਾਨ 'ਚ ਮਸੂਦ ਪਜ਼ਾਸਕੀਅਨ ਦੇਸ਼ ਦੇ 9ਵੇਂ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਬਣ ਗਏ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕੱਟੜਪੰਥੀ ਨੇਤਾ ਸਈਦ ਜਲੀਲੀ ਨੂੰ 30 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵੋਟਾਂ ਨਾਲ ਹਰਾਇਆ। ਈਰਾਨ 'ਚ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ (5 ਜੁਲਾਈ) ਨੂੰ ਦੂਜੇ ਪੜਾਅ ਦੀ ਵੋਟਿੰਗ ਹੋਈ। ਇਸ 'ਚ ਕਰੀਬ 3 ਕਰੋੜ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਵੋਟਿੰਗ ਕੀਤੀ। ਈਰਾਨ ਦੇ ਸਰਕਾਰੀ ਮੀਡੀਆ IRNA ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਪਜ਼ਾਸ਼ਕੀਅਨ ਨੂੰ 16.4 ਮਿਲੀਅਨ ਵੋਟਾਂ ਮਿਲੀਆਂ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਜਲੀਲੀ ਨੂੰ 13.6 ਮਿਲੀਅਨ ਵੋਟਾਂ ਮਿਲੀਆਂ। 5 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ 16 ਘੰਟੇ ਤੱਕ ਚੱਲੀ ਵੋਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਲਗਭਗ 50% (3 ਕਰੋੜ ਤੋਂ ਵੱਧ) ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਵੋਟ ਪਾਈ।

ਅਧਿਕਾਰਤ ਸਮੇਂ ਮੁਤਾਬਕ ਸ਼ਾਮ 6 ਵਜੇ ਵੋਟਿੰਗ ਖਤਮ ਹੋਣੀ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਬਾਅਦ 'ਚ ਇਸ ਨੂੰ ਅੱਧੀ ਰਾਤ 12 ਤੱਕ ਵਧਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਈਰਾਨ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਇਬਰਾਹਿਮ ਰਾਇਸੀ ਦੀ 19 ਮਈ ਨੂੰ ਹੈਲੀਕਾਪਟਰ ਹਾਦਸੇ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਚੋਣਾਂ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਈਰਾਨ 'ਚ ਇਸ ਸਾਲ ਫਰਵਰੀ 'ਚ ਚੋਣਾਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ, ਜਿਸ 'ਚ ਰਾਏਸੀ ਫਿਰ ਤੋਂ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਬਣੇ ਸਨ।

ਪਹਿਲੇ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ ਬਹੁਮਤ

ਈਰਾਨ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੇ ਪੜਾਅ ਦੀ ਵੋਟਿੰਗ 28 ਮਈ ਨੂੰ ਹੋਈ ਸੀ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵੀ ਉਮੀਦਵਾਰ ਬਹੁਮਤ ਦਾ ਅੰਕੜਾ ਪਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਿਆ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਪਾਜ਼ਾਸਕੀਅਨ 42.5% ਵੋਟਾਂ ਨਾਲ ਪਹਿਲੇ ਅਤੇ ਜਲੀਲੀ 38.8% ਵੋਟਾਂ ਨਾਲ ਦੂਜੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਰਹੇ। ਈਰਾਨ ਦੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਉਮੀਦਵਾਰ ਨੂੰ ਪਹਿਲੇ ਗੇੜ ਵਿੱਚ ਬਹੁਮਤ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ, ਤਾਂ ਅਗਲੇ ਗੇੜ ਦੀ ਵੋਟਿੰਗ ਚੋਟੀ ਦੇ 2 ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਬਹੁਮਤ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਉਮੀਦਵਾਰ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਅਗਲਾ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਰਵਉੱਚ ਨੇਤਾ ਆਯਤੁੱਲਾ ਅਲੀ ਖਮੇਨੀ ਨੇ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਸਵੇਰੇ ਵੋਟਿੰਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਪੜਾਅ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਇਸ ਵਾਰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵੋਟਿੰਗ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਹ ਬੜੀ ਖੁਸ਼ੀ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ।

ਮਸੂਦ ਪਜ਼ਾਸ਼ਕੀਅਨ ਹਿਜਾਬ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਦਾ ਹੈ

ਤਬਰੀਜ਼ ਦੇ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਪਾਜ਼ਾਸਕੀਅਨ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਮੱਧਮ ਨੇਤਾ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਈਰਾਨੀ ਮੀਡੀਆ ਈਰਾਨ ਵਾਇਰ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ, ਲੋਕ ਪਾਜਾਸ਼ਕੀਅਨ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਵਾਦੀ ਦੇ ਰੂਪ 'ਚ ਦੇਖ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਹ ਸਾਬਕਾ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਹਸਨ ਰੂਹਾਨੀ ਦਾ ਕਰੀਬੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਪਾਜ਼ਾਸ਼ਕੀਅਨ ਇੱਕ ਸਾਬਕਾ ਸਰਜਨ ਹਨ ਅਤੇ ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਿਹਤ ਮੰਤਰੀ ਹਨ। ਉਹ ਕਈ ਵਾਰ ਬਹਿਸਾਂ ਵਿੱਚ ਹਿਜਾਬ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਉਸਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਨੈਤਿਕ ਪੁਲਿਸਿੰਗ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਪਾਜ਼ਾਸਕੀਅਨ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 2006 ਵਿੱਚ ਤਬਰੀਜ਼ ਤੋਂ ਐਮਪੀ ਬਣੇ ਸਨ। ਉਹ ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਦੁਸ਼ਮਣ ਮੰਨਦੇ ਹਨ।2011 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਚੋਣ ਲੜਨ ਲਈ ਰਜਿਸਟਰ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਪਰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਉਮੀਦਵਾਰੀ ਵਾਪਸ ਲੈ ਲਈ। ਪਾਜ਼ਾਸਕੀਅਨ ਈਰਾਨ ਵਿੱਚ ਵਿੱਤੀ ਐਕਸ਼ਨ ਟਾਸਕ ਫੋਰਸ (ਐਫਏਟੀਐਫ) ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਆਰਥਿਕ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਲਈ ਨੀਤੀਆਂ ਅਪਣਾਉਣ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।

ਫਾਈਨੈਂਸ਼ੀਅਲ ਐਕਸ਼ਨ ਟਾਸਕ ਫੋਰਸ (FATF) ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਸੰਗਠਨ ਹੈ ਜੋ ਮਨੀ ਲਾਂਡਰਿੰਗ ਅਤੇ ਅੱਤਵਾਦੀ ਫੰਡਿੰਗ 'ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਆਪਣੇ ਮੈਂਬਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਅੱਤਵਾਦੀ ਫੰਡਿੰਗ ਅਤੇ ਮਨੀ ਲਾਂਡਰਿੰਗ ਵਰਗੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਤੋਂ ਰੋਕਦਾ ਹੈ। ਈਰਾਨ 2019 ਤੋਂ FATF ਦੀ ਬਲੈਕਲਿਸਟ 'ਚ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ IMF, ADB, ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ ਜਾਂ ਕੋਈ ਵੀ ਵਿੱਤੀ ਸੰਸਥਾ ਈਰਾਨ ਦੀ ਆਰਥਿਕ ਮਦਦ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ।