ਕਤਰ ਏਅਰਵੇਜ਼ ਦੀ ਫਲਾਈਟ ਟਰਬੂਲੈਂਸ ਵਿਚ ਫਸੀ, 12 ਜ਼ਖ਼ਮੀ

ਦੋਹਾ, 25 ਮਈ, ਨਿਰਮਲ : ਦੋਹਾ ਤੋਂ ਡਬਲਿਨ ਜਾ ਰਿਹਾ ਕਤਰ ਏਅਰਵੇਜ਼ ਦਾ ਜਹਾਜ਼ ਟਰਬੂਲੈਂਸ ਵਿੱਚ ਫਸ ਗਿਆ। ਫਲਾਈਟ ਨੂੰ ਐਤਵਾਰ 26 ਮਈ ਨੂੰ ਤੁਰਕੀ ਦੇ ਉੱਪਰ ਉਡਾਣ ਭਰਦੇ ਸਮੇਂ ਗੜਬੜੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ। ਇਸ ਘਟਨਾ ’ਚ ਚਾਲਕ ਦਲ ਦੇ 6 ਮੈਂਬਰਾਂ ਸਮੇਤ 12 ਲੋਕ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋ ਗਏ।

ਕਤਰ ਏਅਰਵੇਜ਼ ਨੇ ਸੀਐਨਐਨ ਨੂੰ ਦਿੱਤੇ ਇੱਕ ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ, ‘ਜਹਾਜ਼ ਡਬਲਿਨ ਵਿੱਚ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੂਪ ਨਾਲ ਉਤਰਿਆ।’ ਕੁਝ ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਮਾਮੂਲੀ ਸੱਟਾਂ ਲੱਗੀਆਂ ਹਨ। ਉਸ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ 21 ਮਈ ਨੂੰ ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਦੀ ਇੱਕ ਫਲਾਈਟ ਗੜਬੜੀ ਵਿੱਚ ਫਸ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਹਾਦਸੇ ’ਚ ਇਕ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ ਜਦਕਿ 30 ਤੋਂ ਵੱਧ ਯਾਤਰੀ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋ ਗਏ ਸਨ।

ਡਬਲਿਨ ਏਅਰਪੋਰਟ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦੋਹਾ ਤੋਂ ਕਤਰ ਏਅਰਵੇਜ਼ ਦੀ ਉਡਾਣ ਦੁਪਹਿਰ 1 ਵਜੇ ਤੋਂ ਠੀਕ ਪਹਿਲਾਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਉਤਰ ਗਈ। ਫਲਾਈਟ ਦੇ ਲੈਂਡ ਹੁੰਦੇ ਹੀ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਸੇਵਾਵਾਂ, ਪੁਲਿਸ, ਫਾਇਰ ਬ੍ਰਿਗੇਡ ਅਤੇ ਬਚਾਅ ਦਲ ਤੁਰੰਤ ਪਹੁੰਚ ਗਏ। ਫਲਾਈਟ ਨੂੰ ਤੁਰਕੀ ਦੇ ਅਸਮਾਨ ਵਿੱਚ ਗੜਬੜ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ। 2 ਯਾਤਰੀ ਅਤੇ 6 ਚਾਲਕ ਦਲ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋ ਗਏ। ਡਬਲਿਨ ਏਅਰਪੋਰਟ ਟੀਮ ਸਟਾਫ਼ ਅਤੇ ਯਾਤਰੀਆਂ ਦਾ ਪੂਰਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।

ਗੜਬੜ ਕੀ ਹੈ? ਹਵਾਈ ਜਹਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਗੜਬੜ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਹਵਾ ਦੇ ਪ੍ਰਵਾਹ ਵਿੱਚ ਵਿਘਨ ਜੋ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਉੱਡਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਅਜਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਜਹਾਜ਼ ਹਿੱਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਨਿਯਮਿਤ ਲੰਬਕਾਰੀ ਗਤੀ ਵਿੱਚ ਚਲਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਯਾਨੀ ਇਹ ਆਪਣੇ ਨਿਯਮਤ ਮਾਰਗ ਤੋਂ ਭਟਕ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਟਰਬੂਲੈਂਸ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਗੜਬੜੀ ਕਾਰਨ ਜਹਾਜ਼ ਅਚਾਨਕ ਉਚਾਈ ਤੋਂ ਕੁਝ ਫੁੱਟ ਹੇਠਾਂ ਡਿੱਗਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਟਰਬੂਲੈਂਸ ਕਾਰਨ ਜਹਾਜ਼ ’ਚ ਸਵਾਰ ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਇੰਜ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਜਹਾਜ਼ ਡਿੱਗਣ ਵਾਲਾ ਹੋਵੇ। ਗੜਬੜੀ ਵਿੱਚ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਉਡਾਉਣਾ ਕੁਝ ਹੱਦ ਤੱਕ ਕੱਚੀ ਸੜਕ ’ਤੇ ਕਾਰ ਚਲਾਉਣ ਦੇ ਸਮਾਨ ਹੈ। ਕੁਝ ਗੜਬੜ ਹਲਕੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਕੁਝ ਗੰਭੀਰ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿਸੇ ਵੀ ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਸਥਿਰਤਾ ਨਾਲ ਉੱਡਣ ਲਈ, ਇਹ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦੇ ਖੰਭਾਂ ਦੇ ਉੱਪਰ ਅਤੇ ਹੇਠਾਂ ਹਵਾ ਦਾ ਵਗਣਾ ਨਿਯਮਤ ਹੋਵੇ। ਕਈ ਵਾਰ ਮੌਸਮ ਜਾਂ ਹੋਰ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਹਵਾ ਦੇ ਵਹਾਅ ਵਿਚ ਅਨਿਯਮਿਤਤਾ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਹਵਾ ਵਿਚ ਗੜਬੜ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਕਾਰਨ ਗੜਬੜ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਤੀਬਰਤਾ ਦੇ ਲਿਹਾਜ਼ ਨਾਲ ਤਿੰਨ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗੜਬੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ. ਮਾਮੂਲੀ ਗੜਬੜ: ਇਸ ਵਿੱਚ ਜਹਾਜ਼ 1 ਮੀਟਰ ਤੱਕ ਉੱਪਰ ਅਤੇ ਹੇਠਾਂ ਵੱਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦਾ।

ਦਰਮਿਆਨੀ ਗੜਬੜ: ਇਸ ਵਿੱਚ ਜਹਾਜ਼ 3-6 ਮੀਟਰ ਤੱਕ ਉੱਪਰ ਅਤੇ ਹੇਠਾਂ ਵੱਲ ਵਧਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਡਰਿੰਕ ਡੁੱਲ੍ਹ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਗੰਭੀਰ ਗੜਬੜ: ਇਸ ਵਿੱਚ ਜਹਾਜ਼ 30 ਮੀਟਰ ਤੱਕ ਉੱਪਰ ਅਤੇ ਹੇਠਾਂ ਵੱਲ ਵਧਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਸੀਟ ਬੈਲਟ ਨਾ ਲਗਾਈ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਯਾਤਰੀ ਛਾਲ ਮਾਰ ਕੇ ਡਿੱਗ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਕੀ ਗੜਬੜ ਕਾਰਨ ਜਹਾਜ਼ ਕਰੈਸ਼ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ? ਆਧੁਨਿਕ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਦੇ ਸੁਧਾਰ ਨਾਲ, ਗੜਬੜੀ ਕਾਰਨ ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਹਾਦਸਾਗ੍ਰਸਤ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਕਾਫ਼ੀ ਘੱਟ ਗਈ ਹੈ, ਪਰ ਗੜਬੜੀ ਕਾਰਨ ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਹਾਦਸਾਗ੍ਰਸਤ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। 1960 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ, ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਜਹਾਜ਼ ਦੁਰਘਟਨਾਵਾਂ ਤੂਫਾਨ ਕਾਰਨ ਵਾਪਰੀਆਂ।

1994 ਵਿੱਚ, ਯੂਐਸ ਏਅਰ ਫਲਾਈਟ 1016 ਇੱਕ ਤੂਫ਼ਾਨ ਕਾਰਨ ਪੈਦਾ ਹੋਈ ਗੜਬੜ ਕਾਰਨ ਲੈਂਡਿੰਗ ਦੌਰਾਨ ਕਰੈਸ਼ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਹਾਦਸੇ ’ਚ 37 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।

1999 ਵਿੱਚ, ਅਮੈਰੀਕਨ ਏਅਰਲਾਈਨਜ਼ ਦੀ ਫਲਾਈਟ 1420 ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਦੇ ਰਨਵੇ ਨੂੰ ਓਵਰਸ਼ੌਟ ਕਰ ਗਈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਤੂਫਾਨ ਕਾਰਨ ਪੈਦਾ ਹੋਈ ਗੜਬੜ ਕਾਰਨ ਲੈਂਡਿੰਗ ਦੌਰਾਨ ਹਾਦਸਾਗ੍ਰਸਤ ਹੋ ਗਈ। ਇਸ ਹਾਦਸੇ ’ਚ ਜਹਾਜ਼ ’ਚ ਸਵਾਰ 145 ਲੋਕਾਂ ’ਚੋਂ 11 ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।

2001 ਵਿੱਚ, ਅਮੈਰੀਕਨ ਏਅਰਲਾਈਨਜ਼ ਦੀ ਫਲਾਈਟ 587 ਵੇਕ ਟਰਬੂਲੈਂਸ ਕਾਰਨ ਟੇਕਆਫ ਤੋਂ ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੇਰ ਬਾਅਦ ਹਾਦਸਾਗ੍ਰਸਤ ਹੋ ਗਈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਵਾਰ ਸਾਰੇ 260 ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ।

ਆਧੁਨਿਕ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗੜਬੜ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ ਪਾਇਲਟਾਂ ਨੂੰ ਸਿਖਲਾਈ ਵੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।