Taj Mahal: ਭਾਰੀ ਮੀਂਹ ਕਰਕੇ ਲੀਕ ਹੋਣ ਲੱਗਿਆ ਤਾਜ ਮਹਿਲ, ਹਾਲਤ ਸੁਧਾਰਨ ਲਈ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਵਿਭਾਗ ਕਰ ਰਿਹਾ ਇਹ ਕੰਮ
ਥਰਮਲ ਸਕੈਨਿੰਗ ਤੋਂ ਲੱਗਿਆ ਪਤਾ
By : Annie Khokhar
Taj Mahal Agra: ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸੱਤ ਅਜੂਬਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਤਾਜ ਮਹਿਲ ਦੇ ਮੁੱਖ ਗੁੰਬਦ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਹੁਣ ਇਸ ਦੇ ਮੀਨਾਰਾਂ 'ਤੇ ਵੀ ਨਮੀ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਹੈ। ਲੀਕੇਜ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ, ਭਾਰਤੀ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਸਰਵੇਖਣ (ASI) ਨੇ ਮੀਨਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਗਮਰਮਰ ਦੇ ਜੋੜਾਂ ਨੂੰ ਭਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਕੰਮ ਮੁੱਖ ਗੁੰਬਦ ਵਿੱਚ ਕਲਸ਼ ਦੇ ਨੇੜੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਲੀਕ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜੋੜਾਂ ਤੋਂ ਲੀਕੇਜ ਹੋਣ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਇਸਨੂੰ ਨਵਾਂ ਪੇਸਟ ਲਗਾ ਕੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਦਰਅਸਲ, ਸਤੰਬਰ 2024 ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਬਾਰਸ਼ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਤਾਜ ਦੇ ਮੁੱਖ ਗੁੰਬਦ 'ਤੇ ਕਲਸ਼ ਦੇ ਨੇੜੇ ਤੋਂ ਪਾਣੀ ਲੀਕ ਹੋਇਆ ਸੀ। ASI ਨੇ ਲਿਡਰ ਅਤੇ ਥਰਮਲ ਸਕੈਨਿੰਗ ਰਾਹੀਂ ਪਾਇਆ ਕਿ ਜੋੜ ਤੋਂ ਲੀਕ ਅਤੇ ਕਲਸ਼ ਦੇ ਨੇੜੇ ਦਰਾੜ ਸੀ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਇਸਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਹਿੱਸਿਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਸਕੈਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
ਜਦੋਂ ਜੋੜਾਂ 'ਤੇ ਕੁਝ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਪਾਣੀ ਮਿਲਿਆ, ਤਾਂ ਇਸਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨਦੇਹੀ ਵੀ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ, ਨਮੀ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਵਾਉਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਮੁੱਖ ਗੁੰਬਦ ਦੀ ਮੁਰੰਮਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਕਲਸ਼ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ ਸਕੈਫੋਲਡਿੰਗ ਖੜ੍ਹੀ ਕਰਕੇ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਨੂੰ, ਪੱਛਮ ਵਾਲੇ ਪਾਸੇ ਮੀਨਾਰਾਂ 'ਤੇ ਸਕੈਫੋਲਡਿੰਗ ਖੜ੍ਹੀ ਕਰਕੇ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਤਾਜ ਮਹਿਲ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਸੰਭਾਲ ਸਹਾਇਕ ਪ੍ਰਿੰਸ ਵਾਜਪਾਈ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੀਨਾਰਾਂ 'ਤੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਕੰਮ ਮੁੱਖ ਗੁੰਬਦ 'ਤੇ ਚੱਲ ਰਹੇ ਕੰਮ ਦਾ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਦਰਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਨਮੀ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ, ਜੋੜਾਂ ਵਿੱਚ ਲਗਾਏ ਗਏ ਪੁਰਾਣੇ ਮੋਰਟਾਰ ਨੂੰ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਵਾਂ ਮੋਰਟਾਰ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਜੋੜਾਂ ਦੀ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਹੋਰ ਵਧਦੀ ਹੈ।
