Delhi NCR Dogs: ਦੇਸ਼ 'ਚ 82 ਫ਼ੀਸਦੀ ਅਵਾਰਾ ਕੁੱਤਿਆਂ ਦਾ ਵਿਵਹਾਰ ਦੋਸਤਾਨਾ, ਸਿਰਫ਼ ਦੋ ਫ਼ੀਸਦੀ ਮਾਮਲਿਆਂ 'ਚ ਕੁੱਤੇ ਦੇਖੇ ਗਏ ਅਗ੍ਰੈਸਿਵ
ਕੁੱਤਿਆਂ ਦਾ ਰਿਐਕਸ਼ਨ ਤੁਹਾਡੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸਲੂਕ ਕਰਨ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ : ਸਰਵੇਖਣ
By : Annie Khokhar
Delhi NCR Stray Dogs News: ਕੁੱਤੇ ਨੂੰ ਇਨਸਾਨ ਦਾ ਬੈਸਟ ਫ੍ਰੈਂਡ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਪਰ ਅੱਜ ਕੱਲ ਦੇ ਹਾਲਾਤ ਵੇਖ ਕੇ ਇੰਝ ਲੱਗ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਜਿਵੇਂ ਇਨਸਾਨਾਂ ਨੇ ਕੁੱਤਿਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਦੁਸ਼ਮਣ ਮੰਨ ਲਿਆ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਅੱਧੀ ਆਬਾਦੀ ਅਜਿਹੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਕੁੱਤਿਆਂ ਨੂੰ ਬੇਹੱਦ ਪਿਆਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਖ਼ਾਸ ਕਰਕੇ ਅਵਾਰਾ ਕੁੱਤਿਆਂ ਨੂੰ ਖਾਣਾ ਖਿਲਾਉਂਦੇ ਅਤੇ ਪਿਆਰ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਅਵਾਰਾ ਕੁੱਤਿਆਂ ਦਾ ਮੁੱਦਾ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਉਸ ਫ਼ੈਸਲੇ ਕਰਕੇ ਭਖਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਜੱਜਾਂ ਦੀ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਦਿੱਲੀ ਤੋਂ ਸਾਰੇ ਅਵਾਰਾ ਕੁੱਤੇ ਹਟਾਏ ਜਾਣ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਡੌਗ ਪੌਂਡ 'ਚ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇ। ਇਸ ਸਭ ਦੇ ਵਿਚਾਲੇ ਹੁਣ ਇੱਕ ਹੈਰਾਨੀਜਨਕ ਸਰਵੇਖਣ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਕੁੱਤਿਆਂ ਦੇ ਮੁੱਦੇ 'ਤੇ ਸੁਣਵਾਈ 'ਚ ਬਹੁਤ ਕੰਮ ਆ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਸਰਵੇਖਣ 'ਚ ਖੁਲਾਸਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ, ਮਨੁੱਖਾਂ ਅਤੇ ਅਵਾਰਾ ਕੁੱਤਿਆਂ ਵਿਚਕਾਰ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਮੇਂ ਰਿਸ਼ਤਾ ਦੋਸਤਾਨਾ ਤੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਭਰਪੂਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਆਫ਼ ਐਡਿਨਬਰਗ ਦੁਆਰਾ ਗਲੀ ਦੇ ਕੁੱਤਿਆਂ ਅਤੇ ਜਨਤਕ ਸਿਹਤ 'ਤੇ ਇੱਕ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਖੋਜ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, 82 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਕੁੱਤਿਆਂ ਦਾ ਵਿਵਹਾਰ ਦੋਸਤਾਨਾ ਜਾਂ ਨਿਰਪੱਖ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸਿਰਫ ਦੋ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕੁੱਤੇ ਇਨਸਾਨਾਂ ਭੌਂਕਦੇ, ਵੱਢਦੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਿੱਛਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਇਹ ਅਧਿਐਨ ਅਜਿਹੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਆਇਆ ਹੈ ਜਦੋਂ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ-ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਖੇਤਰ (ਐਨਸੀਆਰ) ਦੇ ਸਾਰੇ ਖੇਤਰਾਂ ਤੋਂ ਅਵਾਰਾ ਕੁੱਤਿਆਂ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ੈਲਟਰ ਹੋਮ ਭੇਜਣ ਦਾ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦਾ ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਕੁੱਤਿਆਂ ਦੇ ਕੱਟਣ ਅਤੇ ਰੇਬੀਜ਼ ਦੇ ਵਧਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਆਇਆ ਹੈ।
ਇਹ ਅਧਿਐਨ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਕ੍ਰਿਤਿਕ ਸ਼੍ਰੀਨਿਵਾਸਨ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਅਵਾਰਾ ਕੁੱਤਿਆਂ ਨੂੰ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਮਾਰਿਆ ਜਾਂ ਹਟਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਸਿਹਤ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਤੱਕ ਹੋਈ ਤਰੱਕੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਰੇਬੀਜ਼ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਪਿਛਲੇ ਵੀਹ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 75 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਘੱਟ ਗਏ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਕਿ 2005 ਵਿੱਚ 274 ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਸਨ, 2022 ਵਿੱਚ ਇਹ ਗਿਣਤੀ ਘੱਟ ਕੇ 34 ਹੋ ਗਈ। ਇਹ ਗਿਰਾਵਟ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੁੱਤਿਆਂ ਦੇ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਟੀਕਾਕਰਨ ਅਤੇ ਬਿਹਤਰ ਇਲਾਜ ਕਾਰਨ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਇਲਾਜ ਕਰਵਾਉਣਾ ਅਤੇ ਟੀਕਾਕਰਨ ਦਾ ਪੂਰਾ ਕੋਰਸ ਲੈਣਾ ਅਜੇ ਵੀ ਇੱਕ ਚੁਣੌਤੀ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਸ਼੍ਰੀਨਿਵਾਸਨ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਦੋਂ ਕੁੱਤਿਆਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਖੇਤਰ ਤੋਂ ਹਟਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉੱਥੇ ਨਵੇਂ ਕੁੱਤੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵਧਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਇਹ ਖਾਲੀ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਹੋਰ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਜਾਨਵਰ ਵੀ ਆ ਸਕਦੇ ਹਨ। 2022-23 ਵਿੱਚ ਕੀਤੇ ਗਏ ਇੱਕ ਸਰਵੇਖਣ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਭਾਰਤ ਦੇ 15 ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਹਰ 1,000 ਵਿੱਚੋਂ 4.7 ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕੁੱਤਿਆਂ ਨੇ ਕੱਟਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਅੰਕੜਾ ਯੂਕੇ ਦੇ ਚੈਸ਼ਾਇਰ ਖੇਤਰ (18.7 ਪ੍ਰਤੀ 1,000) ਨਾਲੋਂ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੈ।
ਕੇਰਲ ਦੇ ਚੇਨਈ, ਜੈਪੁਰ ਅਤੇ ਮਲੱਪੁਰਮ ਵਿੱਚ ਕੀਤੇ ਗਏ ਇੱਕ ਸਰਵੇਖਣ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਕਿ 86 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਲੋਕ ਕੁੱਤਿਆਂ ਦੇ ਟੀਕਾਕਰਨ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਸਨ ਅਤੇ 66 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਨਸਬੰਦੀ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਸਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, 70 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕ ਕੁੱਤਿਆਂ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਸਨ। ਇਹ ਵਿਰੋਧ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਦੇ ਕੁੱਤੇ ਨੇ ਪਿੱਛਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਜਾਂ ਕੱਟਿਆ ਸੀ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 77 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਲੋਕ ਕੁੱਤਿਆਂ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਸਨ।
ਖੋਜ ਸੁਝਾਅ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਵਿਗਿਆਨਕ ਅਤੇ ਭਾਈਚਾਰਕ-ਅਧਾਰਤ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਹੱਲ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਹਰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਮੁਫਤ ਅਤੇ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਇਲਾਜ ਮਿਲਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਟੀਕਾਕਰਨ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਲਗਾਤਾਰ ਚਲਾਈਆਂ ਜਾਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ, ਭੋਜਨ ਦੀ ਬਰਬਾਦੀ ਨੂੰ ਰੋਕਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜਾਗਰੂਕ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੁੱਤਿਆਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਨਾਲ ਵਿਵਹਾਰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਖੋਜ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਕੁੱਤਿਆਂ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਵਰਗੀਆਂ ਨੀਤੀਆਂ ਇੱਕ ਤੇਜ਼ ਹੱਲ ਜਾਪ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਉਹ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਦਾਨ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ।
