ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਖਰਾਬ ਮੌਸਮ ਕਾਰਨ ਕੇਸਰ ਦੀ ਖੇਤੀ ਨੂੰ ਪਈ ਮਾਰ
By : BikramjeetSingh Gill
ਸ਼੍ਰੀਨਗਰ : ਪਿਛਲੇ ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ 'ਚ ਅਨੁਕੂਲ ਮੌਸਮ ਕਾਰਨ ਕੇਸਰ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਚੰਗਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਸਾਲ ਸਤੰਬਰ ਅਤੇ ਅਕਤੂਬਰ 'ਚ ਖੁਸ਼ਕ ਮੌਸਮ ਕਾਰਨ ਉਤਪਾਦਨ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਪੰਪੋਰ ਦੇ ਵਿਸ਼ਾਲ ਘਾਹ ਦੇ ਮੈਦਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕੇਸਰ ਦੀ ਕਟਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਹੈ, ਅਕਤੂਬਰ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਸੋਕੇ ਨੇ ਸੋਨੇ ਦੀ ਫਸਲ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਦੱਖਣੀ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਪੁਲਵਾਮਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਫੁੱਲਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਇਸ ਵਾਰ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਉਤਪਾਦਨ ਹੋਇਆ ਹੈ . ਦੱਖਣੀ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਇਸ ਅਕਤੂਬਰ ਵਿੱਚ 95% ਘੱਟ ਮੀਂਹ ਪਿਆ।
ਨਵੇਂ ਬਣੇ ਸਪਾਈਸ ਪਾਰਕ ਦੇ ਨੇੜੇ ਤਿੰਨ ਕਨਾਲ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਮਾਲਕ ਖੁਰਸ਼ੀਦ ਅਹਿਮਦ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਇਸ ਵਾਰ ਅਕਤੂਬਰ ਵਿੱਚ ਮੀਂਹ ਨਹੀਂ ਪਿਆ, ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸਤੰਬਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਮੀਂਹ ਪਿਆ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਤਪਾਦਨ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਫੁੱਲ ਉਪਲਬਧ ਹਨ ਤੋੜਨ ਲਈ ।
"ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸਪ੍ਰਿੰਕਲਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਦਾ ਨੈਟਵਰਕ ਹੈ, ਉੱਥੇ ਫਸਲ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਨਹੀਂ ਹੋਈ ਹੈ, ਪਰ ਸਾਰਾ ਖੇਤਰ ਸਪ੍ਰਿੰਕਲਰ ਸਿੰਚਾਈ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਅਧੀਨ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਉਤਪਾਦਨ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੋਵੇਗਾ।
ਪਿਛਲੇ ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਵਿਚ ਅਨੁਕੂਲ ਮੌਸਮ ਕਾਰਨ ਕੇਸਰ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਚੰਗੀ ਰਹੀ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਸਾਲ ਸਤੰਬਰ ਅਤੇ ਅਕਤੂਬਰ ਦੇ ਖੁਸ਼ਕ ਮੌਸਮ ਨੇ ਉਤਪਾਦਨ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਡਰਸੂ ਪੁਲਵਾਮਾ ਦੇ ਕੇਸਰ ਉਤਪਾਦਕ ਸ਼ੇਖ ਮੁਹੰਮਦ ਸ਼ਬਾਨ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਅਸੀਂ ਪਿਛਲੇ ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਵਾਂਗ ਚੰਗੇ ਕੇਸਰ ਦੇ ਫੁੱਲ ਪੈਦਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ। "ਪਿਛਲੇ ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਕੇਸਰ ਦੀ ਚੰਗੀ ਫ਼ਸਲ ਹੋਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਤਪਾਦਕਾਂ ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਪੈਸਾ ਕਮਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲੀ ਹੈ।
ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਦਹਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬਰਸਾਤ ਵਾਲੇ ਕੇਸਰ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ 5,000 ਹੈਕਟੇਅਰ ਤੋਂ 3,000 ਹੈਕਟੇਅਰ ਤੱਕ ਲਗਾਤਾਰ ਗਿਰਾਵਟ ਦੇਖੀ ਗਈ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਘਾਟੇ ਵਿੱਚ ਡੁੱਬੇ ਉਤਪਾਦਕਾਂ ਨੇ ਖੇਤਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵਪਾਰਕ ਇਕਾਈਆਂ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਬਾਰਾਮੂਲਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਨਰਵਾਵ ਸਮੇਤ ਹੋਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕੇਸਰ ਦੀ ਖੇਤੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਕੇ ਇਸ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।