ਅੱਜ ਲਤਾ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ ਦੇ ਜਨਮ ਦਿਨ 'ਤੇ ਪੜ੍ਹੋ ਕੁੱਝ ਕਿੱਸੇ

ਲਤਾ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ ਦਾ 95ਵਾਂ ਜਨਮ ਦਿਨ ਅੱਜ 28 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਹੈ। 6 ਫਰਵਰੀ 2022 ਨੂੰ ਲਤਾ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਭਾਵੇਂ ਲਤਾ ਇਸ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਰਹੀ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਅੱਜ ਵੀ ਅਮਰ ਹੈ। ਇਸ ਮੁਕਾਮ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ ਲਤਾ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਕਈ ਉਤਰਾਅ-ਚੜ੍ਹਾਅ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘੀ ਸੀ।

ਉਸ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਅਣਸੁਣੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਉਸਨੇ ਖੁਦ ਆਪਣੀ ਜੀਵਨੀ ਲਤਾ ਸੁਰਗਥਾ ਵਿੱਚ ਦੱਸੀਆਂ ਹਨ...

ਇਹ ਗਲਤ ਸੀ ਕਿ ਮੈਂ ਕਦੇ ਸਕੂਲ ਨਹੀਂ ਗਈ। ਮੈਂ ਇੱਕ ਵਾਰ ਸਕੂਲ ਗਈ। ਘਰ ਦੇ ਨੇੜੇ ਇੱਕ ਮਰਾਠੀ ਮਾਧਿਅਮ ਸਕੂਲ ਸੀ ਜਿੱਥੇ ਮੇਰੀ ਚਚੇਰੀ ਭੈਣ ਬਸੰਤੀ ਪੜ੍ਹਦੀ ਸੀ। ਇੱਕ ਦਿਨ ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਉਸ ਦੇ ਨਾਲ ਸਕੂਲ ਗਈ ਤਾਂ ਅਧਿਆਪਕ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ - ਤੁਸੀਂ ਕੌਣ ਹੋ? ਮੈਂ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ- ਮੈਂ ਦੀਨਾਨਾਥ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ ਦੀ ਬੇਟੀ ਹਾਂ। ਇਹ ਸੁਣ ਕੇ ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਗਾਇਕ ਹੈ। ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਕੁਝ ਵੀ ਗਾਉਣਾ ਜਾਣਦੇ ਹੋ?

ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਨੇ ਮੈਨੂੰ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਕਰਵਾਇਆ। ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਛੋਟੀ ਭੈਣ ਆਸ਼ਾ, ਜੋ ਸਿਰਫ਼ ਦਸ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੀ ਸੀ, ਨੂੰ ਸਕੂਲ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਲੈ ਗਈ। ਅਧਿਆਪਕ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਜਿਹੇ ਛੋਟੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸਕੂਲ ਵਿਚ ਲਿਆਉਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਸੁਣ ਕੇ ਮੈਨੂੰ ਗੁੱਸਾ ਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਕਲਾਸ ਅੱਧ ਵਿਚਾਲੇ ਛੱਡ ਕੇ ਘਰ ਆ ਗਈ।

ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੈਂ ਕਦੇ ਸਕੂਲ ਦਾ ਮੂੰਹ ਨਹੀਂ ਦੇਖਿਆ। ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਘਰ ਵਿਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ। ਮਰਾਠੀ, ਹਿੰਦੀ, ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ, ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਅਤੇ ਉਰਦੂ ਵੀ ਸਿੱਖੇ।

'ਇਹ 1942 ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਮੇਰੇ ਪਿਤਾ ਦੀਨਾਨਾਥ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ ਦਾ ਦੇਹਾਂਤ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। 13 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿਚ ਪੂਰੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਮੇਰੇ ਮੋਢਿਆਂ 'ਤੇ ਆ ਗਈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਮੈਨੂੰ ਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਵੀ ਫਿਲਮਾਂ 'ਚ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਪਿਆ। ਘਰ 'ਚ ਮਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਚਾਰ ਭੈਣ-ਭਰਾਵਾਂ ਦਾ ਪਾਲਣ-ਪੋਸ਼ਣ ਕਰਨਾ ਇਕ ਚੁਣੌਤੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਲਈ ਮੈਂ ਫਿਲਮਾਂ 'ਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦਾ ਸਹੀ ਰਸਤਾ ਲੱਭ ਲਿਆ, ਮਾਸਟਰ ਵਿਨਾਇਕ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਫ਼ਿਲਮ ਮੰਗਲਾਗੋਰ ਵਿੱਚ ਰੋਲ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।

ਸ਼ੂਟਿੰਗ ਦੌਰਾਨ ਮਾਸਟਰ ਵਿਨਾਇਕ ਦਾ ਸਟੂਡੀਓ ਨਾਲ ਝਗੜਾ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਫਿਲਮ ਛੱਡ ਦਿੱਤੀ। ਇਸ ਫ਼ਿਲਮ ਨੂੰ ਮੁੜ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਆਰ.ਐਸ. ਜੁਨਾਰਦੇਵ ਨੇ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। 1942 ਤੋਂ 1947 ਤੱਕ ਮੈਂ ਪੰਜ ਫਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਮਾਝੇ ਝੋਲ (1943), ਗਜਾਭਾਊ (1944), ਮਾੜੀ ਮਾਂ (1945), ਜੀਵਨ ਯਾਤਰਾ (1946), ਸੁਭਦਰਾ (1946) ਅਤੇ ਮੰਦਰ (1948) ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ।