ਸੰਭਲ ਹਿੰਸਾ 'ਤੇ CM ਨੂੰ ਸੌਂਪੀ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਈ ਖੁਲਾਸੇ
ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਅਨੁਸਾਰ, ਸੰਭਲ ਵਿੱਚ ਹਿੰਸਾ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਜ਼ਿਆ-ਉਰ-ਰਹਿਮਾਨ ਬਰਕ ਦੇ ਭੜਕਾਊ ਬਿਆਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭੜਕੀ ਸੀ।
By : Gill
ਲਖਨਊ: ਸੰਭਲ ਵਿੱਚ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਹੋਈ ਹਿੰਸਾ ਦੀ ਨੌਂ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਤਿੰਨ ਮੈਂਬਰੀ ਕਮਿਸ਼ਨ ਨੇ ਆਪਣੀ 450 ਪੰਨਿਆਂ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਯੋਗੀ ਆਦਿੱਤਿਆਨਾਥ ਨੂੰ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਈ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਖੁਲਾਸੇ ਹੋਏ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਹਿੰਸਾ ਇੱਕ ਸੋਚੀ-ਸਮਝੀ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ।
ਹਿੰਸਾ ਦਾ ਕਾਰਨ ਅਤੇ ਸਾਜ਼ਿਸ਼
ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਅਨੁਸਾਰ, ਸੰਭਲ ਵਿੱਚ ਹਿੰਸਾ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਜ਼ਿਆ-ਉਰ-ਰਹਿਮਾਨ ਬਰਕ ਦੇ ਭੜਕਾਊ ਬਿਆਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭੜਕੀ ਸੀ। 22 ਨਵੰਬਰ 2024 ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਮਸਜਿਦ ਤੋਂ ਭਾਸ਼ਣ ਦਿੰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਸੀ, "ਅਸੀਂ ਇਸ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਮਾਲਕ ਹਾਂ, ਨੌਕਰ ਅਤੇ ਗੁਲਾਮ ਨਹੀਂ।" ਇਸ ਬਿਆਨ ਨੇ ਮਾਹੌਲ ਨੂੰ ਵਿਗਾੜ ਦਿੱਤਾ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਨੇ ਹਿੰਸਕ ਰੂਪ ਧਾਰਨ ਕਰ ਲਿਆ। ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵੀ ਖੁਲਾਸਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਕਿ ਭੀੜ ਨੂੰ ਭੜਕਾਉਣ ਲਈ ਬਾਹਰੀ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਬੁਲਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।
ਪੁਰਾਣਾ ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਜਨਸੰਖਿਆ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ
ਕਮਿਸ਼ਨ ਨੇ ਸਿਰਫ਼ ਤਾਜ਼ਾ ਘਟਨਾ ਦਾ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਬਲਕਿ ਸੰਭਲ ਦੇ ਪਿਛਲੇ 78 ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਵੀ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਸਮੇਂ (1947) ਸੰਭਲ ਵਿੱਚ 45% ਹਿੰਦੂ ਆਬਾਦੀ ਸੀ, ਜੋ ਹੁਣ ਘਟ ਕੇ ਸਿਰਫ਼ 15% ਰਹਿ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਦੰਗਿਆਂ, ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਧਰਮ ਪਰਿਵਰਤਨ ਅਤੇ ਜਾਇਦਾਦਾਂ 'ਤੇ ਕਬਜ਼ਿਆਂ ਕਾਰਨ ਹਿੰਦੂ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਵਾਸ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵੀ ਜ਼ਿਕਰ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ ਤੱਕ ਸੰਭਲ ਵਿੱਚ 15 ਵੱਡੇ ਦੰਗੇ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।
ਹਾਈ ਅਲਰਟ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਬੰਧ
ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਖੁਲਾਸਿਆਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸੰਭਲ ਵਿੱਚ ਅੱਜ ਦੀ ਜੁੰਮੇ ਦੀ ਨਮਾਜ਼ ਲਈ ਹਾਈ ਅਲਰਟ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਪੁਲਿਸ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਚੌਕਸੀ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅਰਾਜਕਤਾ ਨੂੰ ਰੋਕਿਆ ਜਾ ਸਕੇ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨ ਵਿਵਸਥਾ ਬਣਾਈ ਰੱਖੀ ਜਾ ਸਕੇ। ਕਮਿਸ਼ਨ ਨੇ ਆਪਣੀ ਰਿਪੋਰਟ ਚਾਰ ਵਾਰ ਸੰਭਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸੈਂਕੜੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਬਿਆਨ ਲੈਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਸੰਭਲ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਅਤੇ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
