ਗੁਰਦੇ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ: ਲੱਛਣ, ਕਾਰਨ ਅਤੇ ਪਛਾਣ ਦੇ ਤਰੀਕੇ

ਗੁਰਦੇ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਅਤੇ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ

ਗੁਰਦੇ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਅਹਿਮ ਅੰਗ ਹਨ, ਜੋ ਖੂਨ ਵਿੱਚੋਂ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਨੂੰ ਫਿਲਟਰ ਕਰਕੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਗੁਰਦੇ ਠੀਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ, ਤਾਂ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦਾ ਜਮ੍ਹਾਂ ਹੋਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਈ ਗੰਭੀਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।

ਗੁਰਦੇ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਲੱਛਣ

1. ਪੁਰਾਣੀ ਗੁਰਦੇ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ (Chronic Kidney Disease - CKD)

ਕਾਰਨ: ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ, ਸ਼ੂਗਰ, ਗੁਰਦੇ ਦੀ ਸੋਜ, ਜੈਨੇਟਿਕ ਕਾਰਕ

ਲੱਛਣ: ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ ਲੱਛਣ ਨਹੀਂ, ਪਰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਥਕਾਵਟ, ਪੈਰਾਂ ਅਤੇ ਗਿੱਟਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸੋਜ, ਪਿਸ਼ਾਬ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ, ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ, ਭੁੱਖ ਘੱਟ ਜਾਣਾ, ਮਤਲੀ, ਚਮੜੀ ਵਿੱਚ ਖੁਸ਼ਕੀ, ਅਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ।

ਪਛਾਣ: ਬਲੱਡ ਟੈਸਟ, ਯੂਰੀਨ ਟੈਸਟ, ਅਲਟਰਾਸਾਊਂਡ

2. ਗੁਰਦੇ ਦੀ ਪੱਥਰੀ (Kidney Stones)

ਕਾਰਨ: ਖੁਰਾਕ (ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਮਕ, ਓਕਸਾਲੇਟ, ਪ੍ਰੋਟੀਨ), ਪਾਣੀ ਦੀ ਘਾਟ, ਕੁਝ ਦਵਾਈਆਂ

ਲੱਛਣ: ਪਿਸ਼ਾਬ ਨਾਲੀ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ ਦਰਦ, ਪਿਸ਼ਾਬ ਵਿੱਚ ਖੂਨ, ਵਾਰ-ਵਾਰ ਪਿਸ਼ਾਬ ਆਉਣਾ, ਮਤਲੀ, ਉਲਟੀਆਂ

ਪਛਾਣ: ਯੂਰੀਨ ਟੈਸਟ, ਅਲਟਰਾਸਾਊਂਡ, ਸੀਟੀ ਸਕੈਨ

3. ਪਿਸ਼ਾਬ ਨਾਲੀ ਦੀ ਲਾਗ (Urinary Tract Infection - UTI)

ਕਾਰਨ: ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਦਾ ਪਿਸ਼ਾਬ ਨਾਲੀ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣਾ

ਲੱਛਣ: ਪਿਸ਼ਾਬ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਜਲਨ ਜਾਂ ਦਰਦ, ਵਾਰ-ਵਾਰ ਪਿਸ਼ਾਬ ਆਉਣਾ, ਪਿਸ਼ਾਬ ਵਿੱਚ ਖੂਨ, ਪੇਡੂ ਦਰਦ, ਬੁਖਾਰ

ਪਛਾਣ: ਯੂਰੀਨ ਟੈਸਟ, ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਦੀ ਜਾਂਚ

4. ਪੋਲੀਸਿਸਟਿਕ ਗੁਰਦੇ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ (Polycystic Kidney Disease - PKD)

ਕਾਰਨ: ਜੈਨੇਟਿਕ (ਪਰਿਵਾਰਕ ਇਤਿਹਾਸ)

ਲੱਛਣ: ਪੇਟ ਦਰਦ, ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ, ਪਿਸ਼ਾਬ ਵਿੱਚ ਖੂਨ, ਵਾਰ-ਵਾਰ ਗੁਰਦੇ ਦੀ ਲਾਗ

ਪਛਾਣ: ਅਲਟਰਾਸਾਊਂਡ, ਸੀਟੀ ਸਕੈਨ, ਜੈਨੇਟਿਕ ਟੈਸਟਿੰਗ

5. ਗੁਰਦੇ ਦੀ ਗੰਭੀਰ ਸੱਟ (Acute Kidney Injury - AKI)

ਕਾਰਨ: ਸੱਟ, ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ, ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥ, ਕੁਝ ਦਵਾਈਆਂ

ਲੱਛਣ: ਤਰਲ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਧਾਰਨਾ (ਸੋਜ), ਥਕਾਵਟ, ਉਲਝਣ, ਮਤਲੀ, ਉਲਟੀਆਂ, ਪਿਸ਼ਾਬ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਘੱਟ ਜਾਣਾ

ਪਛਾਣ: ਬਲੱਡ ਟੈਸਟ, ਯੂਰੀਨ ਟੈਸਟ, ਅਲਟਰਾਸਾਊਂਡ

ਕਿਵੇਂ ਪਛਾਣਿਆ ਜਾਵੇ?

ਲੱਛਣਾਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਨਾ ਕਰੋ: ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਉੱਪਰ ਦੱਸੇ ਲੱਛਣ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਣ, ਤਾਂ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰੋ।

ਰੁਟੀਨ ਚੈਕਅੱਪ: ਸ਼ੂਗਰ, ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ, ਜਾਂ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਗੁਰਦੇ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨਿਯਮਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗੁਰਦੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਵਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।

ਟੈਸਟ: ਬਲੱਡ ਟੈਸਟ (Creatinine, Urea), ਯੂਰੀਨ ਟੈਸਟ, ਅਲਟਰਾਸਾਊਂਡ, ਸੀਟੀ ਸਕੈਨ

ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ: ਪਾਣੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪੀਓ, ਨਮਕ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਸੈਸਡ ਫੂਡ ਘੱਟ ਖਾਓ, ਸਿਗਰਟ ਅਤੇ ਸ਼ਰਾਬ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰੋ।

ਸਾਰ-ਅੰਸ਼

ਗੁਰਦੇ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਨੂੰ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਪਛਾਣ ਕੇ ਇਲਾਜ ਕਰਵਾਉਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਿਸ਼ਾਬ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ, ਦਰਦ, ਸੋਜ, ਥਕਾਵਟ ਜਾਂ ਹੋਰ ਕੋਈ ਲੱਛਣ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰੋ ਅਤੇ ਰੁਟੀਨ ਚੈਕਅੱਪ ਕਰਵਾਉਂਦੇ ਰਹੋ।

ਗੁਰਦੇ ਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਰੱਖਣ ਲਈ ਸੰਤੁਲਿਤ ਖੁਰਾਕ, ਪਾਣੀ ਦੀ ਵਧੀਆ ਮਾਤਰਾ ਅਤੇ ਨਿਯਮਤ ਵਿਆਯਾਮ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ।