62 ਸਾਲਾਂ 'ਚ 38 ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਰੇਲ ਹਾਦਸੇ, ਜਾਣੋ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਰੁਕ ਰਹੇ ਹਾਦਸੇ

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਪਿਛਲੇ 62 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ 38 ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਰੇਲ ਹਾਦਸੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਰੇਲ ਹਾਦਸੇ ਰੁਕਣ ਦਾ ਨਾਂਅ ਨਹੀਂ ਲੈ ਰਹੇ ਹਨ। ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਵਿੱਚ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਇਕ ਵੱਡਾ ਰੇਲ ਹਾਦਸਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਹਾਦਸੇ ਵਿੱਚ ਮਰਨ ਵਾਲਿਆ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 8 ਹੋ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ 50 ਤੋਂ ਵਧੇਰੇ ਲੋਕ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋ ਗਏ। ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈਇਹ ਹਾਦਸਾ ਸਵੇਰੇ 9 ਵਜੇ ਦੇ ਕਰੀਬ ਹੋਇਆ।

ਉਧਰ ਰੇਲਵੇ ਵਿਭਾਗ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਮਾਲਗੱਡੀ ਦੇ ਲੋਕੋ ਪਾਈਲਟ ਨੇ ਸਿਗਨਲ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਣਦੇਖਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਇਸ ਹਾਦਸੇ ਵਿ੍ਰੱਚ ਲੋਕੋ ਪਾਈਲਟ ਤੇ ਗਾਰਡ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।

ਇਹ ਇਸ ਸਾਲ ਦਾ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਰੇਲ ਹਾਦਸਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਜੂਨ ਵਿੱਚ ਹੀ ਓਡੀਸ਼ਾ ਦੇ ਬਾਲਾਸੋਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਹਾਦਸਾ ਵਾਪਰਿਆ ਸੀ। ਫਿਰ ਕੋਰੋਮੰਡਲ ਐਕਸਪ੍ਰੈੱਸ ਪਟੜੀ 'ਤੇ ਖੜ੍ਹੀ ਮਾਲ ਗੱਡੀ ਨਾਲ ਟਕਰਾ ਗਈ। ਇਸ ਹਾਦਸੇ ਵਿੱਚ ਕਰੀਬ ਤਿੰਨ ਸੌ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।

ਹਰ ਸਾਲ ਕਿੰਨੇ ਹਾਦਸੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ?

ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ 2004 ਤੋਂ 2014 ਦਰਮਿਆਨ ਹਰ ਸਾਲ ਔਸਤਨ 171 ਰੇਲ ਹਾਦਸੇ ਹੋਏ। ਜਦੋਂ ਕਿ 2014 ਤੋਂ 2023 ਦਰਮਿਆਨ ਸਾਲਾਨਾ ਔਸਤਨ 71 ਰੇਲ ਹਾਦਸੇ ਹੋਏ।

ਪਿਛਲੇ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਅੰਕੜੇ

ਅੰਕੜੇ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਦਹਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਰੇਲ ਹਾਦਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਆਈ ਹੈ। ਰੇਲਵੇ ਦੀ ਸਾਲ ਬੁੱਕ ਮੁਤਾਬਕ 1960-61 ਤੋਂ 1970-71 ਦਰਮਿਆਨ 10 ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ 14,769 ਰੇਲ ਹਾਦਸੇ ਹੋਏ। 2004-05 ਤੋਂ 2014-15 ਦਰਮਿਆਨ 1,844 ਹਾਦਸੇ ਹੋਏ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ 2015-16 ਤੋਂ 2021-22 ਦਰਮਿਆਨ ਛੇ ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ 449 ਰੇਲ ਹਾਦਸੇ ਹੋਏ। ਇਸ ਮੁਤਾਬਕ 1960 ਤੋਂ 2022 ਤੱਕ 62 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ 38,672 ਰੇਲ ਹਾਦਸੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਭਾਵ, ਹਰ ਸਾਲ ਔਸਤਨ 600 ਤੋਂ ਵੱਧ ਹਾਦਸੇ ਵਾਪਰਦੇ ਹਨ। 2015-16 ਅਤੇ 2021-22 ਦਰਮਿਆਨ 449 ਰੇਲ ਹਾਦਸੇ ਹੋਏ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 322 ਪਟੜੀ ਤੋਂ ਉਤਰਨ ਕਾਰਨ ਹੋਏ। ਹਾਦਸਿਆਂ 'ਚ ਕਿੰਨੀਆਂ ਮੌਤਾਂ? 2021-22 ਲਈ ਰੇਲਵੇ ਦੀ ਸਾਲ ਬੁੱਕ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, 2017-18 ਅਤੇ 2021-22 ਵਿਚਕਾਰ ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ 53 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋਈ ਹੈ। ਜਦਕਿ 390 ਲੋਕ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋਏ ਹਨ। ਅੰਕੜੇ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ 2019-20 ਅਤੇ 2020-21 ਵਿੱਚ ਰੇਲ ਹਾਦਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੀ ਮੌਤ ਨਹੀਂ ਹੋਈ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਉਹ ਸਮਾਂ ਸੀ ਜਦੋਂ ਕੋਵਿਡ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਰਹੀ ਸੀ ਅਤੇ ਰੇਲ ਗੱਡੀਆਂ ਵੀ ਕੁਝ ਮਹੀਨਿਆਂ ਲਈ ਬੰਦ ਸਨ।

ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਇੰਟਰਲਾਕਿੰਗ ਸਿਸਟਮ ਵੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਿਸਟਮ ਸਿਗਨਲ, ਟ੍ਰੈਕ ਅਤੇ ਪੁਆਇੰਟ ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇੰਟਰਲਾਕਿੰਗ ਸਿਸਟਮ ਰੇਲ ਗੱਡੀਆਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਆਵਾਜਾਈ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਲਾਈਨ ਸਾਫ਼ ਨਹੀਂ ਹੈ ਤਾਂ ਇੰਟਰਲਾਕਿੰਗ ਸਿਸਟਮ ਟਰੇਨ ਨੂੰ ਚੱਲਣ ਲਈ ਸਿਗਨਲ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦਾ। ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸਿਸਟਮ ਗਲਤੀ ਦਾ ਸਬੂਤ ਹੈ ਅਤੇ ਫੇਲ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੈ। ਫੇਲ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕਿਉਂਕਿ ਸਿਸਟਮ ਫੇਲ ਹੋਣ 'ਤੇ ਵੀ ਸਿਗਨਲ ਲਾਲ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਟਰੇਨਾਂ ਰੁਕ ਜਾਣਗੀਆਂ। 31 ਮਈ, 2023 ਤੱਕ, 6,427 ਸਟੇਸ਼ਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਇੰਟਰਲਾਕਿੰਗ ਸਿਸਟਮ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।

ਪਿਛਲੇ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਅੰਕੜੇ

ਅੰਕੜੇ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਦਹਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਰੇਲ ਹਾਦਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਆਈ ਹੈ। ਰੇਲਵੇ ਦੀ ਸਾਲ ਬੁੱਕ ਮੁਤਾਬਕ 1960-61 ਤੋਂ 1970-71 ਦਰਮਿਆਨ 10 ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ 14,769 ਰੇਲ ਹਾਦਸੇ ਹੋਏ। 2004-05 ਤੋਂ 2014-15 ਦਰਮਿਆਨ 1,844 ਹਾਦਸੇ ਹੋਏ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ 2015-16 ਤੋਂ 2021-22 ਦਰਮਿਆਨ ਛੇ ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ 449 ਰੇਲ ਹਾਦਸੇ ਹੋਏ। ਇਸ ਮੁਤਾਬਕ 1960 ਤੋਂ 2022 ਤੱਕ 62 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ 38,672 ਰੇਲ ਹਾਦਸੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਭਾਵ, ਹਰ ਸਾਲ ਔਸਤਨ 600 ਤੋਂ ਵੱਧ ਹਾਦਸੇ ਵਾਪਰਦੇ ਹਨ।62 ਸਾਲਾਂ 'ਚ 38 ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਰੇਲ ਹਾਦਸੇ, ਜਾਣੋ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਰੁਕ ਰਹੇ ਹਾਦਸੇ