ਬਿਹਾਰ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਰਿਕਾਰਡ ਤੋੜ ਵੋਟਿੰਗ ਦਾ ਕੀ ਸੰਕੇਤ?
ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉੱਚ ਵੋਟਿੰਗ ਨੂੰ ਸੱਤਾ-ਵਿਰੋਧੀ (Anti-Incumbency) ਕਾਰਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕ ਇਸ ਵਾਧੇ ਦੇ ਕਈ ਹੋਰ ਕਾਰਨ ਸੁਝਾਅ ਰਹੇ ਹਨ।
ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਵੱਡੀ ਭਾਗੀਦਾਰੀ, 'ਵੋਟ ਚੋਰੀ' ਦਾ ਡਰ ਅਤੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ
ਬਿਹਾਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 64.66% ਵੋਟਿੰਗ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਹ ਬਿਹਾਰ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਤੱਕ ਹੋਈਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਰਿਕਾਰਡ ਹੈ। ਇਹ ਭਾਰੀ ਮਤਦਾਨ ਸਿਆਸੀ ਹਲਕਿਆਂ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕਾਂ ਲਈ ਚਰਚਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉੱਚ ਵੋਟਿੰਗ ਨੂੰ ਸੱਤਾ-ਵਿਰੋਧੀ (Anti-Incumbency) ਕਾਰਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕ ਇਸ ਵਾਧੇ ਦੇ ਕਈ ਹੋਰ ਕਾਰਨ ਸੁਝਾਅ ਰਹੇ ਹਨ।
🔑 ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕਾਂ ਦੇ ਮੁੱਖ ਸੁਝਾਅ
ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕਾਂ ਨੇ ਰਿਕਾਰਡ ਤੋੜ ਵੋਟਿੰਗ ਦੇ ਕਈ ਸੰਭਾਵੀ ਕਾਰਨ ਦੱਸੇ ਹਨ:
1. 👩🦳 ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਰਿਕਾਰਡ ਭਾਗੀਦਾਰੀ
ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਦੇ ਮੁੱਖ ਸੰਪਾਦਕ ਸ਼ਸ਼ੀ ਸ਼ੇਖਰ ਅਨੁਸਾਰ, ਵੋਟਿੰਗ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤਤਾ ਵਧਾਉਣ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ।
ਸਵੇਰ ਤੋਂ ਹੀ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਵੋਟ ਪਾਉਣ ਲਈ ਕਤਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਨ।
ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ₹10,000 ਵਰਗੀਆਂ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਤੋਂ ਮਿਲੀਆਂ ਰਕਮਾਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਧੂ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀ।
2. 🗳️ 'ਵੋਟ ਚੋਰੀ' ਦਾ ਡਰ ਅਤੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ
ਸ਼ਸ਼ੀ ਸ਼ੇਖਰ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਵੱਲੋਂ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ, ਕਰਨਾਟਕ ਅਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਵਿੱਚ 'ਵੋਟ ਚੋਰੀ' ਦੇ ਦਾਅਵਿਆਂ ਅਤੇ ਬਿਹਾਰ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ 'ਵੋਟਰ ਅਧਿਕਾਰ ਯਾਤਰਾ' ਨੇ ਸਮਾਜ ਦੇ ਸਾਰੇ ਵਰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀ।
ਇਸ ਕਾਰਨ ਲੋਕ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਘਰਾਂ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਆਏ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਵੋਟਾਂ ਚੋਰੀ ਨਾ ਹੋਣ।
3. 🎯 SIR ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਅਤੇ ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਯਤਨ
ਸੀਨੀਅਰ ਪੱਤਰਕਾਰ ਵਿਨੋਦ ਅਗਨੀਹੋਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ SIR (Systematic Inclusion of Registered Voters) ਅਤੇ ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਨੇ ਵੋਟਰਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਵੋਟ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀ।
ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕਾਂ ਨੇ ਰਿਕਾਰਡ ਤੋੜ ਵਾਧੇ ਲਈ ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਠਹਿਰਾਇਆ।
4. 🧑🤝🧑 ਜਾਤੀ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੀ ਭਾਗੀਦਾਰੀ
ਸੀਨੀਅਰ ਪੱਤਰਕਾਰ ਰਾਜ ਕਿਸ਼ੋਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੇ ਇਸ ਚੋਣ ਵਿੱਚ ਉਤਸ਼ਾਹ ਨਾਲ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ।
ਈਬੀਸੀ ਜਾਤੀਆਂ ਦੀ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਮੋਕਾਮਾ ਘਟਨਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਧਾਨੁਕ ਵੋਟਰ ਹਮਲਾਵਰ ਢੰਗ ਨਾਲ ਵੋਟ ਪਾਉਣ ਲਈ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲੇ।
ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਦੀ ਮੱਛੀ ਫੜਨ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਅਤੇ ਮੁਕੇਸ਼ ਸਾਹਨੀ ਦੇ ਉਪ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਦੇ ਐਲਾਨ ਨੇ ਮੱਲਾਹ ਭਾਈਚਾਰੇ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ।
ਤੰਤੀ-ਤਤਵਾ ਵਰਗੀਆਂ ਈਬੀਸੀ ਜਾਤੀਆਂ ਵੀ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਬਾਹਰ ਆਈਆਂ ਹਨ।
ਸਿੱਟਾ: ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਉੱਚ ਵੋਟਿੰਗ ਜ਼ਰੂਰੀ ਨਹੀਂ ਕਿ ਸਿਰਫ਼ ਨਿਤੀਸ਼ ਕੁਮਾਰ ਸਰਕਾਰ ਵਿਰੁੱਧ ਮਜ਼ਬੂਤ ਸੱਤਾ-ਵਿਰੋਧੀ ਲਹਿਰ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹੋਵੇ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਔਰਤਾਂ, ਜਾਤੀ-ਆਧਾਰਿਤ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਅਤੇ ਵੋਟ ਚੋਰੀ ਦੇ ਡਰ ਕਾਰਨ ਪੈਦਾ ਹੋਈ ਇੱਕ ਵਿਆਪਕ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਲਹਿਰ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ।