ਸ਼ਿਵ ਮੰਦਰ 'ਤੇ ਗੋਲੇ ਦਾਗੇ: UNESCO ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਰਾਸਤ ਸਥਾਨ ਨੂੰ ਕਿੰਨਾ ਨੁਕਸਾਨ?
ਇਸਨੂੰ ਕੰਬੋਡੀਆ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ UNESCO ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਰਾਸਤ ਸਥਾਨ ਇੱਕ ਉੱਚੀ ਪਹਾੜੀ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ ਅਤੇ 11ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸਦਾ ਇਤਿਹਾਸ
ਥਾਈਲੈਂਡ ਅਤੇ ਕੰਬੋਡੀਆ ਵਿਚਕਾਰ ਸਰਹੱਦੀ ਵਿਵਾਦ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਚੱਲ ਰਹੀ ਤਣਾਅਪੂਰਨ ਸਥਿਤੀ ਦੌਰਾਨ, ਕੰਬੋਡੀਆ ਨੇ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਪ੍ਰੀਆਹ ਵਿਹੀਅਰ ਮੰਦਰ, ਇੱਕ UNESCO ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਰਾਸਤ ਸਥਾਨ, ਨੂੰ ਭਾਰੀ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਕੰਬੋਡੀਆ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸ਼ਿਵ ਮੰਦਰ ਦੇ ਕਈ ਹਿੱਸਿਆਂ 'ਤੇ ਥਾਈਲੈਂਡ ਨੇ ਹਮਲਾ ਕਰਕੇ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਥਾਈ ਫੌਜ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸਿਰੇ ਤੋਂ ਖਾਰਜ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਕੰਬੋਡੀਆ ਦਾ ਦਾਅਵਾ: ਥਾਈ F-16 ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੁਆਰਾ ਬੰਬਾਰੀ
ਕੰਬੋਡੀਅਨ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਪ੍ਰੀਆਹ ਵਿਹੀਅਰ ਮੰਦਰ 'ਤੇ ਥਾਈ F-16 ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੇ ਬੰਬਾਰੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਇਲਜ਼ਾਮ ਹੈ ਕਿ ਥਾਈਲੈਂਡ ਨੇ ਜਾਣਬੁੱਝ ਕੇ ਮੰਦਰ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇਸਦੇ ਕਈ ਹਿੱਸਿਆਂ ਨੂੰ ਭਾਰੀ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਿਆ ਹੈ। ਕੰਬੋਡੀਆ ਇਸ ਮੰਦਰ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਮੰਨਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੰਬੋਡੀਅਨ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਨੂੰਨ ਤਹਿਤ ਨਿਆਂ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਥਾਈਲੈਂਡ ਦਾ ਖੰਡਨ: ਮੰਦਰ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਨਹੀਂ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ
ਥਾਈ ਫੌਜ ਦੇ ਬੁਲਾਰੇ ਨੇ ਕੰਬੋਡੀਆ ਵੱਲੋਂ ਲਗਾਏ ਗਏ ਸਾਰੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਝੂਠਾ ਕਰਾਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਥਾਈ ਫੌਜ ਨੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮੰਦਰ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਨਹੀਂ ਬਣਾਇਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਕਿ ਥਾਈ ਫੌਜ ਸਿਰਫ ਕੰਬੋਡੀਅਨ ਫੌਜ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾ ਕੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਤਾਂ ਮੰਦਰ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਉੱਥੋਂ ਦੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਥਾਈ ਫੌਜ ਦੇ ਬੁਲਾਰੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਕੰਬੋਡੀਆ ਇਸ ਟਕਰਾਅ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵੱਖਰਾ ਰੂਪ ਦੇਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਪਰ ਥਾਈਲੈਂਡ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੋਣ ਦੇਵੇਗਾ ਅਤੇ ਸਰਹੱਦ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਾਸਿਓਂ ਹਮਲੇ ਜਾਰੀ ਰਹਿਣਗੇ।
ਸ਼ਿਵ ਮੰਦਰ ਵਿਵਾਦ ਕੀ ਹੈ?
ਪ੍ਰੀਆਹ ਵਿਹੀਅਰ ਮੰਦਰ, ਜੋ ਕਿ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਇੱਕ ਹਿੰਦੂ ਮੰਦਰ ਹੈ, ਥਾਈਲੈਂਡ ਅਤੇ ਕੰਬੋਡੀਆ ਦੀ ਸਰਹੱਦ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਅਧਿਕਾਰਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਸਨੂੰ ਕੰਬੋਡੀਆ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ UNESCO ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਰਾਸਤ ਸਥਾਨ ਇੱਕ ਉੱਚੀ ਪਹਾੜੀ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ ਅਤੇ 11ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸਦਾ ਇਤਿਹਾਸ 9ਵੀਂ ਸਦੀ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਮੰਦਰ ਖਮੇਰ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਰਾਜਾ ਯਸ਼ੋਵਰਮਨ ਪਹਿਲੇ ਦੇ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਰਾਜਿਆਂ ਨੇ ਇਸਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ। ਦੋਵੇਂ ਬੁੱਧ ਧਰਮ ਦੇ ਪੈਰੋਕਾਰ ਦੇਸ਼ ਇਸ ਮੰਦਰ 'ਤੇ ਆਪਣੀ ਮਲਕੀਅਤ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇਹ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਵਿਵਾਦ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।