ਦਿੱਲੀ ਵਿਚ ਹਰੇ ਪਟਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਪਾਬੰਦੀ ਹਟਾਉਣ ਦੀ ਤਿਆਰੀ

ਇਸ ਦੀਵਾਲੀ 'ਤੇ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਵਾਸੀਆਂ ਲਈ ਰਾਹਤ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਆ ਰਹੀ ਹੈ। ਦਿੱਲੀ ਦੀ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਰੇਖਾ ਗੁਪਤਾ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਸ ਸਾਲ ਦੀਵਾਲੀ ਮੌਕੇ ਹਰੇ ਪਟਾਕਿਆਂ 'ਤੇ ਲੱਗੀ ਪਾਬੰਦੀ ਹਟਾਉਣ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਲਈ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਇਸ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਅਦਾਲਤੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਲੈਣ ਲਈ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਕਰੇਗੀ।

ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਰੇਖਾ ਗੁਪਤਾ ਦਾ ਬਿਆਨ

ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਰੇਖਾ ਗੁਪਤਾ ਨੇ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਐਕਸ (X) 'ਤੇ ਇੱਕ ਪੋਸਟ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਪੱਖ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜਨਤਕ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਿਚਕਾਰ ਸੰਤੁਲਨ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।

ਅਦਾਲਤੀ ਅਪੀਲ: ਦਿੱਲੀ ਸਰਕਾਰ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਹਰੇ ਪਟਾਕਿਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦੇਣ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਕਰੇਗੀ।

ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਮੰਗ: ਸਰਕਾਰ ਅਦਾਲਤ ਤੋਂ ਹਰੇ ਪਟਾਕਿਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ, ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਅਤੇ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ ਵੀ ਮੰਗੇਗੀ।

ਵਚਨਬੱਧਤਾ: ਉਨ੍ਹਾਂ ਭਰੋਸਾ ਦਿਵਾਇਆ ਕਿ ਦਿੱਲੀ ਸਰਕਾਰ ਵਾਤਾਵਰਣ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕੰਟਰੋਲ ਲਈ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਚਨਬੱਧ ਹੈ ਅਤੇ ਅਦਾਲਤ ਦੇ ਸਾਰੇ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰੇਗੀ।

'ਹਰੇ ਪਟਾਕੇ' ਕਿਵੇਂ ਵੱਖਰੇ ਹਨ?

ਹਰੇ ਪਟਾਕੇ (Green Crackers) ਆਮ ਪਟਾਕਿਆਂ ਨਾਲੋਂ ਘੱਟ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਫੈਲਾਉਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ CSIR-NEERI (ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਾਤਾਵਰਣ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਖੋਜ ਸੰਸਥਾਨ) ਦੁਆਰਾ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਵਿੱਚ ਕਮੀ: ਇਹ ਪਟਾਕੇ ਬੇਰੀਅਮ ਵਰਗੇ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਰਸਾਇਣਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਕੇ ਅਤੇ ਧੂੜ ਨੂੰ ਦਬਾਉਣ ਵਾਲੇ ਐਡਿਟਿਵ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਹਵਾ ਅਤੇ ਸ਼ੋਰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦੇ ਹਨ।

ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਬਦਲ: ਇਹ ਪਟਾਕੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ "ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ-ਮੁਕਤ" ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਹਨ, ਪਰ ਇਹ ਰਵਾਇਤੀ ਪਟਾਕਿਆਂ (ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਸੀਸਾ, ਕੈਡਮੀਅਮ, ਬੇਰੀਅਮ ਨਾਈਟ੍ਰੇਟ ਵਰਗੇ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਤੱਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ) ਨਾਲੋਂ ਇੱਕ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਵਿਕਲਪ ਹਨ।

ਹਰੇ ਪਟਾਕਿਆਂ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ

ਹਰੇ ਪਟਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਮੁੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਜੋ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ:

SWAS (Safe Water Releaser): ਇਹ ਫਟਣ 'ਤੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਭਾਫ਼ ਛੱਡਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਧੂੜ ਨੂੰ ਦਬਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ।

STAR (Safe Thermite Cracker): ਇਹ ਸ਼ੋਰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।

SAFAL (Safe Minimal Aluminium): ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਐਲੂਮੀਨੀਅਮ ਦੀ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸਦੀ ਥਾਂ ਮੈਗਨੀਸ਼ੀਅਮ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸ਼ੋਰ ਅਤੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਘਟਦਾ ਹੈ।

ਹਰੇ ਪਟਾਕਿਆਂ ਦੀ ਪਛਾਣ

ਗਾਹਕ ਹਰੇ ਪਟਾਕਿਆਂ ਦੀ ਪ੍ਰਮਾਣਿਕਤਾ ਦੀ ਪਛਾਣ ਦੋ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ:

QR ਕੋਡ: ਪਟਾਕਿਆਂ 'ਤੇ ਛਪੇ QR ਕੋਡ ਨੂੰ ਸਕੈਨ ਕਰਕੇ ਨਿਕਾਸ ਟੈਸਟ ਰਿਪੋਰਟਾਂ, ਰਚਨਾ ਅਤੇ ਲਾਇਸੈਂਸ ਨੰਬਰ ਸਮੇਤ ਪੂਰੇ ਵੇਰਵੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।

CSIR-NEERI ਲੋਗੋ: ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਹਰੇ ਪਟਾਕਿਆਂ 'ਤੇ CSIR-NEERI ਦਾ ਲੋਗੋ ਵੀ ਹੋਵੇਗਾ।

NEERI ਦੇ ਮਾਹਿਰਾਂ ਨੇ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ ਗਲੀ ਵਿਕਰੇਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਬਿਨਾਂ ਲਾਇਸੈਂਸ ਵਾਲੀਆਂ ਦੁਕਾਨਾਂ ਤੋਂ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ 'ਹਰੇ ਪਟਾਕਿਆਂ' ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਰਵਾਇਤੀ ਪਟਾਕੇ ਵੇਚ ਸਕਦੇ ਹਨ।