ਸਮੱਸਿਆ ਅਬਾਦੀ ਦੀ ਹੈ ਜਾਂ ਫਿਰ ਰਹਿਣ ਦੇ ਤਰੀਕਿਆਂ ਦੀ ?

1. ਆਬਾਦੀ ਬਨਾਮ ਖਪਤ (Population vs Consumption)

ਸਮੱਸਿਆ ਸਿਰਫ਼ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰਹਿਣ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਵਿਕਸਤ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਬੱਚਾ ਇੱਕ ਗਰੀਬ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਬੱਚੇ ਨਾਲੋਂ ਕਈ ਗੁਣਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕੁਦਰਤੀ ਸਰੋਤਾਂ (ਪਾਣੀ, ਊਰਜਾ, ਧਾਤਾਂ) ਦੀ ਖਪਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਲੇਖ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ:

ਅਮੀਰ 10% ਲੋਕ ਦੁਨੀਆ ਦੇ 50% ਕਾਰਬਨ ਨਿਕਾਸ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹਨ।

ਸਵਾਲ ਇਹ ਨਹੀਂ ਕਿ ਕਿੰਨੀ ਜਗ੍ਹਾ ਖਾਲੀ ਹੈ, ਸਵਾਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਧਰਤੀ ਕਿੰਨੀਆਂ "ਹਾਈ-ਲੈਵਲ" ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀਆਂ ਦਾ ਭਾਰ ਚੁੱਕ ਸਕਦੀ ਹੈ।

2. ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਅਤੇ ਜਨਮ ਦਰ

ਇਹ ਇੱਕ ਸਾਬਤ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਤੱਥ ਹੈ ਕਿ ਜਿੱਥੇ ਔਰਤਾਂ ਸਿੱਖਿਅਤ ਅਤੇ ਵਿੱਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੁਤੰਤਰ ਹਨ, ਉੱਥੇ ਆਬਾਦੀ ਦਾ ਵਾਧਾ ਆਪਣੇ ਆਪ ਘਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਕੇਰਲਾ (1.5) ਅਤੇ ਬਿਹਾਰ (3+) ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਇਸ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸਬੂਤ ਹੈ।

ਜ਼ਿਆਦਾ ਆਬਾਦੀ ਅਕਸਰ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

3. ਵਾਤਾਵਰਣਕ ਸੰਕਟ (Ecological Crisis)

ਸਾਡੀ ਵਧਦੀ ਆਬਾਦੀ ਅਤੇ ਲਾਲਚ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਅਸਰ ਹੋਰ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ 'ਤੇ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ:

10 ਲੱਖ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਵਿਨਾਸ਼ ਦੇ ਕੰਢੇ 'ਤੇ ਹਨ।

1970 ਤੋਂ 2018 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵਾਂ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਵਿੱਚ 69% ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ ਹੈ।

ਅਸੀਂ 'ਐਂਥਰੋਪੋਸੀਨ' (Anthropocene) ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਜੀ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਜਿੱਥੇ ਮਨੁੱਖੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਧਰਤੀ ਦੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਨੂੰ ਬਦਲ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।

4. ਅਮੀਰਾਂ ਦਾ "ਪ੍ਰੋਪੇਗੰਡਾ"

ਲੇਖ ਬਹੁਤ ਸਹੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਰਬਪਤੀਆਂ ਵੱਲੋਂ "ਆਬਾਦੀ ਦੇ ਪਤਨ" (Population Collapse) ਦਾ ਡਰ ਦਿਖਾਉਣਾ ਅਕਸਰ ਆਪਣੇ ਫਾਇਦੇ ਲਈ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਸਤੀ ਲੇਬਰ ਅਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖਪਤਕਾਰ ਮਿਲਦੇ ਰਹਿਣ। ਉਹ ਇਹ ਨਹੀਂ ਦੱਸਦੇ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਪਣੀ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਧਰਤੀ ਲਈ ਕਿੰਨੀ ਘਾਤਕ ਹੈ।

ਸਿੱਟਾ: ਹੱਲ ਕੀ ਹੈ?

ਸਿਰਫ਼ ਕਾਨੂੰਨ ਬਣਾਉਣ ਨਾਲ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਅਸਲ ਹੱਲ ਹੈ:

ਅੰਦਰੂਨੀ ਕ੍ਰਾਂਤੀ: ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸਫਲਤਾ ਦੀ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਬਦਲਣੀ ਪਵੇਗੀ—ਸਫਲਤਾ 'ਖਪਤ' ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ 'ਸਮਝ' ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।

ਸਖ਼ਤ ਨੀਤੀਆਂ: ਅਮੀਰਾਂ 'ਤੇ ਕਾਰਬਨ ਟੈਕਸ ਅਤੇ ਲਗਜ਼ਰੀ ਖਪਤ (ਨਿੱਜੀ ਜੈੱਟ ਆਦਿ) 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ।

ਔਰਤਾਂ ਦਾ ਸਸ਼ਕਤੀਕਰਨ: ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਸਹੂਲਤਾਂ ਰਾਹੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਫੈਸਲੇ ਲੈਣ ਦੇ ਯੋਗ ਬਣਾਉਣਾ।

Is the problem of population or the ways of living?