ਵਿਟਾਮਿਨ ਡੀ ਲਈ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਵੀ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ! ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਰਾਜ਼
ਭਾਰਤ ਵਿਚ, ਵਿਟਾਮਿਨ ਡੀ ਦੀ ਕਮੀ ਨੂੰ "ਚੁੱਪਚਾਪ ਮਹਾਂਮਾਰੀ" (Silent Epidemic) ਕਿਹਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਪੂਰਬੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇਹ ਮਾਮਲਾ ਵਧੇਰੇ ਗੰਭੀਰ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 11 ਅਪ੍ਰੈਲ 2025: ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਵਿਟਾਮਿਨ ਡੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕੇਵਲ ਸੂਰਜ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਹੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਹੋਣਾ ਵੀ ਬੇਹੱਦ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ?
ਇਹ ਗੱਲ ਸਿੱਧ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਸਿਹਤਮੰਦ ਜੀਵਨ ਲਈ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਢੰਗ ਨਾਲ ਨਾ ਦੇਖਿਆ ਜਾਵੇ। ਪੋਸ਼ਣ ਮਾਹਿਰ ਸੁਮਨ ਅਗਰਵਾਲ ਅਨੁਸਾਰ, ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਵਿਟਾਮਿਨ ਡੀ ਦੇ ਸੋਖਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਕੇਂਦਰੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦਾ ਹੈ।
🌞 ਵਿਟਾਮਿਨ ਡੀ — ਸਰੀਰ ਲਈ ਕਿਉਂ ਹੈ ਜ਼ਰੂਰੀ?
ਵਿਟਾਮਿਨ ਡੀ ਹੱਡੀਆਂ, ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਅਤੇ ਚਮੜੀ ਦੀ ਸਿਹਤ ਲਈ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਕਮੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਨਿਮਨਲਿਖਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ:
ਥਕਾਵਟ
ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ
ਹੱਡੀਆਂ ਅਤੇ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ 'ਚ ਦਰਦ
ਵਾਲਾਂ ਦਾ ਝੜਨਾ
ਨੀਂਦ ਦੀ ਘਾਟ
ਭਾਰਤ ਵਿਚ, ਵਿਟਾਮਿਨ ਡੀ ਦੀ ਕਮੀ ਨੂੰ "ਚੁੱਪਚਾਪ ਮਹਾਂਮਾਰੀ" (Silent Epidemic) ਕਿਹਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਪੂਰਬੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇਹ ਮਾਮਲਾ ਵਧੇਰੇ ਗੰਭੀਰ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।
🧬 ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ — ਇੱਕ ਗਲਤ ਸਮਝਿਆ ਗਿਆ ਤੱਤ
ਕਈ ਲੋਕ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਮੰਨਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਸਹੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਚੰਗਾ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ (HDL) ਹੋਣਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ। ਇਹ:
ਨਸਾਂ ਨੂੰ ਤਾਕਤ ਦਿੰਦਾ ਹੈ
ਵਿਟਾਮਿਨ ਡੀ ਨੂੰ ਸੋਖਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ
ਸੈੱਲ ਮੈਮਬਰੇਨ ਦੀ ਬਣਤਰ ਵਿੱਚ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਂਦਾ ਹੈ
ਸੁਰਜੀਤ ਧੁੱਪ ਸਿਰਫ਼ ਤਦੋਂ ਹੀ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਵਿਟਾਮਿਨ ਡੀ ਤਿਆਰ ਕਰਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਮੌਜੂਦ ਹੋਵੇ। ਬਿਨਾਂ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਦੇ, ਸੂਰਜ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਤੋਂ ਮਿਲਣ ਵਾਲਾ ਲਾਭ ਅਧੂਰਾ ਰਹਿ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
🥗 ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ?
ਸ਼ਾਕਾਹਾਰੀ ਲੋਕ — ਜੋ ਦੁੱਧ, ਘਿਓ ਜਾਂ ਮਾਸ ਨਹੀਂ ਖਾਂਦੇ — ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਅਤੇ ਇਸ ਕਰਕੇ ਵਿਟਾਮਿਨ ਡੀ ਦੀ ਕਮੀ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਜੀਵਨਸ਼ੈਲੀ ਕਾਰਣ — ਜਿਵੇਂ ਘਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਰਹਿਣਾ, ਸਨਸਕ੍ਰੀਨ ਦੀ ਬਹੁਤ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨਾ ਜਾਂ ਸੂਰਜ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਤੋਂ ਬਚਣਾ — ਵੀ ਸਰੀਰ ਵਿਚ ਵਿਟਾਮਿਨ ਡੀ ਦੀ ਘਾਟ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।
🥚 ਕੁਦਰਤੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਵਿਟਾਮਿਨ ਡੀ ਕਿਵੇਂ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹੋ?
ਸਵੇਰੇ ਦੀ ਧੁੱਪ 'ਚ 15-20 ਮਿੰਟ ਰਹੋ
ਦੁੱਧ ਅਤੇ ਦੁੱਧ ਤੋਂ ਬਣੇ ਉਤਪਾਦ (ਘਿਓ, ਦਹੀਂ, ਪਨੀਰ)
ਮਾਛੀ ਅਤੇ ਅੰਡੇ
ਮਸ਼ਰੂਮ
ਸੰਤਰਾ
ਹਫ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਰੀ ਸਮੁੰਦਰੀ ਭੋਜਨ
👩⚕️ ਮਾਹਿਰ ਕੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ?
ਸੁਮਨ ਅਗਰਵਾਲ ਦੱਸਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਧੁੱਪ ਤੋਂ ਵਿਟਾਮਿਨ ਡੀ ਲੈਣਾ ਇਕ ਕੁਦਰਤੀ ਵਿਧੀ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਤਦੋਂ ਹੀ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਮੌਜੂਦ ਹੋਵੇ। ਉਹ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਵਿਟਾਮਿਨ ਡੀ ਦੇ ਕੁਦਰਤੀ ਸਰੋਤ — ਜਿਵੇਂ ਦੇਸੀ ਘਿਓ ਜਾਂ ਦੁੱਧ — ਨਹੀਂ ਲੈ ਰਿਹਾ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ।
📌 ਨਤੀਜਾ
ਵਿਟਾਮਿਨ ਡੀ ਅਤੇ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਇਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਡੂੰਘਾ ਨਾਤਾ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਮੰਨ ਕੇ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਤੋਂ ਹਟਾਉਣਾ, ਵਿਟਾਮਿਨ ਡੀ ਦੀ ਕਮੀ ਵਧਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਸਹੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਚੰਗਾ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਧੁੱਪ ਦੋਹਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਸਾਵਧਾਨੀ: ਉਪਰੋਕਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਆਮ ਸੂਚਨਾ ਲਈ ਹੈ। ਕੋਈ ਵੀ ਤਬਦੀਲੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਡਾਕਟਰ ਜਾਂ ਪੋਸ਼ਣ ਮਾਹਿਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਲੈਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।