ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ ਜਹਾਜ਼ ਹਾਦਸਾ: ਮਿਲ ਗਿਆ ਜਹਾਜ਼ ਦਾ Black Box, ਭੇਦ ਖੁਲ੍ਹਣ ਦੀ ਉਮੀਦ
ਹੁਣ ਤੱਕ ਸਿਰਫ਼ 5 ਲਾਸ਼ਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਹੋਈ ਹੈ, ਬਾਕੀਆਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਡੀਐਨਏ ਟੈਸਟ ਰਾਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।
ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ 'ਚ ਹੋਏ ਭਿਆਨਕ ਏਅਰ ਇੰਡੀਆ ਜਹਾਜ਼ ਹਾਦਸੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਪ੍ਰਗਤੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਹਾਦਸਾਗ੍ਰਸਤ ਬੋਇੰਗ 787 ਡਰੀਮਲਾਈਨਰ ਜਹਾਜ਼ ਦਾ ਬਲੈਕ ਬਾਕਸ (ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਡਿਜੀਟਲ ਵੀਡੀਓ ਰਿਕਾਰਡਰ/DVR ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ) ਮਲਬੇ ਵਿੱਚੋਂ ਬਰਾਮਦ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਡਿਵਾਈਸ ਹੁਣ ਜਾਂਚ ਟੀਮ ਨੂੰ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਫੋਰੈਂਸਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਲੈਬ (FSL) ਦੀ ਟੀਮ ਇਸ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰੇਗੀ।
ਬਲੈਕ ਬਾਕਸ ਅਤੇ DVR ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ:
ਜਹਾਜ਼ ਦਾ ਬਲੈਕ ਬਾਕਸ, ਜੋ ਕਿ ਹਕੀਕਤ ਵਿੱਚ ਚਟਕੀਲੇ ਨਾਰੰਗੀ ਰੰਗ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਹਵਾਈ ਹਾਦਸੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਅਹੰਕਾਰਪੂਰਕ ਸਬੂਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਵਿੱਚ ਦੋ ਮੁੱਖ ਹਿੱਸੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ: ਫਲਾਈਟ ਡੇਟਾ ਰਿਕਾਰਡਰ (FDR) ਅਤੇ ਕਾਕਪਿਟ ਵਾਇਸ ਰਿਕਾਰਡਰ (CVR)। DVR ਜਾਂ ਹੋਰ ਡਿਜੀਟਲ ਰਿਕਾਰਡਿੰਗ ਡਿਵਾਈਸ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਉਡਾਣ ਦੌਰਾਨ ਹੋਈ ਹਰ ਗੱਲਬਾਤ, ਤਕਨੀਕੀ ਡੇਟਾ ਅਤੇ ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਕੰਟਰੋਲ ਸਿਸਟਮ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸੰਭਾਲਦੇ ਹਨ।
ਇਹ ਡੇਟਾ ਜਾਂਚਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਹਾਦਸੇ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇ ਪਲ-ਪਲ ਦੀ ਹਕੀਕਤ, ਪਾਇਲਟਾਂ ਦੀ ਗੱਲਬਾਤ, ਇੰਜਣਾਂ ਦੀ ਹਾਲਤ, ਅਤੇ ਹੋਰ ਤਕਨੀਕੀ ਗੜਬੜਾਂ ਦੀ ਪੂਰੀ ਤਸਵੀਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
ਜਾਂਚ ਦੀ ਅਗਲੀ ਕਾਰਵਾਈ:
ਬਲੈਕ ਬਾਕਸ ਅਤੇ DVR ਨੂੰ ਹੁਣ FSL ਜਾਂ DGCA (Directorate General of Civil Aviation) ਦੀ ਲੈਬ ਵਿੱਚ ਖੋਲ੍ਹ ਕੇ ਡੇਟਾ ਨਿਕਾਲਿਆ ਜਾਵੇਗਾ।
ਇਸ ਡੇਟਾ ਦੀ ਪੂਰੀ ਜਾਂਚ, ਕਾਕਪਿਟ ਦੀ ਆਵਾਜ਼, ਉਡਾਣ ਦੇ ਤਕਨੀਕੀ ਪੈਰਾਮੀਟਰ, ਅਤੇ ਏਟੀਸੀ (Air Traffic Control) ਲਾਗਸ ਨਾਲ ਮਿਲਾ ਕੇ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।
ਇਹ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਕੁਝ ਦਿਨ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਕਈ ਹਫ਼ਤੇ ਲੱਗ ਸਕਦੀ ਹੈ।
DVR ਜਾਂ ਹੋਰ ਰਿਕਾਰਡਰ 'ਚੋਂ ਮਿਲਣ ਵਾਲੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਾਲ ਇਹ ਪਤਾ ਲੱਗੇਗਾ ਕਿ ਆਖ਼ਰ ਉਡਾਣ ਦੌਰਾਨ ਕੀ ਗੜਬੜ ਹੋਈ, ਜਿਹੜੀ ਨੇ ਇਹ ਹਾਦਸਾ ਵਾਪਰਿਆ।
ਹਾਦਸੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਕਦਮ:
DGCA ਅਤੇ NSG (National Security Guard) ਦੀ ਟੀਮਾਂ ਜਾਂਚ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਹਾਦਸਾ ਤਕਨੀਕੀ ਖ਼ਰਾਬੀ, ਇੰਜਣ ਫੇਲ, ਬਰਡ ਹਿੱਟ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਕਾਰਨ ਕਰਕੇ ਹੋਇਆ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਆਤੰਕੀ ਹਮਲੇ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵੀ ਸੀ।
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਕੇ ਹਾਦਸੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ਤੇ ਰਾਹਤ ਕਾਰਜਾਂ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕੀਤੀ।
ਹਾਦਸੇ ਦੀ ਪਛਾਣ ਅਤੇ ਮੌਤਾਂ:
ਜਹਾਜ਼ ਵਿੱਚ 242 ਯਾਤਰੀ ਅਤੇ ਚਾਲਕ ਦਲ ਸੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 241 ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ।
ਹੁਣ ਤੱਕ ਸਿਰਫ਼ 5 ਲਾਸ਼ਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਹੋਈ ਹੈ, ਬਾਕੀਆਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਡੀਐਨਏ ਟੈਸਟ ਰਾਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।
ਸੰਖੇਪ:
ਬਲੈਕ ਬਾਕਸ ਅਤੇ DVR ਦੀ ਬਰਾਮਦਗੀ ਨਾਲ ਹੁਣ ਹਾਦਸੇ ਦੇ ਅਸਲੀ ਕਾਰਨ ਤੇ ਪਲ-ਪਲ ਦੀ ਹਕੀਕਤ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ। ਜਾਂਚ ਦੀ ਅਗਲੀ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਪਤਾ ਲੱਗੇਗਾ ਕਿ ਆਖ਼ਰਕਾਰ ਇਹ ਭਿਆਨਕ ਹਾਦਸਾ ਕਿਵੇਂ ਵਾਪਰਿਆ।