ਅਸ਼ਲੀਲ ਸਮੱਗਰੀ ਵਿਖਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ 25 ਐਪਸ ਹੋਈਆਂ ਬੈਨ

ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ: ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਅਸ਼ਲੀਲ ਅਤੇ ਅਨੈਤਿਕ ਸਮੱਗਰੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ 25 ਓਟੀਟੀ (OTT) ਐਪਸ ਅਤੇ ਵੈੱਬਸਾਈਟਾਂ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਉੱਲੂ (Ullu) ਅਤੇ ਆਲਟ ਬਾਲਾਜੀ (ALTT) ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਹ ਫ਼ੈਸਲਾ ਅਸ਼ਲੀਲ ਸਮੱਗਰੀ ਬਾਰੇ ਲਗਾਤਾਰ ਮਿਲ ਰਹੀਆਂ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਚੇਤਾਵਨੀਆਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ ਵੱਲੋਂ ਸਮੱਗਰੀ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਨਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।

ਕਾਰਵਾਈ ਦਾ ਆਧਾਰ ਅਤੇ ਸਲਾਹ-ਮਸ਼ਵਰਾ

ਸੂਚਨਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਾਰਣ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਇਹ ਕਾਰਵਾਈ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰਾਲੇ, ਮਹਿਲਾ ਅਤੇ ਬਾਲ ਵਿਕਾਸ ਮੰਤਰਾਲੇ, ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ ਅਤੇ ਸੂਚਨਾ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਮੰਤਰਾਲੇ, ਕਾਨੂੰਨੀ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੇ ਵਿਭਾਗ, ਉਦਯੋਗ ਸੰਗਠਨਾਂ (FICCI, CII) ਅਤੇ ਮਹਿਲਾ ਤੇ ਬਾਲ ਅਧਿਕਾਰ ਮਾਹਿਰਾਂ ਨਾਲ ਵਿਆਪਕ ਸਲਾਹ-ਮਸ਼ਵਰੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ ਵੱਲੋਂ ਆਈਟੀ ਨਿਯਮਾਂ 2021 ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਲਾਗੂ ਅਸ਼ਲੀਲਤਾ ਸਬੰਧੀ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ।

ਵਾਰ-ਵਾਰ ਚੇਤਾਵਨੀਆਂ ਦੀ ਅਣਦੇਖੀ

ਜੁਲਾਈ-ਅਗਸਤ 2024 ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਬਾਲ ਅਧਿਕਾਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਮਿਸ਼ਨ ਤੋਂ ਉੱਲੂ ਅਤੇ ALTT ਵਿਰੁੱਧ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਈਆਂ ਸਨ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਉੱਲੂ ਦੇ "ਹਾਊਸ ਅਰੈਸਟ" ਸ਼ੋਅ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਕਾਫੀ ਹੰਗਾਮਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਮਈ 2025 ਵਿੱਚ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਦਖਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉੱਲੂ ਨੇ ਭਾਵੇਂ ਇਹ ਵੈੱਬ ਸੀਰੀਜ਼ ਹਟਾ ਦਿੱਤੀ ਸੀ, ਪਰ ਇਹ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਕਿ ਉਹ ਅਸਥਾਈ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਮੱਗਰੀ ਨੂੰ ਹਟਾ ਕੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਬਿਨਾਂ ਸੰਪਾਦਨ ਦੇ ਦੁਬਾਰਾ ਪ੍ਰਸਾਰਿਤ ਕਰਦੇ ਸਨ।

ਸਰਕਾਰ ਨੇ 19 ਫਰਵਰੀ 2025 ਨੂੰ ਸਾਰੇ ਓਟੀਟੀ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ ਨੂੰ ਅਸ਼ਲੀਲਤਾ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਸਲਾਹ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਸਤੰਬਰ 2024 ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ 25 ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ ਨੂੰ ਨੋਟਿਸ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਇਸ ਸਭ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਉਹ ਇਤਰਾਜ਼ਯੋਗ ਸਮੱਗਰੀ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਰਹੇ। ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਬਲਾਕ ਕੀਤੇ ਗਏ ਪੰਜ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ ਨੇ ਵੀ ਨਵੇਂ ਡੋਮੇਨਾਂ 'ਤੇ ਅਸ਼ਲੀਲ ਸਮੱਗਰੀ ਦਾ ਪ੍ਰਸਾਰਨ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।

ਸਮੱਗਰੀ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਤੀ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਰੁਖ

ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਐਪਸ ਅਤੇ ਸਾਈਟਾਂ 'ਤੇ ਦਿਖਾਏ ਗਏ ਜਿਨਸੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਅਤੇ ਨਗਨਤਾ ਅਸ਼ਲੀਲਤਾ ਦੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਠੋਸ ਕਹਾਣੀ, ਸਮਾਜਿਕ ਸੰਦੇਸ਼ ਜਾਂ ਥੀਮ ਦੀ ਘਾਟ ਸੀ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇਹ ਸਿਰਫ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਲਈ ਅਸ਼ਲੀਲਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਬਣਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ।

ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਸੇਵਾ ਪ੍ਰਦਾਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਨਿਰਦੇਸ਼

ਸੂਚਨਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਾਰਣ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਸਾਰੇ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਸੇਵਾ ਪ੍ਰਦਾਤਾਵਾਂ (ISPs) ਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪਾਬੰਦੀਸ਼ੁਦਾ ਓਟੀਟੀ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ ਦੀਆਂ ਐਪਸ ਅਤੇ ਵੈੱਬਸਾਈਟਾਂ ਤੱਕ ਜਨਤਕ ਪਹੁੰਚ ਨੂੰ ਸੀਮਤ ਕਰਨ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਆਈਟੀ ਐਕਟ 2000 ਅਤੇ ਸੂਚਨਾ ਤਕਨਾਲੋਜੀ (ਇੰਟਰਮੀਡੀਅਰੀ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਡਿਜੀਟਲ ਮੀਡੀਆ ਨੈਤਿਕਤਾ ਕੋਡ) ਨਿਯਮ, 2021 ਦੇ ਤਹਿਤ, ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਜਾਂ ਬਲਾਕ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਸੇਵਾ ਪ੍ਰਦਾਤਾਵਾਂ ਦੀ ਹੈ।

ਪਾਬੰਦੀਸ਼ੁਦਾ ਐਪਸ ਦੀ ਸੂਚੀ

ਪਾਬੰਦੀਸ਼ੁਦਾ ਐਪਸ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਨਾਮ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ:

Desiflix

Boomx

NeonX VIP

Navarasa Lite

Gulab App

Kangan App

Bull App

Show Hit

Jalwa App

Wow Entertainment

Look Entertainment

HitPrime

Fugi

Feneo

ShowX

Soul Talkies

Adda TV

Alt

HotX VIP

Halchal App

MoodX

TriFlix

Ullu

Mojflix

ਇਹ ਕਦਮ ਡਿਜੀਟਲ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ 'ਤੇ ਸਮੱਗਰੀ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਅਤੇ ਨਿਯਮ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ।