ਜੋ ਬਿਡੇਨ ਤੋਂ ਕਿਉਂ ਨਾਰਾਜ਼ ਹੋਏ ਅਰਬ ਦੇਸ਼ ? ਵਿਸ਼ਵ ਨਵੇਂ ਤਣਾਅ ਵਿੱਚ

ਯਰੂਸ਼ਲਮ : ਗਾਜ਼ਾ ਪੱਟੀ ਦੇ ਹਸਪਤਾਲ 'ਤੇ ਹੋਏ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਾਰੇ ਸਮੀਕਰਨ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਉਲਟਦੇ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਹਸਪਤਾਲ 'ਤੇ ਹਮਲੇ 'ਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਜਿੱਥੇ ਦੁੱਖ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤਾ, ਉੱਥੇ ਹੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਜੋਅ ਬਿਡੇਨ ਨੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ। ਜੋ ਬਿਡੇਨ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਜਾਰਡਨ ਜਾਣਾ ਸੀ ਪਰ ਹਸਪਤਾਲ 'ਤੇ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਡਿੱਗਣ ਅਤੇ ਸੈਂਕੜੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਰਬ ਦੇਸ਼ ਗੱਲਬਾਤ ਤੋਂ ਪਿੱਛੇ ਹਟ ਗਏ। ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਇਸ ਰੁਖ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ, ਮਿਸਰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਅਰਬ ਦੇਸ਼ਾਂ 'ਚ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨਾਰਾਜ਼ਗੀ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਪਹੁੰਚਦੇ ਹੀ ਜੋ ਬਿਡੇਨ ਨੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੂੰ ਕਲੀਨ ਚਿੱਟ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਜਿਹਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਹਸਪਤਾਲ 'ਤੇ ਹਮਲੇ ਪਿੱਛੇ ਗਾਜ਼ਾ ਦੇ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸੰਗਠਨਾਂ ਦਾ ਹੱਥ ਹੈ।

ਹਮਾਸ ਨੇ ਦੋਸ਼ ਲਾਇਆ ਸੀ ਕਿ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੇ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਹਮਲੇ ਕਾਰਨ ਹਸਪਤਾਲ 'ਚ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜਾਨ ਚਲੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਇਸ ਲਈ ਗਾਜ਼ਾ ਦੇ ਆਪਣੇ ਇਸਲਾਮਿਕ ਜੇਹਾਦ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸੰਗਠਨ 'ਤੇ ਦੋਸ਼ ਲਗਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਜੋ ਬਿਡੇਨ ਨੂੰ ਝਟਕਾ ਲੱਗਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜਾਰਡਨ ਦਾ ਦੌਰਾ ਰੱਦ ਕਰਨਾ ਪਿਆ। ਇਸ ਬੈਠਕ 'ਚ ਇਰਾਕ, ਮਿਸਰ, ਫਲਸਤੀਨ, ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਅਤੇ ਹੋਰ ਮੁਸਲਿਮ ਦੇਸ਼ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਜਾ ਰਹੇ ਸਨ। ਅਮਰੀਕਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਗਾਜ਼ਾ ਦੇ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਹਮਦਰਦੀ ਰੱਖਦਾ ਰਹੇ। ਇਸੇ ਲਈ ਜਾਰਡਨ ਵਿੱਚ ਅਰਬ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਕਾਨਫਰੰਸ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਗਾਜ਼ਾ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮਦਦ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਬਾਰੇ ਗੱਲਬਾਤ ਹੋਣੀ ਸੀ, ਜੋ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕੀ।

ਜੋ ਬਿਡੇਨ ਨੇ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨਗੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹਮਾਸ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਕਿਸ ਹੱਦ ਤੱਕ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰੇਗਾ। ਕੁੱਲ ਮਿਲਾ ਕੇ ਮਾਮਲਾ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਅਤੇ ਈਰਾਨ 'ਤੇ ਅਟਕਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਰਾਨ ਹਮਾਸ ਦੀ ਤਰਫੋਂ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਅੱਗੇ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੋਈ ਕਦਮ ਚੁੱਕਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਅਮਰੀਕਾ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੀ ਤਰਫੋਂ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਆਪਣਾ ਮੋਰਚਾ ਖੋਲ੍ਹ ਦੇਵੇਗਾ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਅਮਰੀਕਾ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦਾ ਕਿ ਕੁਝ ਅਰਬ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿਚ ਸੁਧਰੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਵਿਗੜਨ।ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਗਾਜ਼ਾ 'ਤੇ ਇਜ਼ਰਾਇਲੀ ਹਮਲੇ ਨੂੰ ਜਾਇਜ਼ ਨਹੀਂ ਠਹਿਰਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਦੁਨੀਆ ਲਈ ਨਵਾਂ ਤਣਾਅ

ਅਰਬ ਦੇਸ਼ਾਂ ਕੋਲ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਤੇਲ ਭੰਡਾਰ ਹਨ। ਕਈ ਵਿਕਸਿਤ ਦੇਸ਼ ਵੀ ਤੇਲ ਲਈ ਅਰਬ ਦੇਸ਼ਾਂ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹਨ। ਹਮਾਸ ਅਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਵਿਚਾਲੇ ਜੰਗ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਦਾ ਦੌਰ ਜਾਰੀ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਈਰਾਨ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਵਧਾਉਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਈਰਾਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਅਰਬ ਦੇਸ਼ ਵੀ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਖਿਲਾਫ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਈਰਾਨ ਨੇ ਮੁਸਲਿਮ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਇਜ਼ਰਾਈਲ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਲਗਾਉਣ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਓ.ਆਈ.ਸੀ ਦੀ ਬੈਠਕ 'ਚ ਪਾਬੰਦੀ ਦਾ ਮੁੱਦਾ ਵੀ ਉਠਾਇਆ ਗਿਆ। ਜੇਕਰ ਇਹ ਜੰਗ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਜਾਰੀ ਰਹੀ ਤਾਂ ਯੂਕਰੇਨ ਅਤੇ ਰੂਸ ਵਿਚਾਲੇ ਹੋਈ ਜੰਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਦਾ ਦੁਨੀਆ 'ਤੇ ਘਾਤਕ ਅਸਰ ਪਵੇਗਾ। ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਰਥਿਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ 'ਤੇ ਅਸਰ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੇਗਾ। ਅਰਬ ਦੇਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚਾਲੇ ਵਧਦਾ ਤਣਾਅ ਵੀ ਦੁਨੀਆ ਸਾਹਮਣੇ ਨਵੀਂ ਚੁਣੌਤੀ ਖੜ੍ਹੀ ਕਰੇਗਾ।