ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਪਰਮਾਣੂ ਹਥਿਆਰ ਕਿੱਥੇ ਰੱਖੇ ਹਨ ? ਖੁੱਲ੍ਹ ਗਿਆ ਭੇਤ

ਇਸਲਾਮਾਬਾਦ : ਭਾਰਤ ਦਾ ਗੁਆਂਢੀ ਦੇਸ਼ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਆਰਥਿਕ ਸੰਕਟ ਨਾਲ ਜੂਝ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਲੋਕ ਭੁੱਖਮਰੀ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੇ ਸੰਕਟਾਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਪਰਮਾਣੂ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦਾ ਭੰਡਾਰ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਰੁੱਝਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।

ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਸ ਸਾਰੀ ਆਰਥਿਕ ਤਬਾਹੀ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਜੇ ਵੀ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਹਥਿਆਰਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਜਨੂੰਨ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਫੈਡਰੇਸ਼ਨ ਆਫ ਅਮੈਰੀਕਨ ਸਾਇੰਟਿਸਟਸ ਦੀ ਇੱਕ ਖੋਜ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, "ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਹੋਰ ਹਥਿਆਰਾਂ, ਵਧੇਰੇ ਡਿਲਿਵਰੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਅਤੇ ਇੱਕ ਵਧ ਰਹੇ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਪਦਾਰਥ ਉਤਪਾਦਨ ਉਦਯੋਗ ਦੇ ਨਾਲ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਕਰਨਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਦਾ ਹੈ।"

ਰਿਪੋਰਟ 'ਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫੌਜ ਦੀਆਂ ਚੌਕੀਆਂ ਅਤੇ ਹਵਾਈ ਫੌਜ ਦੇ ਟਿਕਾਣਿਆਂ 'ਤੇ ਲਗਾਤਾਰ ਨਿਰਮਾਣ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨਿਰਮਾਣ ਸਥਾਨਾਂ ਦੇ ਵਪਾਰਕ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਚਿੱਤਰਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਨਵੇਂ ਲਾਂਚਰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਹੂਲਤਾਂ ਬਣਾਈਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਉਸਾਰੀਆਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀਆਂ ਪਰਮਾਣੂ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।” ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਹੈ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਕੋਲ ਹੁਣ "ਲਗਭਗ 170 ਵਾਰਹੈੱਡਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦਾ ਭੰਡਾਰ" ਹੈ।

ਟਾਈਮਜ਼ ਆਫ ਇੰਡੀਆ ਨੇ ਫੈਡਰੇਸ਼ਨ ਆਫ ਅਮਰੀਕਨ ਸਾਇੰਟਿਸਟਸ ਦੀ ਇਕ ਖੋਜ ਰਿਪੋਰਟ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਹਰ ਸਾਲ 14 ਤੋਂ 27 ਨਵੇਂ ਹਥਿਆਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦੀ ਸਮੱਗਰੀ ਤਿਆਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਮਿਰਾਜ III ਅਤੇ ਮਿਰਾਜ V ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਕੋਲ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਹਥਿਆਰਾਂ ਨਾਲ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮਰੱਥਾ ਹੈ।

ਰਿਪੋਰਟ 'ਚ ਵੱਡਾ ਖੁਲਾਸਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਹਵਾਈ ਫੌਜ (ਪੀ.ਏ.ਐੱਫ.) ਦੇ ਮਿਰਾਜ ਲੜਾਕੂ-ਬੰਬਰ ਦੋ ਠਿਕਾਣਿਆਂ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਹਨ। 32ਵਾਂ ਵਿੰਗ, ਤਿੰਨ ਮਿਰਾਜ ਸਕੁਐਡਰਨ ਦੇ ਨਾਲ, ਕਰਾਚੀ ਦੇ ਬਾਹਰ ਮਸਰੂਰ ਏਅਰ ਬੇਸ 'ਤੇ ਵੀ ਤਾਇਨਾਤ ਹੈ। ਮਸਰੂਰ ਏਅਰ ਬੇਸ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਤਿੰਨ ਮਿਰਾਜ ਸਕੁਐਡਰਨ 7ਵਾਂ ਸਕੁਐਡਰਨ (ਡਾਕੂ), 8ਵਾਂ ਸਕੁਐਡਰਨ (ਹੈਦਰ), ਅਤੇ 22ਵਾਂ ਸਕੁਐਡਰਨ (ਗਾਜ਼ੀ) ਹਨ। ਇੱਕ ਸੰਭਾਵੀ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਹਥਿਆਰ ਸਟੋਰੇਜ ਸਾਈਟ ਮਸਰੂਰ ਬੇਸ ਤੋਂ ਪੰਜ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ।

ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਕਿੰਨੀ ਦੂਰ

ਇੱਕ ਏਅਰ ਬੇਸ (ਮਸਰੂਰ ਏਅਰ ਬੇਸ) ਕਰਾਚੀ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਨੇੜੇ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਗੁਜਰਾਤ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਪੋਰਬੰਦਰ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 400 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਦੂਜਾ ਹਵਾਈ ਅੱਡਾ ਸ਼ੋਰਕੋਟ ਵਿੱਚ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਸਮਰੱਥਾ ਵਾਲੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ ਤਾਇਨਾਤ ਹਨ। ਇਹ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਪੰਜਾਬ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਹੈ ਜੋ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪੰਜਾਬ ਰਾਜ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 300 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਹੈ।

ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਕੋਲ 6 ਪਰਮਾਣੂ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਸਿਸਟਮ ਹਨ

ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਕੋਲ ਇਸ ਸਮੇਂ ਛੇ ਪ੍ਰਮਾਣੂ-ਸਮਰੱਥ, ਠੋਸ-ਈਂਧਨ, ਰੋਡ-ਮੋਬਾਈਲ ਬੈਲਿਸਟਿਕ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਛੋਟੀ-ਸੀਮਾ ਅਬਦਾਲੀ (ਹਤਫ਼-2), ਗਜ਼ਨਵੀ (ਹਤਫ਼-3), ਸ਼ਾਹੀਨ-1/ਏ (ਹਤਫ਼-4), ਅਤੇ ਨਸਰ (ਹਤਫ਼-9), ਅਤੇ ਮੱਧਮ-ਰੇਂਜ ਦੇ ਗੌਰੀ (ਹਤਫ਼-5) ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ਅਤੇ ਸ਼ਾਹੀਨ-2 (ਹਤਫ-6) ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਦੋ ਹੋਰ ਪਰਮਾਣੂ-ਸਮਰੱਥ ਬੈਲਿਸਟਿਕ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਸਿਸਟਮ ਇਸ ਸਮੇਂ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਮੱਧਮ ਰੇਂਜ ਦੇ ਸ਼ਾਹੀਨ-III ਅਤੇ MIRVed Ababil ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।

ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਵਪਾਰਕ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਚਿੱਤਰਾਂ ਦੇ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਕੋਲ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਪੰਜ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਬੇਸ ਹਨ ਜੋ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਬਲਾਂ ਵਿੱਚ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਲਗਾਤਾਰ ਵਧ ਰਹੇ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦਾ ਭੰਡਾਰ ਭਾਰਤ ਲਈ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਲਈ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ। ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਜੋਅ ਬਿਡੇਨ ਨੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ "ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਆਪਣੀ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਕਮਾਂਡ ਅਤੇ ਕੰਟਰੋਲ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਵਿੱਚ ਤਾਲਮੇਲ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਖਤਰਨਾਕ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।"