ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਜ਼ਮੀਨ ਖਿਸਕਣ ਦਾ ? ਹੁਣ ਤਕ 330 ਦੀ ਮੌਤ

ਸ਼ਿਮਲਾ : ਪਹਾੜਾਂ ਵਿੱਚ ਗੈਰ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਉਸਾਰੀ ਅਤੇ ਘਟਦਾ ਜੰਗਲੀ ਖੇਤਰ ਹਿਮਾਲਿਆ ਦੀ ਉਮਰ ਨੂੰ ਘਟਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਥੇ ਜ਼ਮੀਨ ਖਿਸਕਣ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ 6 ਗੁਣਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਮਾਨਸੂਨ ਦੇ 55 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ 113 ਵਾਰ ਜ਼ਮੀਨ ਖਿਸਕਣ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵਾਪਰੀਆਂ ਹਨ। ਪੂਰੇ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੇ ਖੇਤਰ ਵਧ ਕੇ 17120 ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਵੀ 675 ਦੇ ਕੰਢੇ ਮਨੁੱਖੀ ਬਸਤੀਆਂ ਹਨ।

ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨੀ ਅਨੁਸਾਰ ਹਿਮਾਲਿਆ ਪਰਿਆਵਰਣ ਪੱਖੋਂ ਬਹੁਤ ਨਾਜ਼ੁਕ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਸੜਕ ਨਿਰਮਾਣ ਲਈ ਪਹਾੜੀ ਢਲਾਣਾਂ ਦੀ ਗੈਰ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਕਟਾਈ, ਸੁਰੰਗਾਂ ਅਤੇ ਪਣ-ਬਿਜਲੀ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟਾਂ ਵਿੱਚ ਧਮਾਕੇ ਕਾਰਨ ਜ਼ਮੀਨ ਖਿਸਕਣ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵਧ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਚੌੜੀਆਂ ਸੜਕਾਂ ਲਈ ਪਹਾੜਾਂ ਨੂੰ ਕੱਟਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਪਹਾੜਾਂ ਦੀਆਂ ਤਹਿਆਂ ਦੀਆਂ ਚੱਟਾਨਾਂ ਵੀ ਕੱਟੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਪਾਣੀ ਦੀ ਨਿਕਾਸੀ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਖਤਮ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਨਤੀਜਾ- ਹਿਮਾਚਲ ਵਿੱਚ ਢਲਾਣ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰ ਢਿੱਗਾਂ ਡਿੱਗਣ ਦਾ ਖਤਰਾ ਬਣ ਗਏ ਹਨ।

ਹਿਮਾਚਲ ਦੀ ਆਫਤ 'ਚ ਮਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 330 ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਈ। ਸ਼ਿਮਲਾ ਵਿੱਚ ਕਈ ਸਰਕਾਰੀ ਇਮਾਰਤਾਂ ਢਿੱਗਾਂ ਡਿੱਗਣ ਦਾ ਖਤਰਾ ਹੈ।
ਭਾਰੀ ਮੀਂਹ ਕਾਰਨ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਪਹਾੜੀ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹਾਹਾਕਾਰ ਮੱਚੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਮੀਂਹ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਬੱਦਲ ਫਟਣ ਕਾਰਨ ਤਬਾਹੀ ਮਚ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਢਿੱਗਾਂ ਡਿੱਗਣ ਕਾਰਨ ਪਹਾੜ ਟੁੱਟ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਮੰਡੀ, ਸ਼ਿਮਲਾ, ਕੁੱਲੂ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਸਿਰਮੌਰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿਚ ਸਥਿਤੀ ਵਿਗੜ ਗਈ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਧਿਆਨ 'ਚ ਰੱਖਦਿਆਂ ਸਕੂਲ-ਕਾਲਜ ਬੰਦ ਹਨ।

ਸ਼ਿਮਲਾ ਦੇ ਸਮਰਹਿਲ 'ਚ ਜ਼ਮੀਨ ਖਿਸਕਣ ਨਾਲ ਢਹਿ ਢੇਰੀ ਹੋਏ ਸ਼ਿਵ ਬਾੜੀ ਮੰਦਰ ਦੇ ਮਲਬੇ 'ਚੋਂ ਪੰਜ ਹੋਰ ਲਾਸ਼ਾਂ ਕੱਢੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਘਟਨਾ ਵਿੱਚ ਮਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਹੁਣ 13 ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਈ ਹੈ। ਤਲਾਸ਼ੀ ਮੁਹਿੰਮ ਅਜੇ ਵੀ ਜਾਰੀ ਹੈ।