Punjab News: ਪੰਜਾਬ ਜਿੰਨਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕੀਤੇ ਨਹੀਂ! ਹਰ ਰੋਜ਼ ਜ਼ਹਿਰੀਲੀ ਹਵਾ ਲੈਕੇ ਰਹੀ 130 ਜਾਨਾਂ
ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਖ਼ੁਲਾਸਾ
By : Annie Khokhar
Pollution In Punjab: ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਹੁਣ ਜਨਤਕ ਸਿਹਤ ਲਈ ਖ਼ਤਰਾ ਬਣਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕਾਰਨ ਹਰ ਰੋਜ਼ 130 ਲੋਕ ਮਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਖੁਲਾਸਾ ਗਲੋਬਲ ਬਰਡਨ ਆਫ਼ ਡਿਜ਼ੀਜ਼ (GBD) 2023 ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੇ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਨੌਂ ਸ਼ਹਿਰ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਹੌਟਸਪੌਟਸ ਵਜੋਂ ਸੂਚੀਬੱਧ ਹਨ। ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਅਧਿਐਨ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਸੁਮਨ ਮੋਰ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਟੀਮ ਨੇ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸਿਹਤ ਜੋਖਮ ਕਾਰਕ ਬਣਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
2023 ਵਿੱਚ, ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 230,000 ਮੌਤਾਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਹੋਈਆਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 48,000 ਮੌਤਾਂ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਜੋਖਮ ਕਾਰਕਾਂ ਕਾਰਨ ਹੋਈਆਂ, ਜੋ ਕਿ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ ਮੌਤਾਂ ਦਾ 21 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹੈ। ਡਾ. ਮੋਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 130 ਲੋਕ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਜੋਖਮ ਕਾਰਕਾਂ ਕਾਰਨ ਆਪਣੀਆਂ ਜਾਨਾਂ ਗੁਆ ਰਹੇ ਹਨ।
ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਵੀ ਕਈ ਖੁਲਾਸੇ
-ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ: ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਾਰੀਆਂ ਮੌਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਲਗਭਗ 68 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹਨ। ਇਸਕੇਮਿਕ ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਅਤੇ ਸਟ੍ਰੋਕ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਕਾਰਨ ਹਨ।
-ਸਾਹ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ: ਪੁਰਾਣੀ ਸਾਹ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਕਾਰਨ ਹਰ ਸਾਲ ਲਗਭਗ 7,000 ਮੌਤਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਪੁਰਾਣੀ ਰੁਕਾਵਟ ਪਲਮਨਰੀ ਬਿਮਾਰੀ (COPD) ਅਤੇ ਹੇਠਲੇ ਸਾਹ ਦੀ ਲਾਗ ਹਨ, ਜੋ ਫੇਫੜਿਆਂ ਅਤੇ ਗਲੇ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਸਾਹ ਨਾਲੀਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ।
-ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਨਾਲ ਲਗਭਗ 1,500 ਮੌਤਾਂ ਅਤੇ ਨਿਊਰੋਲੌਜੀਕਲ ਵਿਕਾਰ ਨਾਲ 1,700 ਮੌਤਾਂ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਹੌਟਸਪੌਟ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਜੋਖਮ: ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਰਾਜ ਦੇ ਨੌਂ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਨੂੰ ਹੌਟਸਪੌਟ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਗੈਰ-ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਸ਼ਹਿਰ ਉਹ ਹਨ ਜੋ 5 ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਮਿਆਦ ਵਿੱਚ PM-10 ਹਵਾ ਗੁਣਵੱਤਾ ਪੱਧਰਾਂ ਲਈ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਾਤਾਵਰਣ ਹਵਾ ਗੁਣਵੱਤਾ ਮਿਆਰਾਂ ਨੂੰ ਲਗਾਤਾਰ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਡੇਰਾਬੱਸੀ, ਗੋਬਿੰਦਗੜ੍ਹ, ਜਲੰਧਰ, ਖੰਨਾ, ਲੁਧਿਆਣਾ, ਨਯਾ ਨੰਗਲ, ਪਠਾਨਕੋਟ, ਪਟਿਆਲਾ ਅਤੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਮੌਤ ਦਰ ਦਾ ਜੋਖਮ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉੱਚਾ ਹੈ।
