ਜਾਣੋ ਫਲਸਤੀਨ ਦੇ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸੰਗਠਨ ਹਮਾਸ ਬਾਰੇ ਸਭ ਕੁਝ

ਤੇਲ ਅਵੀਵ: ਫਿਲਸਤੀਨ ਸਥਿਤ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸੰਗਠਨ ਹਮਾਸ ਦੇ ਦਰਜਨਾਂ ਅੱਤਵਾਦੀ ਗਾਜ਼ਾ ਤੋਂ ਜ਼ਮੀਨੀ, ਸਮੁੰਦਰੀ ਅਤੇ ਹਵਾਈ ਰਸਤੇ ਤੋਂ ਇਜ਼ਰਾਈਲ 'ਚ ਘੁਸਪੈਠ ਕਰ ਗਏ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ 'ਤੇ 5000 ਰਾਕੇਟ ਦਾਗੇ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਹਮਲਿਆਂ 'ਚ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 22 ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਹੈ ਜਦਕਿ 500 ਤੋਂ ਵੱਧ ਜ਼ਖਮੀ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਹਮਲਿਆਂ 'ਚ ਹਮਾਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਦੋ ਹੋਰ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸੰਗਠਨਾਂ ਦੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਦੀ ਖਬਰ ਹੈ। ਹਮਾਸ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਸਰਾਇਆ ਅਲ-ਕੁਦਸ ਅਤੇ ਅਲ-ਕਸਾਮ ਬ੍ਰਿਗੇਡ ਨੇ ਵੀ ਇਜ਼ਰਾਈਲ 'ਤੇ ਹਮਲਿਆਂ 'ਚ ਇਜ਼ਰਾਇਲ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਇਆ। ਅਲ ਕੁਦਸ ਫਲਸਤੀਨ ਦੀ ਇਸਲਾਮਿਕ ਜੇਹਾਦ ਮੂਵਮੈਂਟ ਦੀ ਇੱਕ ਸ਼ਾਖਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਹਾਂ ਸੰਗਠਨਾਂ ਨੇ ਹਮਾਸ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ 'ਚ ਖੂਨੀ ਖੇਡ ਖੇਡੀ। ਅਲ ਕਾਸਮ ਹਮਾਸ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਸੰਗਠਨ ਹੈ।

ਰਾਜਨੀਤੀ ਦੀ ਆੜ ਹੇਠ ਅੱਤਵਾਦ

ਸਰਾਇਆ ਅਲ-ਕੁਦਸ ਦੇ ਬੁਲਾਰੇ, ਅਬੂ ਹਮਜ਼ਾ ਨੇ ਇਸ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, 'ਅਸੀਂ ਇਸ ਲੜਾਈ ਵਿਚ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਹਾਂ, ਸਾਡੇ ਲੜਾਕੇ ਅਲ-ਕਸਾਮ ਬ੍ਰਿਗੇਡ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਭਰਾਵਾਂ ਨਾਲ ਮੋਢੇ ਨਾਲ ਮੋਢਾ ਜੋੜ ਕੇ ਖੜ੍ਹੇ ਹਨ, ਜੋ ਆਪਣੇ ਉਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕਰਨਗੇ। ਅੱਲ੍ਹਾ ਦੇ ਅਸ਼ੀਰਵਾਦ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਇਸ ਵਿੱਚ ਜਿੱਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਾਂਗੇ। ਅਲ ਕਾਸਮ ਦੇ ਨੇਤਾ ਮੁਹੰਮਦ ਦੇਈਫ ਨੇ ਇਸ ਪੂਰੀ ਖੇਡ ਨੂੰ 'ਅਪਰੇਸ਼ਨ ਅਲ-ਅਕਸਾ ਸਟੌਰਮ' ਕਿਹਾ ਹੈ। ਹਮਾਸ ਫਲਸਤੀਨ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸੰਗਠਨ ਹੈ। ਇਹ ਖੇਤਰ ਦੀਆਂ ਦੋ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਗਾਜ਼ਾ ਪੱਟੀ ਵਿੱਚ ਹਮਾਸ ਦਾ 20 ਲੱਖ ਫਲਸਤੀਨੀਆਂ ਉੱਤੇ ਰਾਜ ਹੈ।

ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਇਸ ਸੰਗਠਨ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਖਿਲਾਫ ਅੱਤਵਾਦ ਭੜਕਾਉਣ ਵਾਲਾ ਕਰਾਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹਮਾਸ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕਾ, ਯੂਰਪੀ ਸੰਘ ਅਤੇ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਨੇ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸੰਗਠਨ ਐਲਾਨਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਹਮਾਸ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ 1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਵੈਸਟ ਬੈਂਕ ਅਤੇ ਗਾਜ਼ਾ ਪੱਟੀ ਉੱਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਕਬਜ਼ੇ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਪਹਿਲੇ ਫਲਸਤੀਨੀ ਵਿਦਰੋਹ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ। ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ 1967 ਦੀ ਅਰਬ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਜਿੱਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੋ ਫਲਸਤੀਨੀ ਇਲਾਕਿਆਂ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ।

ਨਾਰਥਵੈਸਟਰਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਕਤਰ ਦੇ ਮਿਡਲ ਈਸਟ ਸਟੱਡੀਜ਼ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਖਾਲਿਦ ਅਲ ਹਰੂਬ ਦੀ ਕਿਤਾਬ 'ਹਮਾਸ: ਏ ਬਿਗਨਰਜ਼ ਗਾਈਡ' ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਹਮਾਸ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਫਲਸਤੀਨੀ ਮੁਸਲਿਮ ਬ੍ਰਦਰਹੁੱਡ ਦਾ ਇੱਕ ਰੂਪ ਹੈ। ਇਹ 1946 ਵਿੱਚ ਯਰੂਸ਼ਲਮ ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਕਿ 1987 ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਫਲਸਤੀਨ ਦਾ ਵਿਦਰੋਹ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਸੰਗਠਨ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਹਮਾਸ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਕਬਜ਼ੇ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਮਿਸ਼ਨ ਵਜੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।

ਹਮਾਸ ਕਿਉਂ ਬਣੀ ?

ਹਮਾਸ ਦੇ ਗਠਨ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਅਸਫਲਤਾ ਦੀ ਡੂੰਘੀ ਭਾਵਨਾ ਸੀ। 1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ, ਇਹ ਭਾਵਨਾ ਫਲਸਤੀਨ ਦੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਲਹਿਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਫਲਸਤੀਨ ਅੰਦੋਲਨ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੂੰ 1960 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਅੱਧ ਤੋਂ ਦੋ ਵੱਡੀਆਂ ਰਿਆਇਤਾਂ ਮਿਲੀਆਂ। ਇਸ ਦੇ ਤਹਿਤ ਫਲਸਤੀਨ ਲਿਬਰੇਸ਼ਨ ਆਰਗੇਨਾਈਜੇਸ਼ਨ (ਪੀ. ਐੱਲ. ਓ.) ਨੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਹੋਂਦ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਫਲਸਤੀਨ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਾ ਟੀਚਾ ਵੀ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਗਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਗੱਲਬਾਤ ਰਾਹੀਂ ਰਣਨੀਤੀ ਅਪਣਾਈ ਗਈ।

ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਜਿੱਤ

ਹਮਾਸ ਵਲੋਂ ਇਸ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਕਈ ਹਮਲੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ ਜਿਸ ਵਿਚ ਕਈ ਇਜ਼ਰਾਇਲੀ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ। ਜਦੋਂ ਬੈਂਜਾਮਿਨ ਨੇਤਨਯਾਹੂ 1996 ਵਿੱਚ ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਆਇਆ ਤਾਂ ਹਮਾਸ ਹੋਰ ਬਾਗੀ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਹ ਓਸਲੋ ਸਮਝੌਤੇ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਸੀ। 2006 ਵਿੱਚ, ਅੱਤਵਾਦੀ ਸਮੂਹ ਨੇ ਵੈਸਟ ਬੈਂਕ ਅਤੇ ਗਾਜ਼ਾ ਪੱਟੀ ਵਿੱਚ ਫਲਸਤੀਨੀ ਵਿਧਾਨ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ (PLC) ਲਈ ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਹੈਰਾਨੀਜਨਕ ਜਿੱਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਦੋਹਾਂ ਪੱਖਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਸਭ ਤੋਂ ਖਤਰਨਾਕ ਹਿੰਸਾ 2014 'ਚ ਹੋਈ ਸੀ। 50 ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਲੜਾਈ ਦੌਰਾਨ ਉਸ ਦਿਨ 1,462 ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਸਮੇਤ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 2,251 ਫਲਸਤੀਨੀ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ। 67 ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਸੈਨਿਕ ਅਤੇ ਛੇ ਨਾਗਰਿਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ।