Indian Passport: ਚਾਰ ਰੰਗਾਂ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਭਾਰਤੀ ਪਾਸਪੋਰਟ, ਹਰ ਰੰਗ ਦੀ ਆਪਣੀ ਖ਼ਾਸੀਅਤ
ਜਾਣੋ ਕਿਹੜੇ ਰੰਗ ਦਾ ਪਾਸਪੋਰਟ ਸਭ ਤੋਂ ਪਾਵਰਫੁਲ
By : Annie Khokhar
Indian Passport Colours: ਪਾਸਪੋਰਟ ਸਿਰਫ਼ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਯਾਤਰਾ ਲਈ ਇੱਕ ਸਧਾਰਨ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪਛਾਣ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਾਧਨ ਹੈ। ਕਈ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਾਂਗ, ਭਾਰਤ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਵਿੱਚ ਪਾਸਪੋਰਟ ਜਾਰੀ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਪਾਸਪੋਰਟ ਚਾਰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ: ਨੀਲਾ, ਚਿੱਟਾ, ਮੈਰੂਨ ਅਤੇ ਸੰਤਰੀ। ਹਰੇਕ ਰੰਗ ਇੱਕ ਖਾਸ ਸ਼੍ਰੇਣੀ, ਸਥਿਤੀ ਜਾਂ ਯਾਤਰਾ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਰੰਗ-ਕੋਡਿੰਗ ਇਮੀਗ੍ਰੇਸ਼ਨ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਨਜ਼ਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਯਾਤਰੀ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਯਾਤਰਾ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਤੀ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨਾ ਆਸਾਨ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪਾਸਪੋਰਟ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਪਾਸਪੋਰਟ ਐਕਟ, 1967 ਦੁਆਰਾ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਹੈ। ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਬਦਲਾਅ ਆਏ ਹਨ। ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤ ਨੇ ਈ-ਪਾਸਪੋਰਟ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵੀ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬਾਇਓਮੈਟ੍ਰਿਕ ਚਿੱਪ ਹੈ। ਇਹ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਬਲਕਿ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਯਾਤਰਾ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ ਅਤੇ ਵਧੇਰੇ ਸੁਵਿਧਾਜਨਕ ਵੀ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਨੀਲਾ ਪਾਸਪੋਰਟ, ਜਾਂ ਆਮ ਪਾਸਪੋਰਟ, ਭਾਰਤੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਨਿੱਜੀ ਯਾਤਰਾ, ਪੜ੍ਹਾਈ, ਕਾਰੋਬਾਰ ਜਾਂ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਵਰਗੇ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਹੁਣ ਇੱਕ ਈ-ਪਾਸਪੋਰਟ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵੀ ਉਪਲਬਧ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਏਮਬੈਡਡ ਬਾਇਓਮੈਟ੍ਰਿਕ ਚਿੱਪ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਹਵਾਈ ਅੱਡਿਆਂ ਅਤੇ ਇਮੀਗ੍ਰੇਸ਼ਨ 'ਤੇ ਸਮਾਂ ਬਚਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਇਸਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ, ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਜਨਮ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ, ਵੈਧ ਫੋਟੋ ਆਈਡੀ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬਿਜਲੀ ਦਾ ਬਿੱਲ ਜਾਂ ਕਿਰਾਏ ਦਾ ਸਮਝੌਤਾ), ਅਤੇ ਨਾਗਰਿਕਤਾ ਦਾ ਸਬੂਤ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਇੱਕ ਪਾਰਦਰਸ਼ੀ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਪਾਸਪੋਰਟ ਜਾਰੀ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ।
ਸਫੇਦ ਪਾਸਪੋਰਟ: ਸਰਕਾਰੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਲਈ
ਚਿੱਟਾ ਪਾਸਪੋਰਟ ਸਿਰਫ਼ ਸਰਕਾਰੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ, ਸਿਵਲ ਸੇਵਾ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਫੌਜੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਅਧਿਕਾਰਤ ਕਾਰੋਬਾਰ 'ਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਯਾਤਰਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਚਿੱਟਾ ਰੰਗ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਤ ਰੁਤਬੇ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਮੀਗ੍ਰੇਸ਼ਨ ਕਾਊਂਟਰਾਂ 'ਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਇਲਾਜ ਦਾ ਹੱਕਦਾਰ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਇੱਕ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਆਮ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵਧੇਰੇ ਸਖ਼ਤ ਹੈ। ਬਿਨੈਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸਰਕਾਰੀ ਆਈਡੀ, ਆਪਣੇ ਵਿਭਾਗ ਤੋਂ ਇੱਕ ਡਿਊਟੀ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ, ਇੱਕ ਅਧਿਕਾਰਤ ਫਾਰਵਰਡਿੰਗ ਪੱਤਰ, ਅਤੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦਫ਼ਤਰ (PMO) ਤੋਂ ਇਜਾਜ਼ਤ ਪੇਸ਼ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
ਲਾਲ (ਮੈਰੂਨ) ਪਾਸਪੋਰਟ: ਡਿਪਲੋਮੈਟਿਕ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਲਈ
ਲਾਲ ਜਾਂ ਮੈਰੂਨ ਪਾਸਪੋਰਟਾਂ ਨੂੰ ਡਿਪਲੋਮੈਟਿਕ ਪਾਸਪੋਰਟ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਡਿਪਲੋਮੈਟਾਂ, ਸੀਨੀਅਰ ਸਰਕਾਰੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪਾਸਪੋਰਟ ਧਾਰਕ ਨੂੰ ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀਜ਼ਾ-ਮੁਕਤ ਜਾਂ ਤੇਜ਼-ਟਰੈਕ ਵੀਜ਼ਾ ਪਹੁੰਚ ਦਾ ਹੱਕਦਾਰ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਡਿਪਲੋਮੈਟਿਕ ਪਾਸਪੋਰਟ ਹੁਣ ਈ-ਪਾਸਪੋਰਟ ਫਾਰਮੈਟ ਵਿੱਚ ਵੀ ਉਪਲਬਧ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਸਖ਼ਤ ਤਸਦੀਕ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਅਧਿਕਾਰਤ ਆਈਡੀ, ਡਿਊਟੀ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ, ਵਿਭਾਗੀ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਪੱਤਰ, ਅਤੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦਫ਼ਤਰ (ਪੀਐਮਓ) ਦੀ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।
ਆਰੇਂਜ ਪਾਸਪੋਰਟ: ਈਸੀਆਰ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਲਈ
ਸੰਤਰੀ ਪਾਸਪੋਰਟ ਇਮੀਗ੍ਰੇਸ਼ਨ ਚੈੱਕ ਰਿਕਵਾਇਰਡ (ਈਸੀਆਰ) ਸਥਿਤੀ ਵਾਲੇ ਭਾਰਤੀ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਹ ਲੋਕ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਵਿਦਿਅਕ ਯੋਗਤਾਵਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ ਜਾਂ ਕੁਝ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਵਿਦੇਸ਼ ਯਾਤਰਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸੰਤਰੀ ਪਾਸਪੋਰਟ ਧਾਰਕਾਂ ਨੂੰ ਵਾਧੂ ਇਮੀਗ੍ਰੇਸ਼ਨ ਜਾਂਚਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਗੁਜ਼ਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
ਪਾਸਪੋਰਟ ਦੇ ਰੰਗ ਕਿਉਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਨ?
ਭਾਵੇਂ ਤੁਸੀਂ ਮਨੋਰੰਜਨ, ਕਾਰੋਬਾਰ, ਸਰਕਾਰੀ ਡਿਊਟੀ, ਜਾਂ ਕੰਮ ਲਈ ਯਾਤਰਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ, ਪਾਸਪੋਰਟ ਦਾ ਰੰਗ ਤੁਰੰਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਨੀਲਾ ਨਿੱਜੀ ਯਾਤਰਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਲਾਲ ਕੂਟਨੀਤਕ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਸੰਤਰੀ ਈਸੀਆਰ ਯਾਤਰੀਆਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਪ੍ਰਣਾਲੀ, ਆਧੁਨਿਕ ਬਾਇਓਮੈਟ੍ਰਿਕ ਈ-ਪਾਸਪੋਰਟਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ, ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਯਾਤਰਾ ਨੂੰ ਹਰ ਕਿਸੇ ਲਈ ਆਸਾਨ, ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਅਤੇ ਵਧੇਰੇ ਕੁਸ਼ਲ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪਾਸਪੋਰਟ ਹੁਣ ਈ-ਪਾਸਪੋਰਟਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਬਾਇਓਮੈਟ੍ਰਿਕ ਚਿੱਪ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਇਹ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਗਤੀ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਪਾਸਪੋਰਟ ਦੇ ਰੰਗ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ, ਇਹ ਤੁਰੰਤ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਯਾਤਰੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਯਾਤਰਾ ਕਿਸ ਮਕਸਦ ਲਈ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਭਾਰਤ ਦਾ ਪਾਸਪੋਰਟ ਸਿਸਟਮ ਸਾਫ਼, ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਅਤੇ ਆਧੁਨਿਕ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।
