Rabies Vaccine: ਗ਼ਲਤੀ ਕਰੇ ਇਨਸਾਨ ਤੇ ਸਜ਼ਾ ਭੁਗਤਣ ਕੁੱਤੇ! ਭਾਰਤ 'ਚ ਵਿਕ ਰਹੀ ਰੇਬਿਜ਼ ਦੀ ਨਕਲੀ ਵੈਕਸੀਨ
ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਨੇ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਚੇਤਾਵਨੀ
By : Annie Khokhar
Rabies Vaccine In India: ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ 'ਚ ਵੈਕਸੀਨਾਂ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਸਰਕਾਰੀ ਸੰਸਥਾ 'ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਅਨ ਟੈਕਨੀਕਲ ਐਡਵਾਈਜ਼ਰੀ ਗਰੁੱਪ ਆਨ ਇਮਯੂਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ' (ATAGI) ਨੇ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ 'ਚ ਵਰਤਿਆ ਜਾਣ ਵਾਲ਼ਾ ਰੇਬੀਜ਼ ਦਾ ਇੱਕ ਟੀਕਾ ਨਕਲੀ ਹੈ। ਇਸ ਚੇਤਾਵਨੀ ਮੁਤਾਬਕ ''ABHAYRAB ਬ੍ਰਾਂਡ ਦਾ ਟੀਕਾ ਜਾਅਲੀ ਹੈ।''
ਚੇਤਾਵਨੀ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ABHAYRAB ਬ੍ਰਾਂਡ ਦਾ ਟੀਕਾ ਨਕਲੀ ਹੈ ਅਤੇ ਰੇਬੀਜ਼ ਵਿਰੁੱਧ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਨਕਲੀ ਟੀਕਾ ਨਵੰਬਰ 2023 ਤੋਂ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੇ ਕੋਣੇ–ਕੋਣੇ 'ਚ ਸਪਲਾਈ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਅਨ ਸੰਸਥਾ ATAGI ਅਨੁਸਾਰ, ਨਕਲੀ ਟੀਕੇ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮ ਤੱਤ ਦੀ ਸਹੀ ਮਾਤਰਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ABHAYRAB ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ, ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਸਲਾਹ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਯਾਤਰੀਆਂ ਲਈ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਨਵੰਬਰ 2023 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਟੀਕਾ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਸੀ।
ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਅਨ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਅਜਿਹੇ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਖੁਰਾਕਾਂ ਨੂੰ ਸੰਭਾਵੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਵੈਧ ਮੰਨਣ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰਬੀਪੁਰ ਜਾਂ ਵੇਰੋਰਬ ਵਰਗੇ ਰਜਿਸਟਰਡ ਟੀਕੇ ਨਾਲ ਬਦਲਣ।
ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ (WHO) ਅਨੁਸਾਰ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹਰ ਸਾਲ ਅੰਦਾਜ਼ਨ 18,000 ਤੋਂ 20,000 ਲੋਕ ਰੇਬੀਜ਼ ਨਾਲ ਮਰਦੇ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਾਮਲੇ ਕੁੱਤੇ ਦੇ ਕੱਟਣ ਕਾਰਨ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਔਸਤਨ, ਹਰ 30 ਮਿੰਟਾਂ ਵਿੱਚ ਰੇਬੀਜ਼ ਕਾਰਣ ਇੱਕ ਮੌਤ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਰੇਬੀਜ਼ ਦੇ ਲੱਛਣ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਬਿਮਾਰੀ ਲਗਭਗ ਹਮੇਸ਼ਾ ਘਾਤਕ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਕੋਈ ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਇਲਾਜ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਮਰੀਜ਼ ਦਾ ਬਚਾਅ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਅਤੇ ਢੁਕਵੇਂ ਪੋਸਟ-ਐਕਸਪੋਜ਼ਰ ਇਲਾਜ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਵਿੱਚ ਤੁਰੰਤ ਅਤੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜ਼ਖ਼ਮ ਧੋਣਾ, ਢੁਕਵਾਂ ਟੀਕਾਕਰਨ ਸਮਾਂ-ਸਾਰਣੀ, ਅਤੇ, ਗੰਭੀਰ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਰੇਬੀਜ਼ ਇਮਯੂਨੋਗਲੋਬੂਲਿਨ ਨੂੰ ਦੇਣਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।
ਹਾਲ਼ੇ ਪਿੱਛੇ ਜਿਹੇ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਨਗਰ ਠਾਣੇ ਵਿੱਚ ਛੇ ਸਾਲ ਦੀ ਇੱਕ ਲੜਕੀ ਦੀ ਹੋਈ ਮੌਤ ਨੇ ਰੇਬੀਜ਼ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ ਵਿੱਚ ਕਮੀਆਂ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਲੜਕੀ ਨੂੰ ਟੀਕੇ ਦੀਆਂ ਚਾਰ ਖੁਰਾਕਾਂ ਮਿਲੀਆਂ ਸਨ, ਫਿਰ ਵੀ ਉਸ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।
ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਡਾਕਟਰਾਂ ਦੇ ਬਿਆਨ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਮਾਹਰ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਰੇਬੀਜ਼ ਇਮਯੂਨੋਗਲੋਬੂਲਿਨ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਸਿਵਲ ਸਿਹਤ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਨਵੰਬਰ 2023 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਭੈਰਬ (ABHAYRAB) ਟੀਕਾ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਾਂ ਵਰਤੀ ਗਈ ਟੀਕੇ ਦਾ ਬ੍ਰਾਂਡ ਸਪਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਤਾਂ ATAGI ਇੱਕ ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ ਪ੍ਰਦਾਤਾ ਨਾਲ ਸਲਾਹ ਕਰਨ ਦੀ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਜੇ ਲੋੜ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਡਾਕਟਰ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਰੇਬੀਜ਼ ਟੀਕੇ ਨਾਲ ਬਦਲਵੀਂ ਖੁਰਾਕ ਦੀ ਸਿਫ਼ਾਰਸ਼ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਇਹ ਸਲਾਹ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਟੀਕਾਕਰਨ ਕੀਤੇ ਗਏ ਲੋਕਾਂ, ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਨਹੀਂ ਕਰੇਗੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਹੋਰ ਪ੍ਰਵਾਨਿਤ ਰੇਬੀਜ਼ ਟੀਕਿਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਹਨ।
