Swaraj Kaushal: ਸਾਬਕਾ ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਸੁਸ਼ਮਾ ਸਵਰਾਜ ਦੇ ਪਤੀ ਦਾ ਦਿਹਾਂਤ, ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਅੰਤਿਮ ਸਸਕਾਰ
ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਿਸਟੀ ਤੋਂ ਕੀਤੀ ਪੜ੍ਹਾਈ, ਸੁਸ਼ਮਾ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਸੀ ਲਵ ਮੈਰਿਜ
By : Annie Khokhar
Swaraj Kaushal Death: ਸਾਬਕਾ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਸੁਸ਼ਮਾ ਸਵਰਾਜ ਦੇ ਪਤੀ ਅਤੇ ਭਾਜਪਾ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਬਾਂਸੂਰੀ ਸਵਰਾਜ ਦੇ ਪਿਤਾ ਸਵਰਾਜ ਕੌਸ਼ਲ ਦਾ ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਦੇਹਾਂਤ ਹੋ ਗਿਆ। ਦਿੱਲੀ ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਇੱਕ ਪੋਸਟ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੇਹਾਂਤ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ।
ਦਿੱਲੀ ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਵਰਾਜ ਕੌਸ਼ਲ ਦਾ ਦੇਹਾਂਤ 4 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ 73 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਅੰਤਿਮ ਸੰਸਕਾਰ ਅੱਜ ਲੋਧੀ ਰੋਡ ਸ਼ਮਸ਼ਾਨਘਾਟ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਧੀ ਬਾਂਸੁਰੀ ਨੇ ਅੰਤਿਮ ਸਸਕਾਰ ਦੀਆਂ ਰਸਮਾਂ ਨਿਭਾਈਆਂ।
ਸਵਰਾਜ ਕੌਸ਼ਲ ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਰਾਜਪਾਲ ਬਣਨ ਵਾਲੇ ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ ਉਮਰ ਦੇ ਵਿਅਕਤੀ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 1990 ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ 37 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਮਿਜ਼ੋਰਮ ਦਾ ਰਾਜਪਾਲ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਕੌਸ਼ਲ ਨੇ 1998 ਤੋਂ 2004 ਤੱਕ ਹਰਿਆਣਾ ਤੋਂ ਰਾਜ ਸਭਾ ਮੈਂਬਰ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ। ਉਹ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੀਨੀਅਰ ਵਕੀਲ ਸਨ, ਜਿਸ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਈ ਹਾਈ-ਪ੍ਰੋਫਾਈਲ ਕੇਸ ਲੜੇ।
ਧੀ ਬਾਂਸੂਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਮੇਰੇ ਪਿਤਾ ਦਾ ਵਿਛੋੜਾ ਮੇਰੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਡੂੰਘਾ ਦਰਦ ਹੈ।"
ਸਵਰਾਜ ਕੌਸ਼ਲ ਦੀ ਧੀ ਅਤੇ ਭਾਜਪਾ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਬਾਂਸੂਰੀ ਸਵਰਾਜ ਨੇ X 'ਤੇ ਲਿਖਿਆ, "ਪਾਪਾ ਤੁਹਾਡਾ ਪਿਆਰ, ਤੁਹਾਡਾ ਅਨੁਸ਼ਾਸਨ, ਤੁਹਾਡੀ ਸਾਦਗੀ, ਤੁਹਾਡੀ ਦੇਸ਼ ਭਗਤੀ, ਅਤੇ ਤੁਹਾਡਾ ਅਥਾਹ ਸਬਰ ਮੇਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਉਹ ਰੌਸ਼ਨੀ ਹੈ ਜੋ ਕਦੇ ਵੀ ਮੱਧਮ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ।"
ਉਸਨੇ ਅੱਗੇ ਲਿਖਿਆ, "ਤੁਹਾਡੇ ਵਿਛੋੜੇ ਨੇ ਮੇਰੇ ਦਿਲ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਡੂੰਘਾ ਦਰਦ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਪਰ ਮੇਰਾ ਮਨ ਇਸ ਵਿਸ਼ਵਾਸ 'ਤੇ ਕਾਇਮ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਹੁਣ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਨਾਲ, ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਹਜ਼ੂਰੀ ਵਿੱਚ, ਸਦੀਵੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਵਿੱਚ ਦੁਬਾਰਾ ਮਿਲ ਗਏ ਹੋ। ਤੁਹਾਡੀ ਧੀ ਹੋਣਾ ਮੇਰੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸਨਮਾਨ ਹੈ। ਤੁਹਾਡੀ ਵਿਰਾਸਤ, ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ ਅਤੇ ਤੁਹਾਡੇ ਆਸ਼ੀਰਵਾਦ ਮੇਰੇ ਹਰ ਸਫ਼ਰ ਦੀ ਨੀਂਹ ਹੋਣਗੇ।"
ਦਰਅਸਲ, ਵੰਡ ਦੇ ਸਮੇਂ, ਲਾਹੌਰ ਦੇ ਧਰਮਪੁਰਾ ਖੇਤਰ ਦੇ ਵਸਨੀਕ ਹਰਦੇਵ ਸ਼ਰਮਾ ਅਤੇ ਲਕਸ਼ਮੀ ਦੇਵੀ, ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਅੰਬਾਲਾ ਦੇ ਛਾਉਣੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਵਸ ਗਏ ਸਨ। ਹਰਦੇਵ ਆਰਐਸਐਸ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਸਨ।
ਸੁਸ਼ਮਾ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਦੀ ਲਵ ਮੈਰਿਜ
ਸੁਸ਼ਮਾ ਦਾ ਜਨਮ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਘਰ 14 ਫਰਵਰੀ, 1952 ਨੂੰ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਸੁਸ਼ਮਾ ਸ਼ਰਮਾ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਇੱਕ ਹੁਸ਼ਿਆਰ ਵਿਦਿਆਰਥਣ ਸੀ। ਅੰਬਾਲਾ ਦੇ ਸਨਾਤਨ ਧਰਮ ਕਾਲਜ ਤੋਂ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸੁਸ਼ਮਾ ਸਵਰਾਜ ਨੇ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਦੀ ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ।
ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਸੁਸ਼ਮਾ ਸ਼ਰਮਾ ਦੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਸਵਰਾਜ ਕੌਸ਼ਲ ਨਾਲ ਹੋਈ। ਸੁਸ਼ਮਾ, ਜੋ ਕਿ ਆਰਐਸਐਸ ਦੀ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਨੂੰ ਮੰਨਦੀ ਸੀ, ਅਤੇ ਸਵਰਾਜ ਕੌਸ਼ਲ, ਜੋ ਕਿ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਸੋਚ ਰੱਖਦੀ ਸੀ, ਦੋਸਤ ਬਣ ਗਏ। ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਇਕੱਠੇ ਅਭਿਆਸ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਹੋ ਗਿਆ।
ਇਹ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਦੌਰਾਨ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਅਤੇ ਸਾਬਕਾ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਜਾਰਜ ਫਰਨਾਂਡਿਸ 'ਤੇ ਬੜੌਦਾ ਵਿੱਚ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਡਾਇਨਾਮਾਈਟ ਸਟੋਰ ਕਰਨ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਜਾਰਜ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਡਾਇਨਾਮਾਈਟ ਕੇਸ ਦੇ ਬਹਾਨੇ ਕੈਦ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਸਵਰਾਜ ਅਤੇ ਸੁਸ਼ਮਾ ਜਾਰਜ ਦਾ ਕੇਸ ਲੜਨ ਲਈ ਇਕੱਠੇ ਅਦਾਲਤ ਜਾਂਦੇ ਸਨ।
ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਆਹ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਸਨ। ਅੰਤ ਵਿੱਚ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਦੌਰਾਨ 13 ਜੁਲਾਈ, 1975 ਨੂੰ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਲਿਆ।
ਜਾਰਜ ਫਰਨਾਂਡਿਸ ਨੇ ਜੇਲ੍ਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਆਮ ਚੋਣਾਂ ਲੜਨ ਦੇ ਆਪਣੇ ਇਰਾਦੇ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ। ਸੁਸ਼ਮਾ ਸਵਰਾਜ ਬੜੌਦਾ ਗਈ ਅਤੇ ਜਾਰਜ ਫਰਨਾਂਡਿਸ ਵੱਲੋਂ ਆਪਣੀ ਨਾਮਜ਼ਦਗੀ ਦਾਖਲ ਕੀਤੀ, "ਜੇਲ੍ਹ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਟੁੱਟ ਜਾਣਗੇ, ਸਾਡਾ ਜਾਰਜ ਰਿਹਾਅ ਹੋਵੇਗਾ।" ਇਹ ਨਾਅਰਾ ਬਹੁਤ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੋਇਆ, ਅਤੇ ਜਾਰਜ ਨੇ ਚੋਣ ਜਿੱਤ ਲਈ।
