Delhi News: ਪੰਜਾਬ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦਿੱਲੀ ਦਾ ਪਾਣੀ ਹੋਇਆ ਜ਼ਹਿਰੀਲਾ, ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਵਧਿਆ ਖ਼ਤਰਾ
ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਇਹ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀ ਹੋਣ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ
By : Annie Khokhar
Delhi Underground Water Contaminated: ਰਾਜਧਾਨੀ ਦੇ ਧਰਤੀ ਹੇਠਲੇ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਨਾਈਟ੍ਰੇਟ, ਫਲੋਰਾਈਡ, ਖਾਰਾਪਣ, ਕਲੋਰਾਈਡ, ਆਇਰਨ, ਆਰਸੈਨਿਕ ਅਤੇ ਯੂਰੇਨੀਅਮ ਵਰਗੇ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਤੱਤ ਹੱਦ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹਨ। ਇਹ ਖੁਲਾਸਾ ਕੇਂਦਰੀ ਅੰਡਰਗਰਾਉੰਡ ਵਾਟਰ ਬੋਰਡ (CGWB) ਦੁਆਰਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਗ੍ਰੀਨ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨਲ (NGT) ਨੂੰ ਸੌਂਪੀ ਗਈ ਤਾਜ਼ਾ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਭੂਮੀਗਤ ਪਾਣੀ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਬਾਰੇ ਗੰਭੀਰ ਸਵਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋਏ ਹਨ।
ਗੁਰਦੇ, ਦੰਦ ਅਤੇ ਹੱਡੀਆਂ ਦਾ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋਣਾ
"ਸਾਲਾਨਾ ਭੂਮੀਗਤ ਪਾਣੀ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਰਿਪੋਰਟ 2024" ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ ਦੂਸ਼ਿਤ ਪਾਣੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਸਿਹਤ ਲਈ ਖਤਰਾ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਇਸਨੂੰ ਪੀਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ, ਗੁਰਦੇ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ, ਦੰਦਾਂ ਅਤੇ ਹੱਡੀਆਂ ਦੀ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਗੰਭੀਰ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਇਹ ਖੇਤੀਬਾੜੀ 'ਤੇ ਵੀ ਮਾੜਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਉੱਚ ਸੋਡੀਅਮ ਅਤੇ ਹੋਰ ਤੱਤ ਫਸਲਾਂ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ 103 ਨਮੂਨਿਆਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਗਈ
ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ, CGWB ਨੇ ਮੀਂਹ ਦੀ ਸੰਭਾਲ, ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਵਿਕਲਪਕ ਪਾਣੀ ਦੇ ਸਰੋਤਾਂ ਅਤੇ ਖਾਦ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਵਰਗੇ ਤੁਰੰਤ ਉਪਾਵਾਂ ਦੀ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਹ ਮਾਮਲਾ ਇੱਕ ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ। NGT ਨੇ ਖੁਦ ਕਾਰਵਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਅਤੇ CGWB ਤੋਂ ਰਿਪੋਰਟ ਮੰਗੀ। ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ 2023 ਦੇ ਮਾਨਸੂਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ (ਮਈ) ਦੌਰਾਨ ਲਏ ਗਏ ਨਮੂਨਿਆਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ 103 ਨਮੂਨਿਆਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਅਤੇ ਕਈ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਪਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ।
ਪੰਜਾਬ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦਿੱਲੀ ਦਾ ਪਾਣੀ ਖਰਾਬ, ਹੋਰ ਸੂਬੇ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ
ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਦਿੱਲੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ, 23.30% ਨਮੂਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਨਮਕ ਦਾ ਪੱਧਰ ਆਗਿਆਯੋਗ ਸੀਮਾ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਉੱਤਰ, ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮ, ਸ਼ਾਹਦਰਾ, ਦੱਖਣ-ਪੱਛਮ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹਨ। ਮਾਨਸੂਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਸਥਿਤੀ ਹੋਰ ਵੀ ਵਿਗੜ ਗਈ ਹੈ, 24 ਵਿੱਚੋਂ 11 ਨਮੂਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਹੁਣ ਵਧ ਕੇ 13 ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਮਕ ਵਾਲੀ ਮਾਤਰਾ ਵਾਲਾ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਨਾਲ ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਅਤੇ ਗੁਰਦੇ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਅਤੇ ਇਹ ਖੇਤੀਬਾੜੀ 'ਤੇ ਵੀ ਮਾੜਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਫਸਲਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਤੱਤ 7.77 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਨਮੂਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪਾਏ ਗਏ
ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਪੂਰਬੀ, ਨਾਜ਼ੁਲ ਲੈਂਡ ਅਤੇ ਦੱਖਣ-ਪੂਰਬੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਆਇਰਨ ਦੀ ਉੱਚ ਪੱਧਰੀ ਪਾਈ ਗਈ, ਜੋ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਲਾਲ ਕਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਇਸਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨ 'ਤੇ ਪੇਟ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਪੂਰਬੀ ਅਤੇ ਦੱਖਣ-ਪੂਰਬੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਆਰਸੈਨਿਕ ਦਾ ਉੱਚ ਪੱਧਰ ਪਾਇਆ ਗਿਆ, ਜੋ ਚਮੜੀ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਯੂਰੇਨੀਅਮ ਵੀ ਇੱਕ ਗੰਭੀਰ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਉੱਤਰੀ, ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮ, ਦੱਖਣ, ਦੱਖਣ-ਪੂਰਬ, ਦੱਖਣ-ਪੱਛਮ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ। ਇਹ ਰੇਡੀਓਐਕਟਿਵ ਤੱਤ 7.77 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਨਮੂਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ। ਯੂਰੇਨੀਅਮ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਗੁਰਦੇ ਅਤੇ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਫਲੋਰਾਈਡ ਦੇ ਉੱਚ ਪੱਧਰ ਹੱਡੀਆਂ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰਦੇ ਹਨ
ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, 16.50 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਨਮੂਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਫਲੋਰਾਈਡ ਦਾ ਪੱਧਰ ਮਨਜ਼ੂਰ ਸੀਮਾ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪਾਇਆ ਗਿਆ। ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, ਉੱਤਰੀ, ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮ, ਸ਼ਾਹਦਰਾ, ਦੱਖਣੀ ਅਤੇ ਦੱਖਣ-ਪੱਛਮ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਮਾਨਸੂਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸੱਤ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਮੌਜੂਦ ਸੀ, ਇਹ ਮਾਨਸੂਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨੌਂ ਥਾਵਾਂ ਤੱਕ ਵਧ ਗਈ। ਉੱਚ ਫਲੋਰਾਈਡ ਪੱਧਰ ਵਾਲਾ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਨਾਲ ਦੰਦਾਂ 'ਤੇ ਦਾਗ ਲੱਗ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਹੱਡੀਆਂ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵਧੇਰੇ ਗੰਭੀਰ ਹੈ, ਅਤੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੱਡੀਆਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਖੇਤੀਬਾੜੀ 'ਤੇ ਪੈ ਰਿਹਾ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ
ਰਿਪੋਰਟ ਦਿੱਲੀ ਅਤੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ 'ਤੇ ਮਾੜੇ ਭੂਮੀਗਤ ਪਾਣੀ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਵੀ ਉਜਾਗਰ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਭੂਮੀਗਤ ਪਾਣੀ ਦੀ ਸਿੰਚਾਈ ਸਮਰੱਥਾ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ SAR ਅਤੇ RSC ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਅਨੁਸਾਰ, 12.62 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਨਮੂਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸੋਡੀਅਮ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਦਰਮਿਆਨੀ ਪਾਈ ਗਈ, ਜੋ ਕਿ ਸਿੰਚਾਈ ਲਈ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਪਰ ਸਾਵਧਾਨੀ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ, RSC ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ 7.77 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਨਮੂਨੇ ਅਸੁਰੱਖਿਅਤ ਪਾਏ ਗਏ। ਇਹ ਕੇਂਦਰੀ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, ਉੱਤਰੀ, ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮ, ਦੱਖਣੀ ਅਤੇ ਦੱਖਣ-ਪੱਛਮੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।
