Cough Syrup: ਖਾਂਸੀ ਦੀਆਂ ਦੋ ਹੋਰ ਦਵਾਈਆਂ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਜ਼ਹਿਰੀਲਾ ਕੈਮੀਕਲ
ਸਿਹਤ ਵਿਭਾਗ ਵੱਲੋਂ ਕਰਵਾਈ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਖ਼ੁਲਾਸਾ
By : Annie Khokhar
Cough Syrup Death: ਛਿੰਦਵਾੜਾ ਵਿੱਚ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀਆਂ ਸ਼ੱਕੀ ਮੌਤਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਖੰਘ ਦੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਦਾ ਦਾਇਰਾ ਵਧ ਗਿਆ ਹੈ। ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਫੂਡ ਐਂਡ ਡਰੱਗ ਐਡਮਿਨਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ (FDA) ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਜਾਂਚ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਦੋ ਹੋਰ ਖੰਘ ਦੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ - 'ਰੀ-ਲਾਈਫ' ਅਤੇ 'ਰੇਸਪੀਫ੍ਰੈਸ਼ TR' - ਵਿੱਚ ਖਤਰਨਾਕ ਰਸਾਇਣਕ ਡਾਈਥਾਈਲੀਨ ਗਲਾਈਕੋਲ (DEG) ਨਾਮ ਦਾ ਕੈਮੀਕਲ ਨਿਰਧਾਰਤ ਸੀਮਾ ਤੋਂ ਕਈ ਗੁਣਾ ਵੱਧ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਦੋਵੇਂ ਦਵਾਈਆਂ ਗੁਜਰਾਤ ਵਿੱਚ ਬਣਾਏ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਉਹੀ ਰਸਾਇਣ ਹੈ ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਪਾਬੰਦੀਸ਼ੁਦਾ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਵਿੱਚ ਬਣੇ ਕਫ਼ ਸਿਰਪ ਕੋਲਡਰਿਫ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਗੁਰਦੇ ਫੇਲ੍ਹ ਹੋਣ ਅਤੇ ਦਿਮਾਗ਼ ਦੀਆਂ ਘਾਤਕ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੈ।
ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਕੀ ਖੁਲਾਸਾ ਹੋਇਆ?
26 ਅਤੇ 28 ਸਤੰਬਰ, 2025 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਛਿੰਦਵਾੜਾ ਵਿੱਚ ਕੀਤੇ ਗਏ ਇੱਕ ਡਰੱਗ ਨਿਰੀਖਣ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ, 19 ਨਮੂਨੇ ਜਾਂਚ ਲਈ ਭੇਜੇ ਗਏ ਸਨ। ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਚਾਰ ਦਵਾਈਆਂ ਨੂੰ ਅਸੁਰੱਖਿਅਤ ਪਾਇਆ ਗਿਆ। ਪ੍ਰਵਾਨਿਤ ਮਿਆਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, DEG ਦੀ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਾਤਰਾ 0.1% ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਇਹਨਾਂ ਦਵਾਈਆਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਸੀ।
ਇਹ ਤਿੰਨ ਕਫ਼ ਸਿਰਪ ਖ਼ਤਰਨਾਕ
ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੀ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਨੇ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਤੋਂ ਆਯਾਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਕੋਲਡਰਿਫ ਬੈਚ ਨੰਬਰ SR-13 ਵਿੱਚ 46.2% ਡਾਈਥਾਈਲੀਨ ਗਲਾਈਕੋਲ (DEG) ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਦੀ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਨੇ ਕੋਲਡਰਿਫ ਵਿੱਚ 48.6% ਡਾਈਥਾਈਲੀਨ ਗਲਾਈਕੋਲ (DEG) ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਰਾਜਕੋਟ ਤੋਂ ਆਯਾਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਰੀਲਾਈਫ ਕਫ਼ ਸਿਰਪ ਬੈਚ ਨੰਬਰ LSL25160 ਵਿੱਚ 0.616% ਡਾਈਥਾਈਲੀਨ ਗਲਾਈਕੋਲ (DEG) ਪਾਇਆ ਗਿਆ।
ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ ਤੋਂ ਆਯਾਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਰੈਸਪੀਫ੍ਰੈਸ਼ TR ਦਵਾਈ ਬੈਚ ਨੰਬਰ R01GL2523 ਵਿੱਚ 1.342% ਡਾਈਥਾਈਲੀਨ ਗਲਾਈਕੋਲ (DEG) ਪਾਇਆ ਗਿਆ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਵਾਈਆਂ 'ਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਲਗਾਈ ਜਾ ਚੁੱਕੀ ਹੈ ਪਾਬੰਦੀ
ਕੋਲਡਰਿਫ ਅਤੇ ਨੈਕਸਟ੍ਰੋ-ਡੀਐਸ ਵਰਗੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ 'ਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਈ ਜਾ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਇੰਦੌਰ-ਅਧਾਰਤ ਫਾਰਮਾਸਿਊਟੀਕਲ ਕੰਪਨੀ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਮਿਤ ਡੀਫ੍ਰੌਸਟ ਕਫ਼ ਸਿਰਪ ਨੂੰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਵਾਪਸ ਲੈ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਆਰਕ ਫਾਰਮਾਸਿਊਟੀਕਲਜ਼, ਇੰਦੌਰ ਨੂੰ ਕਾਰਨ ਦੱਸੋ ਨੋਟਿਸ ਵੀ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਹੁਣ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋ ਰਸਾਇਣਾਂ ਬਾਰੇ ਚੇਤਾਵਨੀ ਹੋਈ ਜਾਰੀ
ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਫਾਰਮਾਸਿਊਟੀਕਲ ਕਾਰੋਬਾਰ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਸਾਰੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ, ਇੰਸਪੈਕਟਰਾਂ ਅਤੇ ਮੈਡੀਕਲ ਕਾਲਜਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸਲਾਹ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਲੋਰਫੇਨਿਰਾਮਾਈਨ ਮੈਲੇਟ ਅਤੇ ਫੀਨੀਲੇਫ੍ਰਾਈਨ ਐਚਸੀਐਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸੰਬੰਧੀ ਸਾਵਧਾਨੀ ਵਰਤਣ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਹ ਰਸਾਇਣ ਅਕਸਰ ਖੰਘ ਦੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਵਿੱਚ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਜੇਕਰ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਇਹ ਸਿਰਪ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਜਾਨਲੇਵਾ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਅਸੀਂ ਪਿਛਲੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਦੇਖਿਆ ਹੈ।
ਜਾਂਚ ਅਤੇ ਕਾਰਵਾਈ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ ਕਰੋ
ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਰਾਜ ਭਰ ਵਿੱਚ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਤੇਜ਼ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਦਵਾਈ ਜਾਂ ਸਿਰਪ ਨੂੰ ਅਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੋਣ ਦਾ ਸ਼ੱਕ ਹੋਣ 'ਤੇ ਤੁਰੰਤ ਬਾਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਹਟਾਉਣ ਦੇ ਆਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਪ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਰਾਜੇਂਦਰ ਸ਼ੁਕਲਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਤੀ ਬਹੁਤ ਗੰਭੀਰ ਹੈ। ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਡਾ. ਮੋਹਨ ਯਾਦਵ ਨੇ ਦੋਸ਼ੀਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਸਖ਼ਤ ਕਾਰਵਾਈ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਤਹਿ ਤੱਕ ਜਾਣ ਲਈ, ਜਬਲਪੁਰ, ਛਿੰਦਵਾੜਾ, ਬਾਲਾਘਾਟ ਅਤੇ ਮੰਡਲਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਦੇ ਡਰੱਗ ਇੰਸਪੈਕਟਰਾਂ ਦੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਜਾਂਚ ਟੀਮ (ਐਸਆਈਟੀ) ਬਣਾਈ ਗਈ ਹੈ। ਇਹ ਟੀਮ ਖਾਮੀਆਂ ਦੇ ਪੱਧਰ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਲੋਕਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਢੁਕਵੀਂ ਕਾਰਵਾਈ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰੇਗੀ।
