Operation Sindoor: ਸਕੂਲਾਂ 'ਚ ਪੜ੍ਹਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ ਅਪਰੇਸ਼ਨ ਸੰਧੂਰ, ਐਨਸੀਈਆਰਟੀ ਨੇ ਕੀਤਾ ਸਿਲੇਬਸ 'ਚ ਸ਼ਾਮਲ
ਤੀਜੀ ਤੋਂ 12ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਤੱਕ ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ 'ਚ ਸ਼ਾਮਲ
By : Annie Khokhar
Operation Sindoor In NCERT Syllabus : ਨੈਸ਼ਨਲ ਕੌਂਸਲ ਆਫ਼ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨਲ ਰਿਸਰਚ ਐਂਡ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ (NCERT) ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਸੰਧੂਰ ਨੂੰ ਜਗ੍ਹਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਸੰਧੂਰ 'ਤੇ ਦੋ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਚੈਪਟਰ ਕਲਾਸ 3 ਤੋਂ 12 ਲਈ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਭਾਵੇਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਪਹਿਲਗਾਮ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲੇ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਫੌਜੀ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਦੇ ਸਿੱਧੇ ਆਦੇਸ਼ਾਂ 'ਤੇ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋ ਮਾਡਿਊਲਾਂ ਦਾ ਸਿਰਲੇਖ 'ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਸੰਧੂਰ - ਬਹਾਦਰੀ ਦੀ ਗਾਥਾ' ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਐਲੀਮੈਂਟਰੀ ਅਤੇ ਸੈਕੰਡਰੀ ਪੱਧਰ ਲਈ ਹੈ ਯਾਨੀ ਕਲਾਸ 3 ਤੋਂ 8 ਅਤੇ 'ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਸੰਧੂਰ - ਮਿਸ਼ਨ ਆਫ਼ ਰਿਸਪੈਕਟ ਐਂਡ ਬ੍ਰੇਵਰੀ' ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਕਲਾਸ 9 ਤੋਂ 12 ਲਈ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਾਡਿਊਲਾਂ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਸਕੂਲੀ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਫੌਜੀ ਸ਼ਕਤੀ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਵਧਾਉਣਾ ਹੈ।
ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਸਿੰਦੂਰ ਨੂੰ "ਬਹਾਦਰੀ, ਰਣਨੀਤੀ ਅਤੇ ਨਵੀਨਤਾ ਦੀ ਜਿੱਤ" ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹੋਏ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਾਡਿਊਲਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਹਵਾਈ ਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ S-400 ਦਾ ਵੀ ਜ਼ਿਕਰ ਹੈ, ਜਿਸਨੇ ਲੰਬੀ ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਦੁਸ਼ਮਣ ਦੇ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰ ਸੁੱਟਿਆ ਅਤੇ ਦੁਸ਼ਮਣ ਦੇ ਡਰੋਨਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਤੋਂ ਵੀ ਰੋਕਿਆ।
ਮਾਡਿਊਲ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਸਿੰਦੂਰ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਫੌਜੀ ਕਾਰਵਾਈ ਨਹੀਂ ਹੈ ਸਗੋਂ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦਾ ਸਨਮਾਨ ਕਰਨ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਹੈ। "ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਸੰਧੂਰ" ਨਾਮ ਪੀੜਤਾਂ ਦੀਆਂ ਵਿਧਵਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਵਜੋਂ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜੋ ਏਕਤਾ, ਹਮਦਰਦੀ ਅਤੇ ਸਤਿਕਾਰ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ।
ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਸੰਧੂਰ ਬਾਰੇ ਵਿਸਥਾਰ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਮਾਡਿਊਲ ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੁਆਰਾ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਂਤੀ ਭੰਗ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਕਈ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। 2016 ਦੇ ਉੜੀ ਹਮਲੇ ਅਤੇ 2019 ਦੇ ਪੁਲਵਾਮਾ ਹਮਲੇ ਵਰਗੇ ਖਾਸ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲਿਆਂ ਬਾਰੇ ਵੀ ਸੰਖੇਪ ਵਿੱਚ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।
NCERT ਮਾਡਿਊਲ ਵਿੱਚ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਥਾਨਕ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ 'ਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਧਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। "ਸਥਾਨਕ ਲੋਕ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋਏ ਅਤੇ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਆਪਣੀ ਆਵਾਜ਼ ਬੁਲੰਦ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਰੂੜ੍ਹੀਵਾਦੀ ਧਾਰਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਤੋੜਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਪਸੰਦ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸੱਚੀ ਆਵਾਜ਼ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਦੀ ਹੈ," ਇਹ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ।
ਇੱਕ ਮਾਡਿਊਲ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ, "ਭਾਰਤ ਨੇ 7 ਮਈ, 2025 ਨੂੰ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਅਤੇ ਹਵਾਈ ਹਮਲੇ ਕੀਤੇ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਾਲੇ ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ (PoJK) ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਨੌਂ ਅੱਤਵਾਦੀ ਟਿਕਾਣਿਆਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ। ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਚੁਣੇ ਗਏ ਅਤੇ ਮਨਜ਼ੂਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਨੌਂ ਟਿਕਾਣਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ, ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਦੁਆਰਾ ਸੱਤ ਅੱਤਵਾਦੀ ਕੈਂਪ ਤਬਾਹ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਨੇ ਮੁਰੀਦਕੇ ਅਤੇ ਬਹਾਵਲਪੁਰ ਵਿੱਚ ਅੱਤਵਾਦੀ ਟਿਕਾਣਿਆਂ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਜੋ ਕਿ ਲਸ਼ਕਰ-ਏ-ਤੋਇਬਾ ਅਤੇ ਜੈਸ਼-ਏ-ਮੁਹੰਮਦ ਦੇ ਗੜ੍ਹ ਹਨ।"
ਨੈਸ਼ਨਲ ਕੌਂਸਲ ਆਫ਼ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨਲ ਰਿਸਰਚ ਐਂਡ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ (NCERT) ਨੇ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਇਸ ਸਟੈਂਡ ਨੂੰ ਦੁਹਰਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਨੇ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਇਆ ਕਿ ਕਿਸੇ ਵੀ ਨਾਗਰਿਕ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਨਾ ਪਹੁੰਚੇ।
ਇਹ ਅੱਗੇ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ, "ਹਰ ਨਿਸ਼ਾਨੇ ਦੀ ਦੋਹਰੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਸਿਰਫ਼ ਅੱਤਵਾਦੀ ਟਿਕਾਣਿਆਂ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਕਾਰਵਾਈ ਨੇ ਦਿਖਾਇਆ ਕਿ ਭਾਰਤ ਅੱਤਵਾਦੀ ਮਾਸਟਰਮਾਈਂਡਾਂ ਨੂੰ ਸਜ਼ਾ ਤੋਂ ਬਚਣ ਨਹੀਂ ਦੇਵੇਗਾ।"
ਇਹ ਮਾਡਿਊਲ ਇਸ ਗੱਲ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੇ ਲੋਕ ਇਕਜੁੱਟ ਸਨ ਅਤੇ ਏਕਤਾ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਮੋਮਬੱਤੀ ਮਾਰਚ ਕੱਢੇ ਗਏ ਸਨ।
