ਭਾਰਤ ਭੁੱਖਮਰੀ ’ਚ 111 ਨੰਬਰ ’ਤੇ : ਗਲੋਬਲ ਹੰਗਰ ਇੰਡੈਕਸ ਰਿਪੋਰਟ

_{ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 13 ਅਕਤੂਬਰ (ਪ੍ਰਵੀਨ ਕੁਮਾਰ) : ਦੁਨਿਆ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਮਹਿੰਗਾਈ ਤੇ ਭੁੱਖਮਰੀ ਵੱਧਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਜੋ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਵੀ ਵੱਧ ਗਈ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਦੇ ਨੋਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਕੰਮ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ਹੈ ਪੜ੍ਹੇ ਲਿਖੇ ਨੋਜਵਾਨ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਦੀ ਮਾਰ ਝੱਲ ਰਹੇ ਹਨ। ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਵਰਤੋਂ ਵਾਲੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਮਹਿਗੀਆਂ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਹਰ ਵਿਅਕਤੀ ਤੇ ਬੋਝ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕੁਝ ਕਾਰਣ ਕੁਦਰਤੀ ਤੌਰ ਤੇ ਵੀ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਲਚਲ, ਤਨਾਅ, ਜੰਗਾਂ ਆਦਿ। ਇਸ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਰਹੀ ਭੁੱਖਮਰੀ ’ਤੇ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਗਲੋਬਲ ਹੰਗਰ ਇੰਡੈਕਸ ਨੇ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਜੋ ਭੁੱਖਮਰੀ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰ ਪੱਧਰ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।}

_{ਗਲੋਬਲ ਹੰਗਰ ਇੰਡੈਕਸ (ਸੰਸਾਰਿਕ ਭੁੱਖਮਰੀ ਸੂਚਕ ਅੰਕ)- ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ 2023 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ 125 ਦੇਸ਼ਾ ਵਿੱਚੋਂ 111 ਵੇਂ ਸਥਾਨ ’ਤੇ ਹੈ। ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸੂਚਕਾਂਕ ’ਚ ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਕੋਰ 28.7 ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਭੁੱਖਮਰੀ ਦੇ ਗੰਭੀਰ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦੇਸ਼ ਗੁਆਂਢੀ ਦੇਸ਼ ਪਾਕਿਸਤਾਨ (102ਵੇਂ), ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ (81ਵੇਂ), ਨੇਪਾਲ(69ਵੇਂ) ਅਤੇ ਸ੍ਰੀ ਲੰਕਾ(60ਵੇਂ) ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਇਆ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਭਾਰਤ ਨੇ ਸਹਾਰਾ ਦੇ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ ਅਤੇ ਅਫਰੀਕਾ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਬਿਹਤਰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਨੇ 27-27 ਦਾ ਸਕੋਰ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਹੈ।}

_{ਭਾਰਤ ਦੀ ਕੁਪੋਸ਼ਣ ਦੀ ਦਰ 16.6 ਫੀਸਦੀ ਅਤੇ ਪੰਜ ਸਾਲ ਤੋਂ ਘੱਟ ਉਮਰ ਦੀ ਮੌਤ ਦਰ 3.1 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਸੀ, 15 ਤੋਂ 24 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਅਨੀਮੀਆ ਦਾ ਪ੍ਰਸਾਰ 58.1 ਫੀਸਦੀ ਸੀ।}

_{ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਬਰਬਾਦੀ ਦੀ ਦਰ 18.7 ਫੀਸਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਗੰਭੀਰ ਕੁਪੋਸ਼ਣ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਬਰਬਾਦੀ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਉਚਾਈ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਭਾਰ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਮਾਪਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਬੱਚਿਆ ਦਾ ਕੱਦ ਤੇ ਭਾਰ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਹੀ ਨਹੀ ਵੱਧਦਾ।}

_{ਮਹਿਲਾ ਅਤੇ ਬਾਲ ਵਿਕਾਸ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ “ਗੰਭੀਰ ਵਿਧੀ ਸਬੰਧੀ ਮੁੱਦਿਆਂ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਖਰਾਬ ਇਰਾਦੇ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ”। ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਭੁੱਖ ਦਾ ਇੱਕ ਗਲਤ ਮਾਪ ਹੈ ਅਤੇ ਗੰਭੀਰ ਵਿਧੀ ਸੰਬੰਧੀ ਮੁੱਦਿਆ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹੈ। ਸੂਚਕਾਂਕ ਦੀ ਗਣਨਾ ਲਈ ਵਰਤੇ ਗਏ ਚਾਰ ਸੂਚਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਤਿੰਨ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹਨ ਅਤੇ ਪੂਰੀ ਆਬਾਦੀ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੇ। ਚੌਥਾ ਅਤੇ ਸਬ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੂਚਕ ‘ਕੁਪੋਸ਼ਿਤ ਆਬਾਦੀ ਦਾ ਅਨੁਪਾਤਕ’ 3,000 ਦੇ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਛੋਟੇ ਨਮੂਨੇ ਦੇ ਆਕਾਰ ’ਤੇ ਕਰਵਾਏ ਗਏ ਇੱਕ ਰਾਏ ਪੋਲ ’ਤੇ ਅਧਾਰਿਤ ਹੈ,}

_{ਇਸ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਸ ਰਿਪੋਰਟ ਨੂੰ ਕਿ ਇਹ ਗਲਤ ਅਤੇ ਖ਼ਰਾਬ ਇਰਾਦੇ ਕਰਾਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।}

_{ਦੇਸ਼ ਦੇ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਪ੍ਰੈਲ 2023 ਤੋਂ, ਪੋਸ਼ਣ ਟਰੈਕਰ ’ਤੇ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਗਲੋਬਲ ਹੰਗਰ ਇੰਡੈਕਸ 2023 ਵਿੱਚ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਇੱਕ ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਕਿ “ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਬਰਬਾਦੀ ਲਈ ਵਰਤੇ ਗਏ 18.7 ਫੀਸਦੀ ਦੇ ਮੁੱਲ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ, ਮਹੀਨਾ-ਦਰ-ਮਹੀਨਾ ਲਗਾਤਾਰ 7.2 ਫੀਸਦੀ ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ ਹੈ,”।}

_{ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦੋ ਹੋਰ ਸੂਚਕ, ਅਰਥਾਤ ਸਟੰਟਿੰਗ ਅਤੇ ਬਰਬਾਦੀ, ਭੁੱਖ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸਵੱਛਤਾ, ਜੈਨੇਟਿਕਸ, ਵਾਤਾਵਰਣ ਅਤੇ ਭੋਜਨ ਦੇ ਸੇਵਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵਰਗੇ ਕਈ ਹੋਰ ਕਾਰਕਾਂ ਦੇ ਉਲਝਾ ਵਾਲੇ ਪਰਸਪਰ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨੰ ਸਟੰਟਿੰਗ ਅਤੇ ਬਰਬਾਦੀ ਲਈ ਨਤੀਜਾ ਕਾਰਕ ਵਜੋਂ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੀ.ਐਚ.ਆਈ. ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿਚ ਸ਼ਾਇਦ ਕੋਈ ਸਬੂਤ ਹੈ ਕਿ ਚੌਥਾ ਸੂਚਕ-ਬਾਲ ਮੌਤ ਦਰ – ਭੁੱਖ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਹੈ,}

_{2023 ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ 2015 ਤੱਕ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਤਰੱਕੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਭੱਖਮਰੀ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਤਰੱਕੀ ਕਾਫ਼ੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਰੁਕੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਵ ਲਈ 2023 ਜੀਐਚਆਈ ਸਕੋਰ 18.3 ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਮੱਧਮ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਦੇ 2015 ਦਾ ਸਕੋਰ 19.1 ਤੋਂ ਇੱਕ ਪੁਆਇੰਟ ਘੱਟ ਹੈ।}

_{ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, 2017 ਤੋਂ ਜੀਐਚਆਈ ਸਕੋਰਾਂ ਦੀ ਗਣਨਾ ਵਿੱਚ ਵਰਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਸੂਚਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ, ਕੁਪੋਸ਼ਣ ਦਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਰ ਵੱਧ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਕੁਪੋਸ਼ਖਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 572 ਮਿਲਿਅਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੇ ਲਗਭਗ 735 ਮਿਲਿਅਨ ਹੋ ਗਈ ਹੈ।}

_{ਜੀਐਚਆਈ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ, ਟਕਰਾਅ, ਆਰਥਿਕ ਝਟਕਿਆਂ, ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਮਹਾਮਾਰੀ ਅਤੇ ਰੂਸ ਯੂਕਰੇਨ ਜੰਗ ਦੇ ਮਿਸ਼ਰਤ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਨੇ ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਅਸਮਾਨਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਭੁੱਖਮਰੀ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਪਿਛਲੀ ਤਰੱਕੀ ਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਵੱਲ ਧੱਕ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।}

_{ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਇਸ ਰਿਪੋਰਟ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ’ਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਇਸ ਤੇ ਵਿਚਾਰਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਤਾਂ ਆਉਂਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਤੇ ਕੰਟਰੋਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ।}

Reply Forward