ਆਦਿਤਿਆ-L1 ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਸਮੇਂ ਇੰਜੀਨੀਅਰਾਂ ਨੂੰ ਪਰਫਿਊਮ ਲਾਉਣ ਦੀ ਸਖ਼ਤ ਮਨਾਹੀ ਕਿਉਂ ਸੀ ?

ਬੈਂਗਲੁਰੂ : ਭਾਰਤ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਸੂਰਜ ਮਿਸ਼ਨ ਆਦਿਤਿਆ ਐਲ-1 ਨੂੰ ਸ੍ਰੀਹਰੀਕੋਟਾ, ਬੰਗਲੌਰ ਸਥਿਤ ਸਤੀਸ਼ ਧਵਨ ਪੁਲਾੜ ਕੇਂਦਰ ਤੋਂ ਰਵਾਨਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਅਗਲੇ 4 ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਸੂਰਜੀ ਵਾਹਨ ਧਰਤੀ ਤੋਂ 15 ਲੱਖ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਪੁਲਾੜ ਤੋਂ ਸੂਰਜ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰੇਗਾ।

ਇਸਰੋ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਆਦਿਤਿਆ ਐਲ-1 ਲਗਭਗ ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਸੂਰਜ ਦਾ ਨੇੜਿਓਂ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰੇਗਾ। ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੂਰਜ ਤੋਂ ਲੱਖਾਂ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਹੋਵੇਗਾ, ਪਰ ਆਦਿਤਿਆ ਐਲ-1 ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਭਾਰਤ ਦੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਮਿਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਦਿਤਿਆ ਐਲ-1 ਰਾਹੀਂ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਇਸਰੋ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਸੂਰਜ ਮਿਸ਼ਨ ਲਈ ਕੋਈ ਵਾਹਨ ਭੇਜਿਆ, ਇਸ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੀ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਮਿਹਨਤ ਅਤੇ ਲਗਨ ਹੈ।

ਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਦੌਰ 'ਚ ਅਜਿਹੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈਆਂ, ਜੋ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸੁਣ ਕੇ ਅਜੀਬ ਲੱਗ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੱਲਾਂ ਨੇ ਮਿਸ਼ਨ ਨੂੰ ਕਾਮਯਾਬ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਸੋਲਰ ਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਮੁੱਖ ਪੇਲੋਡ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀ ਟੀਮ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਅਤੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰਾਂ ਨੂੰ ਪਰਫਿਊਮ ਲਗਾਉਣ ਦੀ ਸਖ਼ਤ ਮਨਾਹੀ ਸੀ। ਇਸਦੇ ਪਿੱਛੇ ਇੱਕ ਵਿਗਿਆਨਕ ਕਾਰਨ ਹੈ।

ਭਾਰਤ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਸੂਰਜੀ ਮਿਸ਼ਨ ਆਦਿਤਿਆ L1 ਦਾ ਮੁੱਖ ਪੇਲੋਡ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੀ ਟੀਮ ਭਾਰਤੀ ਖਗੋਲ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਸੰਸਥਾਨ ਦੀ ਟੀਮ ਸੀ। ਟੀਮ ਵਿੱਚ ਵਿਗਿਆਨੀ ਅਤੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕੰਮ ਦੌਰਾਨ ਪਰਫਿਊਮ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਖੁਸ਼ਬੂ ਵਾਲੀ ਚੀਜ਼ ਪਹਿਨਣ ਦੀ ਮਨਾਹੀ ਸੀ। ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਅਜਿਹਾ ਇਸ ਲਈ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਪਰਫਿਊਮ ਦਾ ਇੱਕ ਕਣ ਵੀ ਆਦਿਤਿਆ ਦੇ ਮੁੱਖ ਪੇਲੋਡ - ਵਿਜ਼ੀਬਲ ਐਮੀਸ਼ਨ ਲਾਈਨ ਕੋਰੋਨਗ੍ਰਾਫ (VELC) ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਦੇ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਵਿਘਨ ਪਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਇਸਰੋ ਨੇ ਸੂਰਜੀ ਮਿਸ਼ਨ ਆਦਿਤਿਆ-ਐਲ1 ਦੇ ਮੁੱਖ ਪੇਲੋਡ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਲਈ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਿਰਜੀਵ ਵਾਤਾਵਰਣ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ, ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਅਤੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰਾਂ ਨੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸਾਫ਼-ਸੁਥਰੇ ਕਮਰੇ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ, ਇੱਕ ਕਮਰਾ ਜੋ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਆਈਸੀਯੂ ਨਾਲੋਂ 1 ਲੱਖ ਗੁਣਾ ਸਾਫ਼ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਤੁਸੀਂ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾ ਸਕਦੇ ਹੋ ਕਿ ਟੀਮ ਨੂੰ ਕੰਮ ਦੌਰਾਨ ਕਿਹੜੀਆਂ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਜਾਂ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਵਰਤਣੀਆਂ ਪਈਆਂ ਹੋਣਗੀਆਂ। ਟੀਮ ਦੇ ਹਰੇਕ ਮੈਂਬਰ ਨੂੰ ਗੰਦਗੀ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਸਪੇਸ ਮੈਨ ਵਰਗੇ ਸੂਟ ਪਹਿਨਣੇ ਪਏ ਅਤੇ ਅਲਟਰਾਸੋਨਿਕ ਸਫਾਈ ਵੀ ਕੀਤੀ ਗਈ।

VELC ਤਕਨੀਕੀ ਟੀਮ ਦੇ ਮੁਖੀ ਨਾਗਾਬੁਸ਼ਨ ਐਸ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਇਸ ਨੂੰ (ਕਲੀਨਰੂਮ) ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਆਈਸੀਯੂ ਨਾਲੋਂ 100,000 ਗੁਣਾ ਸਾਫ਼ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਸੀ। “ਅਸੀਂ HEPA (ਉੱਚ-ਕੁਸ਼ਲਤਾ ਵਾਲੇ ਕਣ ਹਵਾ) ਫਿਲਟਰ, ਆਈਸੋਪ੍ਰੋਪਾਈਲ ਅਲਕੋਹਲ (99 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਕੇਂਦਰਿਤ) ਅਤੇ ਸਖ਼ਤ ਪ੍ਰੋਟੋਕੋਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਜੋ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ ਕਿ ਕੋਈ ਵੀ ਕਣ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਦਖਲ ਨਾ ਦੇਣ। VELC ਤਕਨੀਕੀ ਟੀਮ ਦੇ ਮੈਂਬਰ IIA ਦੇ ਸਨਲ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਇਹ ਇਸ ਲਈ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਹਰੇਕ ਕਣ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਕਈ ਦਿਨਾਂ ਦਾ ਸਮਾਂ ਬਰਬਾਦ ਹੋ ਸਕਦਾ ਸੀ।"