ਹੋ ਗਈ ਬੱਲੇ-ਬੱਲੇ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਬੈਂਕਾਂ ਨੇ ਕਰ’ਤੇ ਕਰੋੜਾਂ ਦੇ ਕਰਜ਼ੇ ਮੁਆਫ!

ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ, ਕਵਿਤਾ : ਭਾਰਤ ਦੇ ਬੈਂਕਿੰਗ ਸੈਕਟਰ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ 12.3 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਕਰਜ਼ੇ ਮਾਫ਼ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਵਿੱਤ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ ਪੰਕਜ ਚੌਧਰੀ ਨੇ ਸੰਸਦ ਵਿੱਚ ਪੁੱਛੇ ਇੱਕ ਸਵਾਲ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਜਾਣ ਕੇ ਹੈਰਾਨਗੀ ਹੋਵੇਗੀ ਕਿ ਅਨਿਲ ਅੰਬਾਨੀ, ਜਿੰਦਲ ਅਤੇ ਜੈਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਵਰਗੇ ਸਨਅਤਕਾਰ ਕਰਜ਼ੇ ਦੀ ਰਕਮ ਵਾਪਸ ਨਹੀਂ ਕਰ ਪਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਬੈਂਕਾਂ 'ਤੇ ਬੋਝ ਲਗਾਤਾਰ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਪਿਛਲੇ 10 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਲਏ ਗਏ 12 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਕਰਜ਼ੇ ਬੈਂਕਾਂ ਵੱਲੋਂ ਮੁਆਫ਼ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਪਿਛਲੇ 5 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਕਰਜ਼ਾ ਮੁਆਫ਼ੀ ਦੀ ਅੱਧੀ ਤੋਂ ਵੱਧ ਰਕਮ ਸਰਕਾਰੀ ਬੈਂਕਾਂ ਤੋਂ ਆਈ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਸਟੇਟ ਬੈਂਕ (ਐਸਬੀਆਈ) ਕਰਜ਼ਾ ਮੁਆਫ਼ੀ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਹੈ।

ਟਾਈਮਜ਼ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2015 ਅਤੇ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2024 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਬੈਂਕਾਂ ਨੇ ਕੁੱਲ 12.3 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਕਰਜ਼ੇ ਮੁਆਫ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸੰਸਦ 'ਚ ਪੁੱਛੇ ਗਏ ਸਵਾਲਾਂ ਦੇ ਜਵਾਬ 'ਚ ਦਿੱਤੀ। ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਮੁਹੱਈਆ ਕੀਤੇ ਗਏ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਪਿਛਲੇ ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ (ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 20-24) ਵਿੱਚ ਜਨਤਕ ਖੇਤਰ ਦੇ ਬੈਂਕਾਂ (ਸਰਕਾਰੀ ਬੈਂਕਾਂ) ਦੁਆਰਾ ਇਸ ਵਿੱਚੋਂ 53% ਜਾਂ 6.5 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਮੁਆਫ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ।

ਸੱਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਦਿ ਇੰਡੀਅਨ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ ਦੀ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਚੋਟੀ ਦੇ 100 ਡਿਫਾਲਟਰਾਂ ਦੀ ਕੁੱਲ NPA ਦਾ 43 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹੈ । ਇੰਡੀਅਨ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ ਨੇ ਆਈਟੀਆਰ ਰਾਹੀਂ ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਇਕੱਠੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਅਨਿਲ ਅੰਬਾਨੀ ਦੀ ਕੰਪਨੀ ਰਿਲਾਇੰਸ ਕਮਿਊਨੀਕੇਸ਼ਨ ਲਿਮਟਿਡ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ 'ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ, ਜੋ ਲੋਨ ਨਹੀਂ ਚੁਕਾ ਸਕੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਜਿੰਦਲ ਅਤੇ ਜੇਪੀ ਗਰੁੱਪ ਦੀਆਂ ਵੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਹਨ।

ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2019 ਵਿੱਚ ਬੈਂਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਕਰਜ਼ਾ ਮੁਆਫੀ ਦੀ ਦਰ 2.4 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਈ ਹੈ। ਜਦਕਿ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2024 'ਚ ਇਹ 1.7 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਹੇਠਲੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਇਹ ਬਕਾਇਆ ਲਗਭਗ 165 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਕੁੱਲ ਬੈਂਕ ਕਰਜ਼ਿਆਂ ਦਾ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਫੀਸਦੀ ਸੀ। ਜਨਤਕ ਖੇਤਰ ਦੇ ਬੈਂਕਾਂ ਦਾ ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ ਕਰਜ਼ਿਆਂ ਦਾ 51% ਹਿੱਸਾ ਹੈ, ਜੋ FY2023 ਵਿੱਚ 54% ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੈ।

ਐਨਪੀਏ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰੀ ਬੈਂਕ ਵੀ ਅੱਗੇ ਹਨ। ਵਿੱਤ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ ਪੰਕਜ ਚੌਧਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਆਰਬੀਆਈ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ 30 ਸਤੰਬਰ, 2024 ਤੱਕ ਜਨਤਕ ਖੇਤਰ ਦੇ ਬੈਂਕਾਂ ਦਾ ਐਨਪੀਏ 3,16,331 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਅਤੇ ਨਿੱਜੀ ਬੈਂਕਾਂ ਦਾ ਐਨਪੀਏ 1,34,339 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਸੀ।

ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਬੈਂਕਾਂ ਨੇ ਕਰਜ਼ਾ ਮੁਆਫ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਐਸਬੀਆਈ ਸਭ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਹੈ। ਐਸਬੀਆਈ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ 5 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 1.5 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਮੁਆਫ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਦੂਜੇ ਨੰਬਰ 'ਤੇ ਪੰਜਾਬ ਨੈਸ਼ਨਲ ਬੈਂਕ ਹੈ। ਯੂਨੀਅਨ ਬੈਂਕ ਆਫ ਇੰਡੀਆ ਤੀਜੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ, ਬੈਂਕ ਆਫ ਬੜੌਦਾ ਚੌਥੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਅਤੇ ਬੈਂਕ ਆਫ ਇੰਡੀਆ ਪੰਜਵੇਂ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਹੈ।

ਸਰਕਾਰੀ ਬੈਂਕ ਵੀ ਕਰਜ਼ੇ ਦੀ ਰਕਮ ਰਾਈਟ ਆਫ ਕਰਨ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਅੱਗੇ ਹਨ। ਐਸਬੀਆਈ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ 5 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 2 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਰਾਈਟ ਆਫ ਕੀਤੇ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਨੈਸ਼ਨਲ ਬੈਂਕ ਨੇ 94,702 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਕਰਜ਼ਾ ਰਾਈਟ ਆਫ ਕੀਤਾ। ਚਾਲੂ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ ਦੌਰਾਨ, ਸਤੰਬਰ ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ, ਜਨਤਕ ਖੇਤਰ ਦੇ ਬੈਂਕਾਂ ਨੇ ਪਿਛਲੇ 5 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ 6.5 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 42 ਹਜ਼ਾਰ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਕਰਜ਼ੇ ਨੂੰ ਰਾਈਟ ਆਫ ਕੀਤਾ ਹੈ।

ਹੁਣ ਇਥੇ ਇਹ ਵੀ ਸਮਝਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਾ ਕਿ ਕਰਜ਼ਾ ਕਦੋਂ ਮਾਫ਼ ਹੁੰਦਾ ਹੈ? ਵਿੱਤ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ ਪੰਕਜ ਚੌਧਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਦੇ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਬੈਂਕਾਂ ਦੇ ਬੋਰਡਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਵਾਨਿਤ ਨੀਤੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਚਾਰ ਸਾਲ ਪੂਰੇ ਹੋਣ 'ਤੇ ਬੈਂਕ ਐੱਨ.ਪੀ.ਏ. ਅਜਿਹਾ ਰਾਈਟ-ਆਫ ਕਰਜ਼ਾ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਦੀਆਂ ਦੇਣਦਾਰੀਆਂ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਕਰਜ਼ਾ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਕੋਈ ਲਾਭ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ ਅਤੇ ਬੈਂਕ ਇਹਨਾਂ ਖਾਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਵਸੂਲੀ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਰੱਖਦੇ ਹਨ।