Yemen crisis: Saudi Arabia and UAE ਵਿਚਾਲੇ ਟਕਰਾਅ ਵਧਿਆ
By : Gill
24 ਘੰਟਿਆਂ ਵਿੱਚ ਫੌਜਾਂ ਵਾਪਸ ਬੁਲਾਉਣ ਦਾ ਅਲਟੀਮੇਟਮ
ਰਿਆਦ/ਮੁਕੱਲਾ (31 ਦਸੰਬਰ, 2025): ਖਾੜੀ ਦੇ ਦੋ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਮੁਸਲਿਮ ਦੇਸ਼ਾਂ, ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਅਤੇ ਸੰਯੁਕਤ ਅਰਬ ਅਮੀਰਾਤ (UAE) ਵਿਚਕਾਰ ਤਣਾਅ ਇੱਕ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਮੋੜ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਹੈ। ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਸਾਊਦੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੇ ਗੱਠਜੋੜ ਨੇ ਯਮਨ ਦੇ ਬੰਦਰਗਾਹ ਸ਼ਹਿਰ ਮੁਕੱਲਾ 'ਤੇ ਭਾਰੀ ਬੰਬਾਰੀ ਕੀਤੀ। ਹੈਰਾਨੀ ਦੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵਾਰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਹੂਤੀ ਬਾਗੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਸਾਊਦੀ ਦੇ ਆਪਣੇ ਸਹਿਯੋਗੀ UAE ਵੱਲੋਂ ਭੇਜੀ ਗਈ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਖੇਪ ਸੀ।
ਮੁੱਖ ਵਿਵਾਦ: ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੀ ਗੁਪਤ ਖੇਪ
ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਹੈ ਕਿ UAE ਦੀ ਫੁਜੈਰਾਹ ਬੰਦਰਗਾਹ ਤੋਂ ਦੋ ਜਹਾਜ਼ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਅਗਾਊਂ ਜਾਣਕਾਰੀ ਜਾਂ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦੇ ਮੁਕੱਲਾ ਪਹੁੰਚੇ ਸਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੇ ਪਛਾਣ ਲੁਕਾਉਣ ਲਈ ਆਪਣੇ 'ਟਰੈਕਿੰਗ ਸਿਸਟਮ' ਵੀ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਸਨ। ਰਿਆਦ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ ਜਹਾਜ਼ ਦੱਖਣੀ ਪਰਿਵਰਤਨ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ (STC) ਦੇ ਵੱਖਵਾਦੀਆਂ ਲਈ ਭਾਰੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਹਥਿਆਰ ਅਤੇ ਬਖਤਰਬੰਦ ਵਾਹਨ ਲੈ ਕੇ ਜਾ ਰਹੇ ਸਨ।
ਸਾਊਦੀ ਦੀ ਸਖ਼ਤ ਕਾਰਵਾਈ ਅਤੇ ਅਲਟੀਮੇਟਮ
ਸਾਊਦੀ ਜੈੱਟਾਂ ਨੇ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਉੱਥੋਂ ਹਟਣ ਦੀ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਦਾਗ ਕੇ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੇ ਭੰਡਾਰ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਬਾਹ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਘਟਨਾ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ:
ਸਾਊਦੀ-ਸਮਰਥਿਤ ਯਮਨ ਦੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ (PLC) ਨੇ UAE ਨਾਲ ਆਪਣਾ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਮਝੌਤਾ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
ਅਮੀਰਾਤ (UAE) ਦੀਆਂ ਫੌਜਾਂ ਨੂੰ 24 ਘੰਟਿਆਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਯਮਨ ਛੱਡਣ ਦਾ ਸਖ਼ਤ ਹੁਕਮ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਤਣਾਅ ਦਾ ਅਸਲ ਕਾਰਨ: ਖੇਤਰੀ ਪ੍ਰਭੂਸੱਤਾ
ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਲਈ STC ਵੱਖਵਾਦੀਆਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨਾ ਇੱਕ 'ਲਾਲ ਲਕੀਰ' ਪਾਰ ਕਰਨ ਵਾਂਗ ਹੈ। ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਵਿੱਚ, STC ਨੇ ਯਮਨ ਦੇ ਤੇਲ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਪ੍ਰਾਂਤਾਂ ਹਦਰਮੌਤ ਅਤੇ ਮਹਿਰਾ 'ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਇਲਾਕੇ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਅਤੇ ਓਮਾਨ ਦੀਆਂ ਸਰਹੱਦਾਂ ਦੇ ਬਹੁਤ ਨੇੜੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਰਿਆਦ ਆਪਣੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਵੱਡਾ ਖ਼ਤਰਾ ਮੰਨਦਾ ਹੈ।
UAE ਦਾ ਪੱਖ ਅਤੇ ਫੌਜਾਂ ਦੀ ਵਾਪਸੀ
ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, UAE ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਨਕਾਰਿਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਹਥਿਆਰ ਨਹੀਂ ਸਨ, ਸਗੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਪਣੀ 'ਅੱਤਵਾਦ ਵਿਰੋਧੀ ਇਕਾਈ' ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਵਾਹਨ ਸਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਵਧਦੇ ਟਕਰਾਅ ਨੂੰ ਦੇਖਦਿਆਂ UAE ਨੇ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਯਮਨ ਤੋਂ ਆਪਣੀਆਂ ਬਾਕੀ ਬਚੀਆਂ ਫੌਜਾਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਬੁਲਾ ਲਵੇਗਾ।
ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਅਤੇ ਰਣਨੀਤਕ ਪਹਿਲੂ
ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਸ ਜੰਗ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਡੂੰਘੇ ਭੂ-ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਕਾਰਨ ਹਨ:
ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੇ ਮਕਸਦ: ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਇੱਕ 'ਅਖੰਡ ਯਮਨ' ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਦਕਿ UAE ਦੱਖਣੀ ਯਮਨ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਸਮਰਥਕਾਂ ਦਾ ਸਾਥ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਕਨੈਕਸ਼ਨ: ਚਰਚਾ ਹੈ ਕਿ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਲਾਲ ਸਾਗਰ ਅਤੇ ਬਾਬ ਅਲ-ਮੰਡੇਬ ਵਰਗੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਮੁੰਦਰੀ ਰਸਤਿਆਂ 'ਤੇ ਆਪਣਾ ਕੰਟਰੋਲ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਦੱਖਣੀ ਯਮਨ ਦੇ ਵੱਖਰੇ ਰਾਜ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦੇਣ ਬਾਰੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਆਰਥਿਕ ਪ੍ਰਭਾਵ
ਇਸ ਖ਼ਬਰ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਖਾੜੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਸ਼ੇਅਰ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਗਿਰਾਵਟ ਦੇਖੀ ਗਈ ਹੈ। ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਡਰ ਹੈ ਕਿ ਤੇਲ ਉਤਪਾਦਕ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਇਹ ਜੰਗ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਊਰਜਾ ਸਪਲਾਈ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ।
