ਸੰਭਲ 'ਚ ਅਚਾਨਕ ਲੱਭੇ ਮੰਦਰ ਦੀ ਕੀ ਹੈ ਕਹਾਣੀ ? ਪੜ੍ਹੋ
ਸਥਾਨਕ ਲੋਕਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਭਸਮ ਸ਼ੰਕਰ ਮੰਦਰ ਨੂੰ 1978 'ਚ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਉਹ ਸਮਾਂ ਸੀ ਜਦੋਂ ਸੰਭਲ ਵਿੱਚ ਹਿੰਸਾ ਭੜਕੀ ਸੀ। ਇਸ ਫਿਰਕੂ ਹਿੰਸਾ ਵਿੱਚ ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜਾਨ ਚਲੀ
By : BikramjeetSingh Gill
Sambhal Bhasma Shankar Temple Story
ਉਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ : ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਸੰਭਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਮੰਦਰ ਦੀ ਖੋਜ ਨੇ ਸਭ ਨੂੰ ਹੈਰਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਸੰਭਲ ਦੀ ਸ਼ਾਹੀ ਜਾਮਾ ਮਸਜਿਦ ਤੋਂ ਸਿਰਫ 1 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਇਸ ਸਦੀਆਂ ਪੁਰਾਣੇ ਮੰਦਰ ਨੂੰ 46 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਲਾ ਲਗਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਮੰਦਰ ਨੂੰ ਭਸਮ ਸ਼ੰਕਰ ਮੰਦਰ ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਵੀ ਲੋਕ ਇਸ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਹਾਣੀਆਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਸੁਣਦੇ ਹਨ। ਕੌਣ ਜਾਣਦਾ ਸੀ ਕਿ ਮੰਦਰ ਅਜੇ ਵੀ ਉਥੇ ਮੌਜੂਦ ਹੈ? ਮੰਦਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਸ਼ਿਵਲਿੰਗ, ਨੰਦੀ ਅਤੇ ਭਗਵਾਨ ਹਨੂੰਮਾਨ ਦੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਮਿਲੀਆਂ ਹਨ। ਪਰ 46 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸ ਮੰਦਰ ਨੂੰ ਤਾਲਾ ਕਿਉਂ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ?
ਸਥਾਨਕ ਲੋਕਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਭਸਮ ਸ਼ੰਕਰ ਮੰਦਰ ਨੂੰ 1978 'ਚ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਉਹ ਸਮਾਂ ਸੀ ਜਦੋਂ ਸੰਭਲ ਵਿੱਚ ਹਿੰਸਾ ਭੜਕੀ ਸੀ। ਇਸ ਫਿਰਕੂ ਹਿੰਸਾ ਵਿੱਚ ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜਾਨ ਚਲੀ ਗਈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਮੰਦਰ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਇਸ ਨੂੰ ਤਾਲਾ ਲਗਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਦੰਗਿਆਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਇਲਾਕੇ 'ਤੇ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਭਾਈਚਾਰੇ ਨੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਇਹ ਮੰਦਰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਲਈ ਬੰਦ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ।
ਸੰਭਲ ਦੀ ਐਸਡੀਐਮ ਵੰਦਨਾ ਮਿਸ਼ਰਾ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਕਈ ਲੋਕ ਬਿਜਲੀ ਚੋਰੀ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਸ਼ਿਕੰਜਾ ਕੱਸਣ ਲਈ ਮੁਹਿੰਮ ਚਲਾਈ ਸੀ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਸਾਡੀ ਨਜ਼ਰ ਬੰਦ ਮੰਦਰ 'ਤੇ ਪਈ। ਜਦੋਂ ਸਾਨੂੰ ਉੱਥੇ ਮੰਦਰ ਹੋਣ ਬਾਰੇ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਤੁਰੰਤ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੂੰ ਇਸ ਦੀ ਸੂਚਨਾ ਦਿੱਤੀ।
ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ 20 ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਸੰਭਲ ਦੇ ਇਸੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਹਿੰਸਾ ਹੋਈ ਸੀ। ਸ਼ਾਹੀ ਜਾਮਾ ਮਸਜਿਦ 'ਚ ਸਰਵੇ ਦੌਰਾਨ ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਹਿੰਸਕ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਪੁਲਸ 'ਤੇ ਪਥਰਾਅ ਅਤੇ ਅੱਗਜ਼ਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਇਸ ਹਿੰਸਾ ਵਿੱਚ 4 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜਾਨ ਚਲੀ ਗਈ। ਸੰਭਲ ਜਾਮਾ ਮਸਜਿਦ ਵਿੱਚ ਹਰੀਹਰ ਮੰਦਿਰ ਦੀ ਹੋਂਦ ਦੇ ਦਾਅਵਿਆਂ ਦਰਮਿਆਨ ਭਸਮ ਸ਼ੰਕਰ ਮੰਦਰ ਦਾ ਮਿਲਣਾ ਕਿਸੇ ਇਤਫ਼ਾਕ ਤੋਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਕੋਟ ਗੜਵੀ ਦੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਮੁਕੇਸ਼ ਰਸਤੋਗੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਇਸ ਮੰਦਰ ਬਾਰੇ ਆਪਣੇ ਪੁਰਖਿਆਂ ਤੋਂ ਸੁਣਿਆ ਸੀ। ਲੋਕ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇੱਥੇ 500 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਸ਼ਿਵ ਮੰਦਰ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। 82 ਸਾਲਾ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਸ਼ੰਕਰ ਰਸਤੋਗੀ ਅਨੁਸਾਰ ਮੇਰਾ ਜਨਮ ਵੀ ਇਸੇ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ ਪਰ 1978 ਦੇ ਦੰਗਿਆਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਾਨੂੰ ਉਹ ਇਲਾਕਾ ਛੱਡਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਹੋਣਾ ਪਿਆ।
ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਸ਼ੰਕਰ ਰਸਤੋਗੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਖੱਗੂ ਸਰਾਏ ਇਲਾਕੇ 'ਚ 25-30 ਹਿੰਦੂ ਪਰਿਵਾਰ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ, ਜਿੱਥੇ ਮੰਦਰ ਮਿਲਿਆ ਸੀ। ਦੰਗਿਆਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਾਰਿਆਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਘਰ ਵੇਚ ਦਿੱਤੇ ਅਤੇ ਕੋਟ ਗੜਵੀ ਸ਼ਿਫਟ ਹੋ ਗਏ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਮੰਦਿਰ ਨੂੰ ਤਾਲਾ ਲੱਗਾ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਦੁਬਾਰਾ ਕੋਈ ਵੀ ਉੱਥੇ ਨਹੀਂ ਗਿਆ।