ਜੰਗ ਦੇ ਖਦਸ਼ੇ ਚ ਕੀ ਮਤਲਬ ਹੈ ਮੌਕ ਡ੍ਰਿਲਸ ਦਾ ?
ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਕਰਨਾ: ਜੇਕਰ ਜੰਗ ਜਾਂ ਵੱਡੀ ਆਫ਼ਤ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਆਮ ਲੋਕ ਆਪਣੀ ਅਤੇ ਦੂਜਿਆਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਿਵੇਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਇਹ ਸਿਖਾਉਣਾ।
ਜੇਕਰ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚਕਾਰ ਜੰਗ ਛਿੜ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਅਤੇ ਮੌਕ ਡ੍ਰਿਲਸ ਦਾ ਮਕਸਦ
ਪਿਛੋਕੜ
ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚਾਲੇ ਵਧਦੇ ਤਣਾਅ ਅਤੇ ਪਹਿਲਗਾਮ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਸਿਵਲ ਡਿਫੈਂਸ ਮੌਕ ਡ੍ਰਿਲਸ (ਅਭਿਆਸ) ਕਰਵਾਉਣ ਦੇ ਹੁਕਮ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਕੇਂਦਰੀ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੀ ਉੱਚ ਪੱਧਰੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਲਿਆ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਦੇ 244 ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਅਭਿਆਸ ਹੋਣਗੇ।
ਮੌਕ ਡ੍ਰਿਲਸ ਦਾ ਉਦੇਸ਼
ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਕਰਨਾ: ਜੇਕਰ ਜੰਗ ਜਾਂ ਵੱਡੀ ਆਫ਼ਤ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਆਮ ਲੋਕ ਆਪਣੀ ਅਤੇ ਦੂਜਿਆਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਿਵੇਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਇਹ ਸਿਖਾਉਣਾ।
ਸਵੈ-ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸਹਾਇਤਾ: ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਵੈ-ਰੱਖਿਆ, ਹਵਾਈ ਹਮਲੇ, ਬਲੈਕਆਊਟ, ਮੁੱਢਲੀ ਸਹਾਇਤਾ, ਅਤੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸਮਾਨ (ਮਸ਼ਾਲ, ਮੋਮਬੱਤੀ, ਨਕਦੀ ਆਦਿ) ਸੰਭਾਲਣ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ।
ਮਾਨਸਿਕ ਤਿਆਰੀ: ਜੰਗ ਜਾਂ ਆਫ਼ਤ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਮਾਨਸਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਬਣਾਉਣਾ।
ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਇਲਾਕਿਆਂ 'ਚ ਵਧੇਰੇ ਧਿਆਨ: 244 ਵਿੱਚੋਂ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਬਹੁਤ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਹਨ, ਉੱਥੇ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਤਿਆਰੀਆਂ ਹੋਣਗੀਆਂ।
ਮੌਕ ਡ੍ਰਿਲ ਵਿੱਚ ਕੀ ਸਿਖਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ?
ਹਵਾਈ ਹਮਲੇ ਦੇ ਸਾਇਰਨ ਦੀ ਪਛਾਣ ਅਤੇ ਪਾਲਣਾ।
ਬਲੈਕਆਊਟ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਕੀ ਕਰਨਾ ਹੈ।
ਮੁੱਢਲੀ ਸਹਾਇਤਾ (First Aid) ਅਤੇ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ।
ਘਰ ਵਿੱਚ ਮਸ਼ਾਲ, ਮੋਮਬੱਤੀ, ਨਕਦੀ ਆਦਿ ਰੱਖਣ ਦੀ ਸਲਾਹ।
ਲਾਈਫ ਜੈਕੇਟ, ਜਲ-ਆਫ਼ਤ ਜਾਂ ਕਿਸ਼ਤੀ ਪਲਟਣ ਸਮੇਂ ਬਚਾਅ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸ੍ਰੀਨਗਰ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਮੌਕ ਡ੍ਰਿਲ)।
ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਜੰਗ ਸਮੇਂ
ਸੁਰੱਖਿਆ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ: ਸਰਕਾਰ ਜਾਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਏਜੰਸੀ ਵੱਲੋਂ ਦਿੱਤੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨੀ।
ਸਵੈ-ਸੁਰੱਖਿਆ: ਆਪਣੀ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਤਿਆਰ ਰਹਿਣਾ।
ਸਹਾਇਤਾ ਅਤੇ ਸਹਿਯੋਗ: ਜ਼ਖ਼ਮੀ ਜਾਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨੀ, ਰਾਹਤ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣਾ।
ਅਫਵਾਹਾਂ ਤੋਂ ਬਚਣਾ: ਸਹੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹੀ ਅੱਗੇ ਪਹੁੰਚਾਉਣੀ, ਗਲਤ ਖ਼ਬਰਾਂ ਤੋਂ ਬਚਣਾ।
ਸਮਾਜਿਕ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ: ਜੰਗ ਜਾਂ ਆਫ਼ਤ ਸਮੇਂ ਹੌਸਲਾ ਅਤੇ ਇਕੱਠ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣਾ।
ਸਰਕਾਰੀ ਤਿਆਰੀਆਂ
244 ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਿਵਲ ਡਿਫੈਂਸ ਸਿਸਟਮ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ।
NDMA, NDRF, ਫਾਇਰ ਸਰਵਿਸ, ਹੋਮ ਗਾਰਡ, ਆਦਿ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਤੇ ਯੋਜਨਾ।
ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਨਿਗਰਾਨੀ: ਦੇਸ਼ ਵਿਰੋਧੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਜਾਂ ਅਫਵਾਹਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ IT ਮੰਤਰਾਲੇ ਤੋਂ ਕਾਰਵਾਈ ਦੀ ਮੰਗ।
ਨਤੀਜਾ
ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚਾਲੇ ਜੰਗ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ, ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਲਈ ਵੱਡਾ ਕਦਮ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਮੌਕ ਡ੍ਰਿਲਸ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਸੁਰੱਖਿਆ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਮਾਨਸਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ਬਣਾਉਣਗੀਆਂ। ਜੰਗ ਜਾਂ ਆਫ਼ਤ ਆਉਣ 'ਤੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੋਵੇਗੀ।