UNSC ਪਾਬੰਦੀਸ਼ੁਦਾ ਕੱਟੜਪੰਥੀ ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇਤਾ ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਆਉਣ ਦਾ ਸੱਦਾ ਕਿਉਂ ?

ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਨਵਾਂ ਅਧਿਆਏ ਸ਼ੁਰੂ!

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੇ ਸੱਤਾ ਸੰਭਾਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਕੋਈ ਚੋਟੀ ਦਾ ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇਤਾ ਭਾਰਤ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੈ। ਤਾਲਿਬਾਨ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਆਮਿਰ ਖਾਨ ਮੁਤੱਕੀ 9 ਤੋਂ 16 ਅਕਤੂਬਰ ਤੱਕ ਦਿੱਲੀ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕਰਨਗੇ।

ਇਹ ਦੌਰਾ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸਬੰਧਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਅਧਿਆਏ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਜੋਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਮੁਤੱਕੀ, ਜੋ ਕਿ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੇ ਮੁੱਖ ਕਮਾਂਡਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹਨ, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ (UN) ਦੁਆਰਾ ਪਾਬੰਦੀਸ਼ੁਦਾ ਹਨ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਯਾਤਰਾ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਇਜਾਜ਼ਤ ਮਿਲੀ ਹੈ।

ਕੌਣ ਹਨ ਆਮਿਰ ਖਾਨ ਮੁਤੱਕੀ?

ਮੁਤੱਕੀ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਮੁੱਖ ਨੇਤਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਗਸਤ 2021 ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕੀ ਫੌਜਾਂ ਦੀ ਵਾਪਸੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਸੱਤਾ ਸੰਭਾਲੀ ਸੀ। ਉਹ 1990 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੇ ਉਭਾਰ ਤੋਂ ਹੀ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਫੌਜੀ ਅਤੇ ਕੂਟਨੀਤਕ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਰਹੇ ਹਨ।

ਉਹ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਕੱਟੜਪੰਥੀ ਵਿਚਾਰਾਂ ਅਤੇ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਲਈ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਦਬਾਉਣ ਦੀਆਂ ਨੀਤੀਆਂ ਕਾਰਨ ਹੀ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਨੇ 25 ਜਨਵਰੀ 2001 ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਈ ਸੀ।

ਦਿੱਲੀ ਦੌਰੇ ਦੇ ਸੰਭਾਵਿਤ ਕਾਰਨ

ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸਵਾਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਪਾਬੰਦੀਸ਼ੁਦਾ ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇਤਾ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਕਿਉਂ ਬੁਲਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਮੁਲਾਕਾਤ ਨੂੰ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਦੀ ਰਣਨੀਤਕ ਮੰਗ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਅੱਤਵਾਦ ਵਿਰੁੱਧ ਸਹਿਯੋਗ: ਮੁਲਾਕਾਤ ਦਾ ਇੱਕ ਮੁੱਖ ਉਦੇਸ਼ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਾਲੇ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ (PoK) ਵਿੱਚ ਵਧ ਰਹੇ ਅੱਤਵਾਦ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਪਿਛਲੀ ਮੁਲਾਕਾਤ: ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਐਸ. ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਨੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਯਾਤਰਾ ਦੌਰਾਨ ਮੁਤੱਕੀ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਜਿੱਥੇ ਮੁਤੱਕੀ ਨੇ ਪਹਿਲਗਾਮ ਹਮਲੇ ਦੀ ਨਿੰਦਾ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਨੇ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਕਦਮ ਮੰਨਿਆ ਸੀ।

ਇਹ ਦੌਰਾ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਨਵੇਂ ਸਿਰੇ ਤੋਂ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਮੁਤੱਕੀ ਦਾ ਸਤੰਬਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਭਾਰਤ ਆਉਣਾ ਤੈਅ ਸੀ, ਪਰ ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਤੋਂ ਛੋਟ ਨਹੀਂ ਮਿਲ ਸਕੀ ਸੀ।