ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿਚ ਦਾਖ਼ਲੇ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਆਈ ਸਾਹਮਣੇ

ਚਾਰਟ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ: ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਸ਼ਾਮਲ

ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਸੂਬੇ ਦੇ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਮਿਆਰ ਨੂੰ ਉੱਚਾ ਚੁੱਕਣ ਦੇ ਦਾਅਵਿਆਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਮਾਪਿਆਂ ਦੀ ਦਿਲਚਸਪੀ ਘੱਟਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਸਾਲ-ਦਰ-ਸਾਲ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਆ ਰਹੀ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਅਕਾਦਮਿਕ ਸਾਲ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ, ਇਸ ਸਾਲ ਪ੍ਰੀ-ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਤੋਂ ਪੰਜਵੀਂ ਜਮਾਤ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਦਾਖਲੇ ਵਿੱਚ ਕਾਫ਼ੀ ਗਿਰਾਵਟ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।

ਸਿੱਖਿਆ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਰਾਜ ਸਮੀਖਿਆ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਗਏ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਅਕਾਦਮਿਕ ਸਾਲ 2024-25 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੀ-ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਤੋਂ ਪੰਜਵੀਂ ਜਮਾਤ ਤੱਕ ਕੁੱਲ 1,173,556 ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, 2025-26 ਵਿੱਚ ਇਹ ਗਿਣਤੀ ਘੱਟ ਕੇ 1,162,891 ਰਹਿ ਗਈ, ਜਿਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਸਾਲ ਕੁੱਲ 10,665 ਘੱਟ ਦਾਖਲੇ ਹੋਏ ਹਨ।

17 ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ, 6 ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ

ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਕੁੱਲ 23 ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ, 17 ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਸਿਰਫ਼ ਛੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਗ੍ਰਹਿ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਦੀ ਹਾਲਤ

ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਆਈ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਭਗਵੰਤ ਮਾਨ ਦਾ ਗ੍ਰਹਿ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਸੰਗਰੂਰ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਹਰਜੋਤ ਬੈਂਸ ਦਾ ਗ੍ਰਹਿ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਰੋਪੜ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।

ਸੰਗਰੂਰ (ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਦਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ): ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੇ 43,456 ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਇਸ ਸਾਲ 41,795 ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ 1,661 ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਕਮੀ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ।

ਰੋਪੜ (ਸਿੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਦਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ): ਇੱਥੇ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੇ 28,533 ਦਾਖਲਿਆਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਇਸ ਸਾਲ 27,790 ਦਾਖਲੇ ਹੋਏ ਹਨ, ਭਾਵ 743 ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ ਹੈ।

ਦਾਖਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ ਦਾ ਕਾਰਨ: ਆਧਾਰ ਲਿੰਕਿੰਗ

ਇਸ ਗਿਰਾਵਟ ਦੇ ਇੱਕ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਵਜੋਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਦਾਖਲਿਆਂ ਨੂੰ ਆਧਾਰ ਨਾਲ ਜੋੜਨਾ ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਆਧਾਰ ਲਿੰਕ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਜਾਅਲੀ ਦਾਖਲੇ ਬੰਦ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਪਹਿਲਾਂ, ਅਹੁਦੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਜਾਂ ਫੰਡ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਵਰਗੇ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਜਾਅਲੀ ਦਾਖਲੇ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਅੰਕੜੇ ਵਧੇ ਹੋਏ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਸਨ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਲੁਧਿਆਣਾ ਦੇ ਇੱਕ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ 3,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਜਾਅਲੀ ਦਾਖਲੇ ਪਾਏ ਗਏ ਸਨ।

ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ

ਸਭ ਤੋਂ ਮਾੜੀ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ (ਦਾਖਲੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਘਟੇ):

ਗਿਰਾਵਟ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਬਠਿੰਡਾ ਸਭ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ 4,146 ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਕਮੀ ਆਈ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ (3,434 ਦੀ ਕਮੀ), ਫਾਜ਼ਿਲਕਾ (2,927 ਦੀ ਕਮੀ) ਅਤੇ ਤਰਨ ਤਾਰਨ (2,890 ਦੀ ਕਮੀ) ਹਨ।

ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ (ਦਾਖਲੇ ਵਧੇ):

ਦਾਖਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਾਧਾ ਲੁਧਿਆਣਾ ਵਿੱਚ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ, ਜਿੱਥੇ 13,498 ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ। ਐਸ.ਏ.ਐਸ. ਨਗਰ (ਮੁਹਾਲੀ) ਵਿੱਚ 2,422, ਜਲੰਧਰ ਵਿੱਚ 1,847 ਅਤੇ ਫਤਿਹਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ 1,676 ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ।

ਸਕੂਲ ਸਿੱਖਿਆ (ਐਲੀਮੈਂਟਰੀ) ਦੀ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਹਰਕੀਰਤ ਕੌਰ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਸਿੱਖਿਆ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ (ਡੀਈਓਜ਼) ਤੋਂ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਮੰਗੀਆਂ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਦਾਖਲੇ ਘਟੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਡੀਈਓਜ਼ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ ਦਾਖਲਿਆਂ ਵਾਲੇ 15 ਸਕੂਲਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ, ਮੁੱਖ ਅਧਿਆਪਕਾਂ, ਕੇਂਦਰ ਮੁੱਖ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਅਤੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦੇ ਨਾਵਾਂ ਸਮੇਤ ਭੇਜਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਹੈ।