ਦੰਦ ਹਥਿਆਰ ਨਹੀਂ ਹਨ; ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਨੇ ਖਾਰਜ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਪਟੀਸ਼ਨ

ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਔਰਤ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਹੁਰਿਆਂ 'ਤੇ ਦੰਦਾਂ ਨਾਲ ਕੱਟਣ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ ਹੈ। ਬੰਬੇ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਨੇ ਇੱਕ ਔਰਤ ਵੱਲੋਂ ਆਪਣੇ ਸਹੁਰਿਆਂ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਦਰਜ ਕਰਵਾਈ ਗਈ ਐਫਆਈਆਰ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਇਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹੋਏ ਕਿ ਮਨੁੱਖੀ ਦੰਦਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹਥਿਆਰ ਨਹੀਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਜੋ ਗੰਭੀਰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

🧾 ਮਾਮਲੇ ਦਾ ਸੰਖੇਪ

ਸਾਲ 2020, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਔਰਤ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਹੁਰਿਆਂ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਐਫਆਈਆਰ ਦਰਜ ਕਰਵਾਈ।

ਦੋਸ਼: ਇੱਕ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਨੇ ਝਗੜੇ ਦੌਰਾਨ ਦੰਦਾਂ ਨਾਲ ਕੱਟਿਆ ਤੇ ਉਹ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋਈ।

ਉਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ IPC ਦੀ ਧਾਰਾ 324 ਲਗਾਈ ਗਈ, ਜੋ “ਖਤਰਨਾਕ ਹਥਿਆਰ ਨਾਲ ਸੱਟ” ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਹੈ।

⚖️ ਅਦਾਲਤ ਦਾ ਫੈਸਲਾ: ਦੰਦ 'ਹਥਿਆਰ' ਨਹੀਂ

ਬੰਬੇ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਨੇ ਐਫਆਈਆਰ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤੀ।

ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਕਿਹਾ:

“ਮਨੁੱਖੀ ਦੰਦਾਂ ਨੂੰ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹਥਿਆਰ ਨਹੀਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ।”

ਮੈਡੀਕਲ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਅਨੁਸਾਰ: ਔਰਤ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਮਾਮੂਲੀ ਸੱਟਾਂ ਲੱਗੀਆਂ। ਇਸ ਆਧਾਰ 'ਤੇ, ਧਾਰਾ 324 ਅਨੁਸਾਰ ਅਪਰਾਧ ਨਹੀਂ ਬਣਦਾ।

📜 IPC ਧਾਰਾ 324 – ਕੀ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ?

ਇਹ ਧਾਰਾ ਲਾਗੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜੇਕਰ:

ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਚਾਕੂ, ਲਾਠੀ, ਅੱਗ ਜਾਂ ਹੋਰ ਉਪਕਰਨ ਵਰਗੇ ਹਥਿਆਰਾਂ ਰਾਹੀਂ ਹਮਲਾ ਕਰੇ।

ਮੌਤ ਜਾਂ ਗੰਭੀਰ ਨੁਕਸਾਨ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੋਵੇ।

👉 ਦੰਦ, ਕਾਨੂੰਨੀ ਰੂਪ 'ਚ ਉਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਉਪਕਰਨ ਨਹੀਂ ਹਨ।

🏠 ਪਿੱਛੇ ਦੀ ਗੱਲ – ਸੰਪਤੀ ਵਿਵਾਦ?

ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਇਸ਼ਾਰਾ ਦਿੱਤਾ ਕਿ:

“ਇਹ ਮਾਮਲਾ ਦੋਵਾਂ ਧਿਰਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸੰਪਤੀ ਦੇ ਝਗੜੇ ਤੋਂ ਉਤਪੰਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।” ਅਜਿਹੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਐਫਆਈਆਰ ਦਰਜ ਕਰਨਾ, ਕਾਨੂੰਨੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।

🤔 ਇਹ ਮਾਮਲਾ ਕਿਉਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ?

ਇਹ ਸਿੱਖਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ: ਹਰ ਸਰੀਰਕ ਹਮਲੇ ਨੂੰ IPC ਦੀ ਧਾਰਾ 324 ਹੇਠ ਨਹੀਂ ਰੱਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ।

ਕਾਨੂੰਨੀ ਪੱਧਰ ਤੇ ਹਥਿਆਰ ਦੀ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਸਾਫ਼ ਅਤੇ ਤਾਰਕੀਕ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।

ਘਰੇਲੂ ਝਗੜਿਆਂ ਨੂੰ ਕਾਨੂੰਨੀ ਦਬਾਅ ਲਈ ਵਰਤਣਾ ਸਹੀ ਨਹੀਂ।

ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਦੰਡ ਸੰਹਿਤਾ ਦੀ ਧਾਰਾ 324 (ਖਤਰਨਾਕ ਹਥਿਆਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਸੱਟ ਪਹੁੰਚਾਉਣਾ) ਦੇ ਤਹਿਤ, ਸੱਟ ਕਿਸੇ ਅਜਿਹੇ ਯੰਤਰ ਨਾਲ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਮੌਤ ਜਾਂ ਗੰਭੀਰ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੋਵੇ, ਜੇਕਰ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਜਾਇਜ਼ ਨਹੀਂ ਹੈ।