ਦੱਖਣੀ ਅਫਰੀਕਾ G-20 ਸੰਮੇਲਨ: ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਬਾਈਕਾਟ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਐਲਾਨਨਾਮਾ ਮਨਜ਼ੂਰ
ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਨੂੰ ਜੀ-20 ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੇ ਜਲਵਾਯੂ ਸੰਕਟ ਅਤੇ ਹੋਰ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ ਦੱਖਣੀ ਅਫਰੀਕਾ ਦੁਆਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਖਰੜੇ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ।
By : Gill
ਟਰੰਪ ਨੂੰ ਕੂਟਨੀਤਕ ਝਟਕਾ
ਦੱਖਣੀ ਅਫਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਜੀ-20 ਸੰਮੇਲਨ ਅੱਜ ਨਾਟਕੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਸਮਾਪਤ ਹੋਇਆ। ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਦੁਆਰਾ ਸੰਮੇਲਨ ਦੇ ਬਾਈਕਾਟ ਕਰਨ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਮੈਂਬਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਸਾਂਝੇ ਐਲਾਨਨਾਮੇ (Declaration) ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਟਰੰਪ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਕੂਟਨੀਤਕ ਝਟਕੇ ਵਜੋਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਇੱਥੇ ਇਸ ਖਬਰ ਦੇ ਮੁੱਖ ਅੰਸ਼ ਹਨ:
1. ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਸਹਿਮਤੀ
ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਨੂੰ ਜੀ-20 ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੇ ਜਲਵਾਯੂ ਸੰਕਟ ਅਤੇ ਹੋਰ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ ਦੱਖਣੀ ਅਫਰੀਕਾ ਦੁਆਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਖਰੜੇ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ।
ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਇਸ ਸੰਮੇਲਨ ਦਾ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਾਈਕਾਟ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਸੀ।
ਦੱਖਣੀ ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸਿਰਿਲ ਰਾਮਾਫੋਸਾ ਦੇ ਬੁਲਾਰੇ ਨੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਕਿ ਇਹ ਐਲਾਨਨਾਮਾ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਇਨਪੁਟ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇਹ ਗੈਰ-ਸਮਝੌਤਾਯੋਗ ਸੀ।
2. ਵ੍ਹਾਈਟ ਹਾਊਸ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ: 'ਹਥਿਆਰ ਬਣਾਉਣ' ਦਾ ਦੋਸ਼
ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਮੇਜ਼ਬਾਨ ਦੇਸ਼ 'ਤੇ ਜੀ-20 ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ ਹੈ।
ਵ੍ਹਾਈਟ ਹਾਊਸ ਦੀ ਬੁਲਾਰਨ ਅੰਨਾ ਕੈਲੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਸਖ਼ਤ ਇਤਰਾਜ਼ਾਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਐਲਾਨਨਾਮਾ ਜਾਰੀ ਕਰਨਾ ਇਹ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦੱਖਣੀ ਅਫਰੀਕਾ ਨੇ ਜੀ-20 ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਨੂੰ "ਹਥਿਆਰ" ਬਣਾਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਸੰਗਠਨ ਦੇ ਮੂਲ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕੀਤਾ ਹੈ।
3. 'ਖਾਲੀ ਕੁਰਸੀ' ਨੂੰ ਸੌਂਪੀ ਜਾਵੇਗੀ ਮੇਜ਼ਬਾਨੀ
ਅਗਲੇ ਸਾਲ (2026) ਜੀ-20 ਸੰਮੇਲਨ ਦੀ ਮੇਜ਼ਬਾਨੀ ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਕਰਨੀ ਹੈ। ਪਰੰਪਰਾ ਅਨੁਸਾਰ ਮੌਜੂਦਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਅਗਲੇ ਮੇਜ਼ਬਾਨ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਸੌਂਪਦਾ ਹੈ।
ਟਰੰਪ ਦੇ ਬਾਈਕਾਟ ਕਾਰਨ ਅਮਰੀਕਾ ਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਅਧਿਕਾਰੀ ਸੰਮੇਲਨ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਨਹੀਂ ਸੀ।
ਇਸ ਲਈ, ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਰਾਮਾਫੋਸਾ ਇੱਕ ਖਾਲੀ ਕੁਰਸੀ (Empty Chair) ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਿਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਰਸਮੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਦੀ ਮੇਜ਼ਬਾਨੀ ਸੌਂਪਣਗੇ।
4. ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਦਾ ਸੰਬੋਧਨ ਅਤੇ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ
ਭਾਰਤੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਸੰਮੇਲਨ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮੀ ਨਾਲ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਅਤੇ ਪਹਿਲੇ ਦੋ ਸੈਸ਼ਨਾਂ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਭਾਸ਼ਣ ਦੇ ਮੁੱਖ ਨੁਕਤੇ ਸਨ:
ਵਿਕਾਸ ਮਾਡਲ: ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਪੁਰਾਣੇ ਵਿਕਾਸ ਮਾਡਲ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।
ਨਵੀਆਂ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ: ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਨੇ 'ਗਲੋਬਲ ਟ੍ਰੈਡੀਸ਼ਨਲ ਨੋਲੇਜ ਰਿਪੋਜ਼ਟਰੀ' (ਰਵਾਇਤੀ ਗਿਆਨ ਭੰਡਾਰ), 'ਅਫਰੀਕਾ ਸਕਿੱਲਜ਼ ਇਨੀਸ਼ੀਏਟਿਵ' ਅਤੇ 'ਡਰੱਗ-ਅੱਤਵਾਦ' ਦੇ ਗਠਜੋੜ ਵਿਰੁੱਧ ਸਖ਼ਤ ਕਦਮ ਚੁੱਕਣ ਦੀ ਵਕਾਲਤ ਕੀਤੀ।
ਸਿੱਟਾ
ਇਹ ਸੰਮੇਲਨ ਵਿਸ਼ਵ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਰਹੀਆਂ ਦਰਾੜਾਂ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਅਮਰੀਕਾ ਅਲੱਗ-ਥਲੱਗ ਨਜ਼ਰ ਆਇਆ, ਉੱਥੇ ਹੀ ਬਾਕੀ ਮੈਂਬਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਸਹਿਮਤੀ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵਧਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ।
