12 ਸਾਲ ਕੈਦ ਕੱਟੀ; ਹੁਣ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਕਿਉਂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਬਰੀ ?
ਜਸਟਿਸ ਸੁਧਾਂਸ਼ੂ ਧੂਲੀਆ ਅਤੇ ਜਸਟਿਸ ਅਹਿਸਾਨੂਦੀਨ ਅਮਾਨਉੱਲਾ ਦੀ ਬੈਂਚ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਪਰਾਧਿਕ ਮਾਮਲਿਆਂ 'ਚ ਉੱਚ ਮਿਆਰ ਦੀ ਸਬੂਤੀ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
By : BikramjeetSingh Gill
"ਪਤਨੀ ਨੂੰ ਸਾੜਨ ਦੇ ਦੋਸ਼ੀ ਨੂੰ ਬਰੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ
1. ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਪਿੱਠਭੂਮੀ:
ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ, ਜਿਸ 'ਤੇ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਨੂੰ ਸਾੜ ਕੇ ਮਾਰਣ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਸੀ, ਉਮਰ ਕੈਦ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਕੱਟ ਰਿਹਾ ਸੀ।
12 ਸਾਲ ਜੇਲ੍ਹ 'ਚ ਬਤੀਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਉਹਨੂੰ ਬਰੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
2. ਬਰੀ ਕਰਨ ਦੇ ਕਾਰਨ:
ਵਿਰੋਧਾਭਾਸੀ ਬਿਆਨ: ਮ੍ਰਿਤਕਾ ਨੇ ਦੋ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਬਿਆਨ ਦਿੱਤੇ—
ਪਹਿਲੇ ਬਿਆਨ 'ਚ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਖਾਣਾ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਅੱਗ ਲੱਗਣ ਕਾਰਨ ਸੜ ਗਈ।
ਦੂਜੇ ਬਿਆਨ 'ਚ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪਤੀ ਨੇ ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਤੇਲ ਪਾ ਕੇ ਅੱਗ ਲਾਈ।
ਠੋਸ ਸਬੂਤਾਂ ਦੀ ਕਮੀ:
ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਮੰਨਿਆ ਕਿ ਬਿਨਾਂ ਠੋਸ ਸਬੂਤਾਂ ਦੇ ਕੇਵਲ ਮ੍ਰਿਤਕਾ ਦੇ ਬਿਆਨ 'ਤੇ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਉਣਾ ਅਨੁਚਿਤ ਹੈ।
ਹਸਪਤਾਲ ਰਿਪੋਰਟ 'ਚ ਵੀ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਤੇਲ ਦੀ ਗੰਧ ਹੋਣ ਦਾ ਕੋਈ ਇਸ਼ਾਰਾ ਨਹੀਂ ਸੀ।
3. ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ:
ਮ੍ਰਿਤਕਾ ਦਾ ਬਿਆਨ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ, ਪਰ ਜਦੋਂ ਵਿਰੋਧਾਭਾਸ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਸਾਵਧਾਨੀ ਨਾਲ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰਨਾ ਲਾਜ਼ਮੀ।
ਅਣਸਪੱਸ਼ਟ ਬਿਆਨਾਂ ਅਤੇ ਸਬੂਤਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਦੋਸ਼ੀ ਨੂੰ ਬੇਗੁਨਾਹ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ।
4. ਅਦਾਲਤ ਦਾ ਫੈਸਲਾ:
ਜਸਟਿਸ ਸੁਧਾਂਸ਼ੂ ਧੂਲੀਆ ਅਤੇ ਜਸਟਿਸ ਅਹਿਸਾਨੂਦੀਨ ਅਮਾਨਉੱਲਾ ਦੀ ਬੈਂਚ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਪਰਾਧਿਕ ਮਾਮਲਿਆਂ 'ਚ ਉੱਚ ਮਿਆਰ ਦੀ ਸਬੂਤੀ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਸੰਦੇਹ ਬਿਆਨਾਂ ਅਤੇ ਠੋਸ ਸਬੂਤਾਂ ਦੀ ਕਮੀ ਕਾਰਨ ਉਮਰ ਕੈਦ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤੀ।
ਦਰਅਸਲ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਬਰੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਜਿਸਨੇ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਨੂੰ ਕਥਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਾੜ ਕੇ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਖਾਸ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਉਸਨੂੰ ਉਮਰ ਕੈਦ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ 12 ਸਾਲ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕੱਟ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਮ੍ਰਿਤਕ ਦੇ ਬਿਆਨ 'ਤੇ ਸਵਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਹੋਰ ਸਬੂਤ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ ਹੈ ਜੋ ਇਹ ਸਾਬਤ ਕਰ ਸਕੇ ਕਿ ਦੋਸ਼ੀ ਨੇ ਔਰਤ ਦਾ ਕਤਲ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਕਿਹਾ, 'ਜੇਕਰ ਮਰਨ ਵਾਲੇ ਦੇ ਬਿਆਨ 'ਤੇ ਕੋਈ ਸ਼ੱਕ ਹੈ ਜਾਂ ਮ੍ਰਿਤਕ ਦੇ ਮਰਨ ਵਾਲੇ ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵਿਰੋਧਾਭਾਸ ਹੈ, ਤਾਂ ਅਦਾਲਤ ਨੂੰ ਹੋਰ ਸਬੂਤਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੋ ਸਕੇ ਕਿ ਕਿਹੜਾ ਮਰਨ ਵਾਲਾ ਬਿਆਨ ਸਹੀ ਹੈ।' ਇਹ ਮਾਮਲੇ ਦੇ ਤੱਥਾਂ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰੇਗਾ ਅਤੇ ਅਦਾਲਤ ਨੂੰ ਅਜਿਹੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਮੌਜੂਦਾ ਮਾਮਲਾ ਵੀ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਹੈ।
ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਬੈਂਚ ਨੇ ਕਿਹਾ, 'ਮੌਜੂਦਾ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ, ਮ੍ਰਿਤਕ ਨੇ ਦੋ ਬਿਆਨ ਦਿੱਤੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਬਿਆਨਾਂ ਤੋਂ ਬਿਲਕੁਲ ਵੱਖਰੇ ਹਨ।' ਇਸ ਵਿੱਚ ਨਿਆਂਇਕ ਮੈਜਿਸਟਰੇਟ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਬਿਆਨ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਮ੍ਰਿਤਕ ਬਿਆਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਅਪੀਲਕਰਤਾ ਨੂੰ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।
