ਮੁਸਲਮਾਨ ਸਿੱਖਾਂ 'ਤੇ ਹਮਲੇ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ

ਇਸ ਦੇ ਕਈ ਕਾਰਨ ਹਨ, ਪਹਿਲੀ ਗਲ ਮੁਸਲਮਾਨ ਇੱਕ ਰੱਬ ਨੂੰ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਜਿਵੇ ਕਿ ਸਿੱਖ।

ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਅਤੇ ਸਿੱਖਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨ ਮਿਸਾਲ

ਭਾਰਤ ਦੀ ਧਰਤੀ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਧਰਮਾਂ, ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀਆਂ ਅਤੇ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਦਾ ਘਰ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਸਿੱਖਾਂ ਅਤੇ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਭਾਈਚਾਰੇ, ਇਜ਼ਤ ਅਤੇ ਸਾਂਝੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੀਆਂ ਕਈ ਰੋਸ਼ਨ ਮਿਸਾਲਾਂ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ। ਪੰਜਾਬ, ਜੋ ਦੋਵਾਂ ਕੌਮਾਂ ਦੀ ਜਨਮਭੂਮੀ ਅਤੇ ਵਸਨੀਕ ਇਲਾਕਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਦੀ ਗਵਾਹੀ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।

ਮਲੇਰਕੋਟਲਾ ਦੇ ਨਵਾਬ ਸ਼ੇਰ ਮੁਹੰਮਦ ਖਾਨ ਸਿੱਖਾਂ ਵਿਰੁਧ ਸੀ ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਉਸ ਨੇ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਛੋਟੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਲਈ ਹਾਅ ਦਾ ਨਾਹਰਾ ਮਾਰਿਆ ਸੀ। ਪੀਰ ਬੁੱਧੂ ਸ਼ਾਹ ਬਾਰੇ ਕੌਣ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦਾ ?

ਹਜ਼ਰਤ ਮੀਆਂ ਮੀਰ – ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧ

ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ, ਜੋ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ ਪੰਜਵੇਂ ਗੁਰੂ ਸਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸ੍ਰੀ ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ (ਅੱਜ ਦੇ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ) ਦੀ ਨੀਂਹ ਹਜ਼ਰਤ ਮੀਆਂ ਮੀਰ (ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸੁਫੀ ਮੁਸਲਮਾਨ ਫਕੀਰ) ਕੋਲ ਰਖਵਾਈ। ਇਹ ਸੰਕੇਤ ਸੀ ਕਿ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਨੇ ਹਰ ਧਰਮ ਅਤੇ ਸੰਪਰਦਾਏ ਦੀ ਇਜ਼ਤ ਕੀਤੀ। ਇਹ ਕਦਮ ਧਰਮਾਂਤਾਰਿਕ ਸਾਂਝ ਅਤੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਨੂੰ ਮਜਬੂਤ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਸੀ।

ਮੁਸਲਮਾਨ ਰਾਜੇ ਅਤੇ ਸੇਵਾਦਾਰ

ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੇ ਵੀ ਮੋਕੇ ਆਏ ਹਨ ਜਦੋਂ ਕੁਝ ਮੁਸਲਮਾਨ ਰਾਜੇ ਜਾਂ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਂ ਜਾਂ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਕੀਤੀ। ਉਦਾਹਰਨ ਵਜੋਂ, ਨਵਾਂਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਕੁਝ ਮੁਸਲਮਾਨ ਨਵਾਬਾਂ ਨੇ ਮਾਘੀ ਜਾਂ ਹੋਰ ਗੁਰਪੁਰਬਾਂ ਦੌਰਾਨ ਸਿੱਖ ਯਾਤਰੂਆਂ ਲਈ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਅਤੇ ਭੋਜਨ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਕੀਤੀ।

ਆਮ ਭਾਈਚਾਰਕ ਸੰਬੰਧ

ਪੰਜਾਬੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਵਿਚ ਮੁਸਲਮਾਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਪਰਿਵਾਰ ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਇਕੱਠੇ ਰਹਿੰਦੇ ਆਏ ਹਨ। ਕਈ ਵਾਰੀ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਵਿਚ ਮੁਸਲਮਾਨ ਵੀ ਸੇਵਾਦਾਰ ਵਜੋਂ ਨਿਭਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਰੱਬੀ ਸੰਗੀਤ ਦੀ ਰਿਵਾਇਤ ਜਿਸ ਵਿਚ ਰਬਾਬੀ ਮੁਸਲਮਾਨ ਭਾਈ ਗੁਰਬਾਣੀ ਗਾਉਂਦੇ ਸਨ, ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਅਹੰਕਾਰ ਰਹੀ ਹੈ।

ਇਤਿਹਾਸਕ ਪਿਛੋਕੜ

ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੀ ਦੋਸਤੀ ਭਾਈ ਮਰਦਾਨਾ ਨਾਲ, ਜੋ ਇਕ ਮੁਸਲਮਾਨ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਸਨ, ਸਾਂਝੇ ਵਾਦਿਆਂ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖਤਾ ਲਈ ਪਿਆਰ ਦੀ ਨਜ਼ੀਰ ਹੈ। ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਉਪਦੇਸ਼ਨਾ ਹਮੇਸ਼ਾ ਧਰਮਾਂਤਾਰਿਕ ਸਹਿਣਸ਼ੀਲਤਾ, ਇਕਤਾ ਅਤੇ ਇਨਸਾਫ਼ ਲਈ ਰਹੀ।

ਮੁਗਲ ਦੌਰ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਲੜਾਈ ਤੱਕ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਅਜਿਹੇ ਮੌਕੇ ਆਏ ਜਦੋਂ ਸਿੱਖ ਅਤੇ ਮੁਸਲਮਾਨ ਨੇ ਇਕ ਦੂਜੇ ਦੀ ਮਦਦ ਕੀਤੀ। ਚਾਹੇ ਉਹ ਰੋਲਾ ਸਿੰਘ-ਸ਼ਹੀਦ ਅਜ਼ੀਮ ਖਾਨ ਦੀ ਦੋਸਤੀ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਕੌਮੀ ਏਕਤਾ—ਸਭ ਨੇ ਦਰਸਾਇਆ ਕਿ ਧਰਮ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਮਨੁੱਖਤਾ ਹੈ।

ਸਾਂਝੇ ਤਿਉਹਾਰ ਤੇ ਰਸਮਾਂ

ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਕਈ ਪਿੰਡਾਂ 'ਚ ਅਜੇ ਵੀ ਅਜਿਹੀ ਰਵਾਇਤ ਹੈ ਕਿ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਤੇ ਮਸੀਤ ਇੱਕੋ ਗਲੀ ਵਿੱਚ ਹਨ। ਰਮਜ਼ਾਨ 'ਚ ਸਿੱਖ ਪਰਿਵਾਰ ਅਫਤਾਰੀ ਲਈ ਖਾਸ ਤਿਆਰੀ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਦਕਿ ਗੁਰਪੁਰਬਾਂ ਤੇ ਮੁਸਲਮਾਨ ਭਾਈ ਵੀ ਸੇਵਾ 'ਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਸਾਂਝ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੀ ਧਾਰਮਿਕ ਆਸਥਾ ਲਈ ਆਦਰ ਦਿਖਾਉਂਦੀ ਹੈ।

ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਸਿਆਸੀ ਸਾਂਝ

ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪੰਜਾਬ, ਹਰਿਆਣਾ, ਦਿੱਲੀ, ਜੰਮੂ ਤੇ ਹੋਰ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੇ ਕਈ ਉਦਾਹਰਣ ਹਨ ਜਿੱਥੇ ਸਿੱਖ-ਮੁਸਲਮਾਨ ਭਾਈਚਾਰਾ ਮਜ਼ਬੂਤ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਚਾਹੇ ਉਹ ਕਿਸਾਨ ਅੰਦੋਲਨ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਕੋਈ ਜਨਹਿਤ ਮੁੱਦਾ, ਦੋਵਾਂ ਭਾਈਚਾਰੇ ਇਕੱਠੇ ਆਵਾਜ਼ ਉਠਾਉਂਦੇ ਹਨ।

ਸਿੱਖਾਂ ਅਤੇ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਇਹ ਲੰਬੀ ਅਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਪਰੰਪਰਾ ਸਾਡੀ ਕੌਮੀ ਇਕਤਾ ਦੀ ਜੜ੍ਹ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਨੂੰ ਸਿਖਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਧਰਮ ਮਨੁੱਖਤਾ ਦੀ ਸੇਵਾ ਦਾ ਮਾਰਗ ਹੈ, ਨਾ ਕਿ ਵੰਡ ਦਾ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰੀਏ, ਵਿਅੰਗਤਮਕ ਬੋਲੀਆਂ ਅਤੇ ਨਫ਼ਰਤ ਭਰੀ ਸੋਚ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹੀਏ।