Iran ਨੇ Canadian Navy ਨੂੰ 'terrorist organisation' ਐਲਾਨਿਆ
By : Gill
ਜਾਣੋ ਕਿਉਂ ਵਧਿਆ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਤਣਾਅ
ਤਹਿਰਾਨ: ਈਰਾਨ ਅਤੇ ਕੈਨੇਡਾ ਵਿਚਾਲੇ ਕੂਟਨੀਤਕ ਸਬੰਧਾਂ ਵਿੱਚ ਕੁੜੱਤਣ ਹੋਰ ਵਧ ਗਈ ਹੈ। ਮੰਗਲਵਾਰ, 30 ਦਸੰਬਰ 2024 ਨੂੰ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਫੈਸਲਾ ਲੈਂਦਿਆਂ ਈਰਾਨ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਰਾਇਲ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਨੇਵੀ ਨੂੰ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸੰਗਠਨ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਈਰਾਨ ਨੇ ਇਹ ਕਦਮ ਕੈਨੇਡਾ ਵੱਲੋਂ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਲਏ ਗਏ ਇੱਕ ਫੈਸਲੇ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ।
ਈਰਾਨ ਦੇ ਇਸ ਫੈਸਲੇ ਦੇ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ
ਈਰਾਨ ਅਨੁਸਾਰ ਇਹ ਕਾਰਵਾਈ 'ਜੈਸੇ ਨੂੰ ਤੈਸਾ' ਵਾਲੀ ਨੀਤੀ ਦੇ ਤਹਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਹਨ:
ਬਦਲੇ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ: ਜੂਨ 2024 ਵਿੱਚ, ਕੈਨੇਡਾ ਨੇ ਈਰਾਨ ਦੀ ਫੌਜ ਦੇ ਵਿਚਾਰਧਾਰਕ ਵਿੰਗ, ਇਸਲਾਮਿਕ ਰੈਵੋਲਿਊਸ਼ਨਰੀ ਗਾਰਡ ਕੋਰ (IRGC) ਨੂੰ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸਮੂਹ ਵਜੋਂ ਬਲੈਕਲਿਸਟ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਈਰਾਨ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਓਟਾਵਾ (ਕੈਨੇਡਾ) ਦਾ ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਅਤੇ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਦੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਸੀ।
ਸਵੈ-ਰੱਖਿਆ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ: ਈਰਾਨੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਬਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵਿਰੁੱਧ ਕੀਤੀ ਗਈ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਾਰਵਾਈ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦੇਣ ਦਾ ਪੂਰਾ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ। ਇਸੇ ਲਈ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਹੁਣ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਨੇਵੀ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਇਆ ਹੈ।
ਕੈਨੇਡਾ ਨੇ ਈਰਾਨ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਕਿਉਂ ਲਗਾਈਆਂ ਸਨ?
19 ਜੂਨ, 2024 ਨੂੰ ਕੈਨੇਡਾ ਨੇ IRGC ਵਿਰੁੱਧ ਸਖ਼ਤ ਕਦਮ ਚੁੱਕੇ ਸਨ, ਜਿਸ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਕਈ ਗੰਭੀਰ ਦੋਸ਼ ਸਨ:
ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ: ਕੈਨੇਡਾ ਨੇ ਦੋਸ਼ ਲਾਇਆ ਸੀ ਕਿ ਈਰਾਨੀ ਫੌਜ ਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦਾ ਘਾਣ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।
ਜਹਾਜ਼ ਹਾਦਸਾ (2020): ਜਨਵਰੀ 2020 ਵਿੱਚ, ਤਹਿਰਾਨ ਤੋਂ ਉਡਾਣ ਭਰਨ ਵਾਲੇ ਇੱਕ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਹਵਾਈ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਈਰਾਨੀ ਫੌਜ ਨੇ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਨਾਲ ਡੇਗ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਹਾਦਸੇ ਵਿੱਚ 176 ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ 85 ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਨਾਗਰਿਕ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਈਰਾਨ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ 'ਮਨੁੱਖੀ ਗਲਤੀ' ਮੰਨਿਆ ਸੀ, ਪਰ ਕੈਨੇਡਾ ਇਸ ਤੋਂ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਸੀ।
ਸੰਪੱਤੀ ਜ਼ਬਤ ਕਰਨਾ: ਕੈਨੇਡਾ ਨੇ IRGC ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲੇ 'ਤੇ ਰੋਕ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ਅਤੇ ਕੈਨੇਡਾ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਕਿਸੇ ਵੀ ਈਰਾਨੀ ਫੌਜੀ ਜਾਇਦਾਦ ਨੂੰ ਜ਼ਬਤ ਕਰਨ ਦੇ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤੇ ਸਨ।
ਪਿਛੋਕੜ: ਦਹਾਕੇ ਪੁਰਾਣੀ ਦੁਸ਼ਮਣੀ
ਕੈਨੇਡਾ ਅਤੇ ਈਰਾਨ ਦੇ ਸਬੰਧ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਖਰਾਬ ਚੱਲ ਰਹੇ ਹਨ। ਕੈਨੇਡਾ ਨੇ 2012 ਵਿੱਚ ਹੀ ਈਰਾਨ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਕੂਟਨੀਤਕ ਸਬੰਧ ਤੋੜ ਲਏ ਸਨ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਕੈਨੇਡਾ ਨੇ ਈਰਾਨ ਨੂੰ 'ਵਿਸ਼ਵ ਸ਼ਾਂਤੀ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਖ਼ਤਰਾ' ਕਰਾਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।
ਹੁਣ ਈਰਾਨ ਵੱਲੋਂ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਨੇਵੀ ਨੂੰ ਅੱਤਵਾਦੀ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਤਣਾਅ ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਅਤੇ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਹੈ।
