ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚ ਮੱਚੀ ਹਾਹਾਕਾਰ, 12 ਲੱਖ ਲੋਕ ਬੇਘਰ, 40 ਪਿੰਡ ਤਬਾਹ
ਇਸ ਸੰਕਟ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਭਾਰਤ ਨੇ ਪਹਿਲਗਾਮ ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਿੰਧੂ ਜਲ ਸੰਧੀ ਨੂੰ ਮੁਅੱਤਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਦਮ ਨਾਲ ਵੀ ਸਿੰਧੂ ਨਦੀ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦਾ ਵਹਾਅ ਘੱਟ ਗਿਆ ਹੈ।
By : Gill
ਹਿਜਰਤ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਹੋਏ
ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਦੱਖਣੀ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਸਿੰਧੂ ਡੈਲਟਾ ਇਸ ਸਮੇਂ ਕੁਦਰਤੀ ਆਫ਼ਤ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਸਮੁੰਦਰ ਦਾ ਪਾਣੀ ਵਧਣ ਕਾਰਨ ਲਗਭਗ 40 ਪਿੰਡ ਤਬਾਹ ਹੋ ਗਏ ਹਨ ਅਤੇ 12 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਘਰ ਛੱਡ ਕੇ ਕਰਾਚੀ ਵਰਗੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹਿਜਰਤ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਹੋਏ ਹਨ। ਇਹ ਇਲਾਕਾ, ਜੋ ਕਿ ਕਦੇ ਖੇਤੀ ਅਤੇ ਮੱਛੀਆਂ ਫੜਨ ਲਈ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸੀ, ਹੁਣ ਸਮੁੰਦਰੀ ਲੂਣ ਦੀ ਮਾਰ ਹੇਠ ਆ ਚੁੱਕਾ ਹੈ।
ਪਾਣੀ ਦਾ ਵਹਾਅ 80% ਘਟਿਆ
ਇਸ ਤਬਾਹੀ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਸਿੰਧੂ ਨਦੀ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦਾ ਵਹਾਅ ਘਟਣਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਅਨੁਸਾਰ, ਸਿੰਚਾਈ ਨਹਿਰਾਂ, ਡੈਮਾਂ ਅਤੇ ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ ਕਾਰਨ 1950 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਤੋਂ ਡੈਲਟਾ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦਾ ਵਹਾਅ 80% ਘੱਟ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਸਮੁੰਦਰੀ ਪਾਣੀ ਡੈਲਟਾ ਦੇ ਅੰਦਰ ਤੱਕ ਦਾਖਲ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਪਾਣੀ ਦੀ ਖਾਰਾਪਣ 1990 ਤੋਂ ਲਗਭਗ 70% ਵਧ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਖੇਤੀ ਕਰਨਾ ਅਸੰਭਵ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਝੀਂਗੇ ਤੇ ਕੇਕੜੇ ਵਰਗੀਆਂ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਵੀ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਗਈਆਂ ਹਨ।
ਭਾਰਤ ਵੱਲੋਂ ਸਿੰਧੂ ਜਲ ਸੰਧੀ ਮੁਅੱਤਲ
ਇਸ ਸੰਕਟ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਭਾਰਤ ਨੇ ਪਹਿਲਗਾਮ ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਿੰਧੂ ਜਲ ਸੰਧੀ ਨੂੰ ਮੁਅੱਤਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਦਮ ਨਾਲ ਵੀ ਸਿੰਧੂ ਨਦੀ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦਾ ਵਹਾਅ ਘੱਟ ਗਿਆ ਹੈ। ਸਿੰਧੂ ਨਦੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਲਗਭਗ 80% ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਜ਼ਮੀਨ ਨੂੰ ਸਿੰਜਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਰੋਜ਼ੀ-ਰੋਟੀ ਦਾ ਸਾਧਨ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਲਈ ਇੱਕ ਹੋਰ ਵੱਡੀ ਚੁਣੌਤੀ ਖੜ੍ਹੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।
