Earthquake : ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਝਟਕੇ: ਹਿਮਾਚਲ ਵਿੱਚ ਦੋ ਵਾਰ ਕੰਬੀ ਧਰਤੀ
ਜੋ ਪਹਿਲੇ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਤੀਬਰਤਾ ਵਾਲਾ ਸੀ, ਇਸਦੀ ਤੀਬਰਤਾ 4.0 ਮਾਪੀ ਗਈ।
By : Gill
ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਚੰਬਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਬੁੱਧਵਾਰ ਸਵੇਰੇ ਇੱਕ ਘੰਟੇ ਦੇ ਅੰਦਰ-ਅੰਦਰ ਦੋ ਵਾਰ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਝਟਕੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੇ ਗਏ। ਪਹਿਲਾ ਭੂਚਾਲ ਸਵੇਰੇ 3:27 ਵਜੇ ਆਇਆ, ਜਿਸਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਰਿਕਟਰ ਪੈਮਾਨੇ 'ਤੇ 3.3 ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸਵੇਰੇ 4:39 ਵਜੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਭੂਚਾਲ ਆਇਆ, ਜੋ ਪਹਿਲੇ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਤੀਬਰਤਾ ਵਾਲਾ ਸੀ, ਇਸਦੀ ਤੀਬਰਤਾ 4.0 ਮਾਪੀ ਗਈ।
ਭੂਚਾਲ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਅਤੇ ਡੂੰਘਾਈ
ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਭੂਚਾਲ ਕੇਂਦਰ ਨੇ ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੰਦਿਆਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪਹਿਲੇ ਭੂਚਾਲ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ਤੋਂ 20 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਹੇਠਾਂ ਸੀ। ਦੂਜੇ ਭੂਚਾਲ ਦਾ ਕੇਂਦਰ, ਜੋ ਲਗਭਗ ਇੱਕ ਘੰਟੇ ਬਾਅਦ ਆਇਆ, ਵੀ ਚੰਬਾ ਹੀ ਸੀ ਪਰ ਇਸਦੀ ਡੂੰਘਾਈ 10 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਹੇਠਾਂ ਸੀ। ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਝਟਕੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੇ ਗਏ।
ਭੂਚਾਲ ਆਉਣ ਦਾ ਕਾਰਨ
ਧਰਤੀ ਦੀ ਉੱਪਰੀ ਪਰਤ ਕਈ ਛੋਟੀਆਂ-ਵੱਡੀਆਂ ਪਲੇਟਾਂ ਦੀ ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਟੈਕਟੋਨਿਕ ਪਲੇਟਾਂ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪਲੇਟਾਂ ਨਿਰੰਤਰ ਹਿੱਲਦੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਇਹ ਪਲੇਟਾਂ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਟਕਰਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਜਾਂ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਰਗੜ ਖਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਤਾਂ ਊਰਜਾ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਭੂਚਾਲ ਆਉਂਦਾ ਹੈ।
ਹਿਮਾਲਿਆ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਭੂਚਾਲ ਦੀ ਵਜ੍ਹਾ
ਹਿਮਾਲਿਆ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਭੂਚਾਲ ਆਉਣ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਭਾਰਤੀ ਅਤੇ ਯੂਰੇਸ਼ੀਅਨ ਟੈਕਟੋਨਿਕ ਪਲੇਟਾਂ ਦਾ ਟਕਰਾਅ ਹੈ। ਲਗਭਗ 4 ਤੋਂ 5 ਕਰੋੜ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਪਲੇਟਾਂ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਟਕਰਾਈਆਂ ਸਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਹਿਮਾਲਿਆ ਪਰਬਤ ਬਣਿਆ ਸੀ। ਅੱਜ ਵੀ ਭਾਰਤੀ ਪਲੇਟ ਹਰ ਸਾਲ ਲਗਭਗ 5 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਦੀ ਰਫਤਾਰ ਨਾਲ ਯੂਰੇਸ਼ੀਅਨ ਪਲੇਟ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਵੱਲ ਖਿਸਕ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਗਾਤਾਰ ਦਬਾਅ ਕਾਰਨ ਹੀ ਹਿਮਾਲਿਆ ਦੀ ਉਚਾਈ ਵੱਧ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਭੂਚਾਲ ਆਉਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।
