ਸਪੇਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ਵਿਚ ਦਰਾਰਾਂ : ਸੁਨੀਤਾ ਵਿਲੀਅਮਸ ਵੱਡੇ ਖਤਰੇ 'ਚ
By : BikramjeetSingh Gill
ਨਿਊਯਾਰਕ : ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਸਪੇਸ ਸਟੇਸ਼ਨ (ISS) ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਨਾਸਾ ਵੀ ਤਣਾਅ 'ਚ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਆਈਐਸਐਸ ਵਿੱਚ ਮਾਮੂਲੀ ਲੀਕੇਜ ਚੱਲ ਰਹੀ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਹੁਣ ਇਹ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਹੈ ਕਿ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 50 ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਲੀਕੇਜ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਆਈਐਸਐਸ ਵਿੱਚ ਵੀ ਤਰੇੜਾਂ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਨਾਸਾ ਦੀ ਇੱਕ ਜਾਂਚ ਰਿਪੋਰਟ ਲੀਕ ਹੋਈ ਸੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਖੁਲਾਸਾ ਹੋਇਆ ਸੀ ਕਿ ਆਈਐਸਐਸ ਖਤਰੇ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸੁਨੀਤਾ ਵਿਲੀਅਮਸ ਸਮੇਤ ਇੱਥੇ ਦੇ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀਆਂ ਦੀ ਜਾਨ ਵੀ ਦਾਅ 'ਤੇ ਲੱਗੀ ਹੋਈ ਹੈ।
ਰੂਸ ਨੇ ਧਰਤੀ ਦੇ ਦੁਆਲੇ ਘੁੰਮਣ ਵਾਲੀ ਲੈਬ ਵਿੱਚ ਮਾਈਕ੍ਰੋ ਵਾਈਬ੍ਰੇਸ਼ਨਾਂ ਦਾ ਵੀ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਨਾਸਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸਪੇਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ 'ਚ ਹਵਾ ਨਿਕਲ ਰਹੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਖ਼ਤਰੇ ਦੀ ਘੰਟੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਜਾਨਾਂ ਬਚਾਉਣ ਅਤੇ ਕੋਈ ਹੱਲ ਕੱਢਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਜਾਣਕਾਰੀ ਮੁਤਾਬਕ ਪਿਛਲੇ ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ISS 'ਚ ਲੀਕ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ।
ਪਹਿਲਾ ਲੀਕ ਪੁਲਾੜ ਸਟੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਯਵੇਜ਼ਦਾ ਮੋਡੀਊਲ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ, ਜੋ ਕਿ ਡੌਕਿੰਗ ਪੋਰਟ ਵੱਲ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਸੁਰੰਗ ਹੈ। ਇਸ ਹਿੱਸੇ ਦਾ ਕੰਟਰੋਲ ਰੂਸ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਨਾਸਾ ਅਤੇ ਰੂਸੀ ਏਜੰਸੀ ਰੋਸਕੋਮੋਸ ਵਿਚਕਾਰ ਅਜੇ ਤੱਕ ਕੋਈ ਸਹਿਮਤੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਅਸਲ ਕਾਰਨ ਕੀ ਹੈ, ਨਾਸਾ ਦੇ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀ ਬੌਬ ਕੈਬਾਨਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪੁਲਾੜ ਏਜੰਸੀ ਨੇ ਇਸ ਲੀਕ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਚਿੰਤਾ ਜ਼ਾਹਰ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਕੈਬਾਨਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਲੀਕੇਜ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਅਪਰੇਸ਼ਨ ਚਲਾਉਣ ਨਾਲ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਰਾਹਤ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ ਪਰ ਇਹ ਸਥਾਈ ਹੱਲ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਲੀਕੇਜ ਦਾ ਪਤਾ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 2019 ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਅਪ੍ਰੈਲ 2024 ਤੋਂ, ਹਵਾ ਰੋਜ਼ਾਨਾ 1.7 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਦੀ ਦਰ ਨਾਲ ਲੀਕ ਹੋਣ ਲੱਗੀ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੱਤ ਤੋਂ 10 ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀ ISS ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਰੂਸੀ ਇੰਜੀਨੀਅਰਾਂ ਨੇ ਮਾਈਕ੍ਰੋ ਵਾਈਬ੍ਰੇਸ਼ਨ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਖਤਰੇ ਨੂੰ ਟਾਲਣ ਲਈ ਨਾਸਾ ਨੇ ਕੁਝ ਕਦਮ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇੱਥੇ ਮੌਜੂਦ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਵਧੇਰੇ ਸਾਵਧਾਨੀ ਵਰਤਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।