ਚੀਨੀ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਚੰਦਰਮਾ ਬਾਰੇ ਕੀਤਾ ਵੱਡਾ ਦਾਅਵਾ
By : BikramjeetSingh Gill
ਚੀਨੀ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਲਗਭਗ 120 ਮਿਲੀਅਨ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਚੰਦਰਮਾ 'ਤੇ ਜਵਾਲਾਮੁਖੀ ਫਟਣ ਲੱਗ ਪਏ ਸਨ। ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਚੰਦਰਮਾ ਤੋਂ ਲਿਆਂਦੇ ਕੱਚ ਵਰਗੇ ਛੋਟੇ ਟੁਕੜਿਆਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਮਿਲੀ ਖ਼ਬਰ ਅਨੁਸਾਰ ਜਦੋਂ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਡਾਇਨੋਸੌਰਸ ਦਾ ਦੌਰ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਉਸੇ ਸਮੇਂ ਚੰਦਰਮਾ 'ਤੇ ਵੀ ਜਵਾਲਾਮੁਖੀ ਫਟਣ ਲੱਗ ਪਏ ਸਨ। ਕੱਚ ਦੇ ਟੁਕੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪਾਈ ਗਈ ਰਸਾਇਣਕ ਰਚਨਾ ਤੋਂ ਪਤਾ ਚੱਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਵਾਰ ਚੰਦਰਮਾ ਉੱਤੇ ਲਾਵੇ ਦੀਆਂ ਨਦੀਆਂ ਵਗਦੀਆਂ ਸਨ।
ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਚਾਂਗ 5 ਮਿਸ਼ਨ ਤਹਿਤ ਲਿਆਂਦੇ ਚੱਟਾਨਾਂ ਦੇ ਟੁਕੜਿਆਂ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਸੀ ਕਿ ਲਗਭਗ 2 ਅਰਬ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਚੰਦਰਮਾ 'ਤੇ ਜਵਾਲਾਮੁਖੀ ਫਟਿਆ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਨਵੇਂ ਅਧਿਐਨ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਗਲਤ ਕਰਾਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਸਾਇੰਸ ਜਰਨਲ ਵਿਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਖੋਜ ਵਿਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਬੇਸ਼ੱਕ ਅਚਾਨਕ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਪੂਰੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ ਕਿ 120 ਮਿਲੀਅਨ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਚੰਦਰਮਾ 'ਤੇ ਅੱਗ-ਉਗਲਣ ਵਾਲੇ ਜਵਾਲਾਮੁਖੀ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ 2014 ਵਿੱਚ, ਨਾਸਾ ਦੇ ਆਰਬਿਟਰ ਨੇ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਸੀ ਕਿ ਚੰਦਰਮਾ ਉੱਤੇ ਜਵਾਲਾਮੁਖੀ ਫਟਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਚੰਦਰਮਾ ਉੱਤੇ ਕੱਚ ਦੇ ਮਣਕੇ ਮੌਜੂਦ ਹਨ। ਚਾਂਗਈ 5 ਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਅਪੋਲੋ ਮਿਸ਼ਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਚੰਦਰਮਾ ਤੋਂ ਚੱਟਾਨ ਦੇ ਟੁਕੜੇ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਲਿਆਂਦੇ ਗਏ ਸਨ। ਇਸ ਖੋਜ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਵਿਗਿਆਨੀ ਹੀ ਯੂਯਾਂਗ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਇਹ ਸਮਝਣ ਵਿਚ ਮਦਦ ਮਿਲੇਗੀ ਕਿ ਚੰਦਰਮਾ, ਧਰਤੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਗ੍ਰਹਿਆਂ 'ਤੇ ਜਵਾਲਾਮੁਖੀ ਕਿੰਨੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਸਰਗਰਮ ਸਨ।
ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 3 ਹਜ਼ਾਰ ਕੱਚ ਦੇ ਮਣਕਿਆਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮੂਲ ਜਵਾਲਾਮੁਖੀ ਫਟਣ ਕਾਰਨ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਹ ਟੁਕੜੇ ਚੰਦਰਮਾ 'ਤੇ ਜਵਾਲਾਮੁਖੀ ਦੇ ਫਟਣ ਅਤੇ ਫਿਰ ਠੰਢੇ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਣੇ ਸਨ। ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ, ਚੀਨ ਦਾ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਚਾਂਗਈ 6 ਚੰਦਰਮਾ ਤੋਂ ਨਮੂਨੇ ਲੈ ਕੇ ਵਾਪਸ ਆਇਆ ਹੈ। ਉਹ ਚੰਦਰਮਾ ਦੇ ਉਸ ਹਿੱਸੇ ਤੋਂ ਨਮੂਨੇ ਲਿਆਇਆ ਹੈ ਜੋ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਲੈਂਡਰ 1 ਜੂਨ ਨੂੰ ਚੰਦਰਮਾ 'ਤੇ ਉਤਰਿਆ ਸੀ। ਨਮੂਨੇ ਇਕੱਠੇ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਲੈਂਡਰ ਨੇ ਉਥੋਂ ਅਸੈਂਡ ਮਾਡਿਊਲ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ