ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਦੇ ਮਿਗ-21 ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਵਿਦਾਈ

62 ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਸੇਵਾਮੁਕਤ

ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ: ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਦੇ ਬਹਾਦਰੀ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕ ਮਿਗ-21 ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਅੱਜ ਸਵੇਰੇ 11 ਵਜੇ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਤੋਂ ਆਪਣੀ ਆਖਰੀ ਉਡਾਣ ਨਾਲ ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਅੰਤਿਮ ਸਲਾਮੀ ਦੇਣ ਲਈ, ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਮੁਖੀ ਏਪੀ ਸਿੰਘ ਨੇ ਖੁਦ 23 ਸਕੁਐਡਰਨ ਦੇ ਛੇ ਹੋਰ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨਾਲ ਫਲਾਈ ਪਾਸਟ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ। ਇਸ ਸਮਾਰੋਹ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਰਾਜਨਾਥ ਸਿੰਘ, ਸੀਡੀਐਸ ਅਨਿਲ ਚੌਹਾਨ ਅਤੇ ਤਿੰਨੋਂ ਸੈਨਾਵਾਂ ਦੇ ਮੁਖੀ ਵੀ ਮੌਜੂਦ ਸਨ।

62 ਸਾਲਾਂ ਦਾ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਸਫ਼ਰ

ਮਿਗ-21 ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼, ਜਿਸ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਦੀ "ਰੀੜ੍ਹ ਦੀ ਹੱਡੀ" ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਨੂੰ 1963 ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਭਾਰਤ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਸੁਪਰਸੋਨਿਕ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ ਸੀ। ਇਸ ਨੇ ਕਈ ਜੰਗਾਂ ਅਤੇ ਫੌਜੀ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਵਿੱਚ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ ਹੈ:

1965 ਅਤੇ 1971 ਦੀਆਂ ਜੰਗਾਂ: ਇਸ ਜਹਾਜ਼ ਨੇ ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਜੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਦੁਸ਼ਮਣ ਦੇ ਕਈ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਅਤੇ ਹਵਾਈ ਅੱਡਿਆਂ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਕੀਤਾ।

ਕਾਰਗਿਲ ਜੰਗ (1999): ਕਾਰਗਿਲ ਦੀਆਂ ਉੱਚੀਆਂ ਪਹਾੜੀਆਂ 'ਤੇ ਦੁਸ਼ਮਣ ਦੇ ਟਿਕਾਣਿਆਂ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਇਸ ਜਹਾਜ਼ ਨੇ ਬੇਮਿਸਾਲ ਹਿੰਮਤ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ।

ਬਾਲਾਕੋਟ ਹਵਾਈ ਹਮਲੇ (2019): ਗਰੁੱਪ ਕੈਪਟਨ ਅਭਿਨੰਦਨ ਵਰਤਮਾਨ ਨੇ ਇੱਕ ਮਿਗ-21 ਬਾਈਸਨ ਉਡਾ ਕੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਐਫ-16 ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਡੇਗ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।

ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਸਿੰਦੂਰ (2025): ਇਸ ਜਹਾਜ਼ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਅੱਤਵਾਦੀ ਟਿਕਾਣਿਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਤਬਾਹ ਕੀਤਾ ਸੀ।

'ਉੱਡਦਾ ਤਾਬੂਤ' ਬਣਨ ਦਾ ਕਾਰਨ

ਇਸ ਦੇ ਬਹਾਦਰੀ ਭਰੇ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਮਿਗ-21 ਨੂੰ "ਉੱਡਣ ਵਾਲਾ ਤਾਬੂਤ" ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ 62 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ, 400 ਤੋਂ ਵੱਧ ਜਹਾਜ਼ ਹਾਦਸਿਆਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋਏ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 200 ਤੋਂ ਵੱਧ ਪਾਇਲਟਾਂ ਦੀ ਜਾਨ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਜਹਾਜ਼ ਦੀ ਪੁਰਾਣੀ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਹਿੱਸਿਆਂ ਦਾ ਪੁਰਾਣਾ ਹੋ ਜਾਣਾ ਸੀ। ਇਸ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਹੁਣ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬਣੇ ਆਧੁਨਿਕ ਤੇਜਸ ਐਲਸੀਏ ਮਾਰਕ-1ਏ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ ਲੈਣਗੇ।