ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ ਜਹਾਜ਼ ਹਾਦਸਾ: ਕੀ ਕਹਿੰਦੇ ਨੇ ਮਾਹਰ, ਕਿਸ ਦੀ ਹੈ ਗਲਤੀ ?
ਕੱਟ-ਆਫ ਸਵਿੱਚ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਲੈਂਡਿੰਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
By : Gill
ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ ਵਿੱਚ 12 ਜੂਨ ਨੂੰ ਹੋਏ ਏਅਰ ਇੰਡੀਆ ਫਲਾਈਟ 171 ਦੇ ਭਿਆਨਕ ਹਾਦਸੇ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜਾਂਚ ਰਿਪੋਰਟ ਨੇ ਕਈ ਹੈਰਾਨੀਜਨਕ ਤੱਥ ਸਾਹਮਣੇ ਲਿਆਏ ਹਨ। 260 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜਾਨ ਲੈਣ ਵਾਲਾ ਇਹ ਹਾਦਸਾ ਭਾਰਤ ਦੇ ਹਵਾਈ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਹਾਦਸਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।
ਕੀ ਹੋਇਆ ਸੀ?
ਟੇਕਆਫ ਤੋਂ ਕੁਝ ਸਕਿੰਟਾਂ ਬਾਅਦ:
12 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੇ ਬੋਇੰਗ 787 ਡ੍ਰੀਮਲਾਈਨਰ ਦੇ ਦੋਵੇਂ ਫਿਊਲ ਕੰਟਰੋਲ ਸਵਿੱਚ ਅਚਾਨਕ "ਕੱਟ-ਆਫ" ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਚਲੇ ਗਏ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਇੰਜਣਾਂ ਵਿੱਚ ਈਂਧਨ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਰੁਕ ਗਈ ਅਤੇ ਜਹਾਜ਼ ਦੀ ਬਿਜਲੀ ਵੀ ਬੰਦ ਹੋ ਗਈ।
ਕੱਟ-ਆਫ ਸਵਿੱਚ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਲੈਂਡਿੰਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਕਾਕਪਿਟ ਵੌਇਸ ਰਿਕਾਰਡਿੰਗ:
ਇੱਕ ਪਾਇਲਟ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਪੁੱਛਦਾ ਹੈ ਕਿ "ਤੁਸੀਂ ਕੱਟ-ਆਫ ਕਿਉਂ ਕੀਤਾ?" ਜਿਸ ਦਾ ਜਵਾਬ ਮਿਲਦਾ ਹੈ "ਮੈਂ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ।" ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਕਿ ਕਿਹੜਾ ਪਾਇਲਟ ਕੀ ਬੋਲ ਰਿਹਾ ਸੀ।
ਇੰਜਣਾਂ ਦੀ ਹਾਲਤ:
ਸਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਆਮ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਆ ਗਏ, ਇੱਕ ਇੰਜਣ ਨੇ ਥਰਸਟ ਫੜਿਆ, ਦੂਜੇ ਨੇ ਚਾਲੂ ਹੋਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਪਰ ਪੂਰੀ ਤਾਕਤ ਨਹੀਂ ਮਿਲੀ।
ਮਾਹਰਾਂ ਦੇ ਸਵਾਲ
ਕੀ ਸਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਆਪ ਬੰਦ ਹੋਏ?
ਮਾਹਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਲੀਵਰ-ਲਾਕ ਫਿਊਲ ਸਵਿੱਚਾਂ ਨੂੰ ਅਜਿਹੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਬੰਦ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੇ। ਦੋਵੇਂ ਸਵਿੱਚ ਇੱਕੋ ਸਮੇਂ ਇੱਕ ਹੱਥ ਨਾਲ ਖਿੱਚਣਾ ਲਗਭਗ ਅਸੰਭਵ ਹੈ।
ਕੀ ਪਾਇਲਟ ਨੇ ਗਲਤੀ ਨਾਲ ਸਵਿੱਚ ਬੰਦ ਕੀਤੇ?
ਮਾਹਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਪਾਇਲਟਾਂ ਵੱਲੋਂ ਅਜਿਹੀ ਗਲਤੀ ਕਰਨਾ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਵਜ੍ਹਾ ਦੇ ਅਸੰਭਵ ਜਾਪਦਾ ਹੈ। ਨਾ ਤਾਂ ਕਾਕਪਿਟ ਗੱਲਬਾਤ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਜਾਂ ਉਲਝਣ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਸੀ।
ਕਾਕਪਿਟ ਵੌਇਸ ਰਿਕਾਰਡਰ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ:
ਮਾਹਰ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਪੂਰੀ ਟ੍ਰਾਂਸਕ੍ਰਿਪਟ ਅਤੇ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਨਾਲ ਹੀ ਪਤਾ ਲੱਗ ਸਕੇਗਾ ਕਿ ਸਵਿੱਚ ਕੌਣ ਅਤੇ ਕਿਉਂ ਬੰਦ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ।
ਜਾਂਚ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ
ਬਹੁ-ਪੱਖੀ ਜਾਂਚ:
ਭਾਰਤੀ ਅਧਿਕਾਰੀ, ਬੋਇੰਗ, ਜੀਈ, ਏਅਰ ਇੰਡੀਆ, ਭਾਰਤੀ ਰੈਗੂਲੇਟਰ, ਯੂਐਸ ਅਤੇ ਯੂਕੇ ਦੇ ਮਾਹਰ ਜਾਂਚ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
ਕਾਕਪਿਟ ਵਿੱਚ ਵੀਡੀਓ ਰਿਕਾਰਡਰ ਦੀ ਲੋੜ:
ਮਾਹਰਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੈਮਰੇ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਪਤਾ ਲੱਗ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੱਟ-ਆਫ ਸਵਿੱਚ 'ਤੇ ਕਿਸਦਾ ਹੱਥ ਸੀ।
ਹੋਰ ਮੁੱਖ ਤੱਥ
ਪਾਇਲਟ ਅਤੇ ਚਾਲਕ ਦਲ:
ਦੋਵੇਂ ਨੇ ਉਡਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬ੍ਰੀਦ ਟੈਸਟ ਪਾਸ ਕੀਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਉਡਾਣ ਲਈ ਫਿੱਟ ਘੋਸ਼ਿਤ ਸਨ।
ਜਹਾਜ਼ ਹਾਦਸੇ ਸਮੇਂ ਸਿਰਫ਼ 40 ਸਕਿੰਟਾਂ ਲਈ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਸੀ।
ਨਤੀਜਾ
ਇਹ ਹਾਦਸਾ ਅਜੇ ਵੀ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਪਹੇਲੀ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਪਾਇਲਟਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਹੋਈ ਗੱਲਬਾਤ, ਸਵਿੱਚਾਂ ਦਾ ਅਚਾਨਕ ਬੰਦ ਹੋਣਾ ਅਤੇ ਫਿਰ ਚਾਲੂ ਹੋਣਾ, ਸਾਰੇ ਤੱਥ ਜਾਂਚਕਾਰਾਂ ਲਈ ਚੁਣੌਤੀ ਬਣੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਮਾਹਰ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਪੂਰੀ ਜਾਂਚ ਅਤੇ ਕਾਕਪਿਟ ਰਿਕਾਰਡਿੰਗ ਦੀ ਵਿਸਥਾਰ ਨਾਲ ਸਮੀਖਿਆ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਹਕੀਕਤ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਸਕੇਗੀ।
