ਚੀਨ-ਤਾਲਿਬਾਨ ਸੰਪਰਕ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਨਾਲ ਸਬੰਧ ਵਧਾਏ
ਡਿਪਲੋਮੈਟਿਕ ਮਾਹਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਰਾਜਦੂਤ ਭੇਜਣਾ ਮਾਨਤਾ ਵੱਲ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਦਮ ਹੈ, ਭਾਵੇਂ ਸਰਕਾਰੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਾਨਤਾ ਨਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇ।
By : Gill
ਚੀਨ-ਤਾਲਿਬਾਨ ਸੰਪਰਕ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਨਾਲ ਸਬੰਧ ਵਧਾਏ
, ਕਾਬੁਲ ਵਿੱਚ ਰਾਜਦੂਤ ਭੇਜਣ ਦਾ ਐਲਾਨ
ਪਿਛਲੇ ਹਫ਼ਤੇ ਚੀਨ ਵੱਲੋਂ ਆਯੋਜਿਤ ਤਿੰਨ-ਦੇਸ਼ੀ ਮੰਤਰੀ ਪੱਧਰ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਤੋਂ ਕੁਝ ਦਿਨ ਬਾਅਦ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਦਮ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਇਸਹਾਕ ਡਾਰ ਨੇ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸਲਾਮਾਬਾਦ ਜਲਦੀ ਹੀ ਕਾਬੁਲ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਰਾਜਦੂਤ ਭੇਜੇਗਾ। ਇਹ 2021 ਵਿੱਚ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੁਆਰਾ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ 'ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਇੰਨਾ ਉੱਚਾ ਡਿਪਲੋਮੈਟਿਕ ਨੁਮਾਇੰਦਾ ਭੇਜ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਪਿਛੋਕੜ ਅਤੇ ਮਹੱਤਵ
ਚੀਨ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ:
ਚੀਨ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਹਫ਼ਤੇ ਬੀਜਿੰਗ ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿਚਕਾਰ ਮੀਟਿੰਗ ਕਰਵਾਈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨੋਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਚੀਨ ਨੇ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਦੋਵਾਂ ਗੁਆਂਢੀਆਂ ਵਿਚਕਾਰ ਮਤਭੇਦ ਘਟਾਉਣ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ।
ਪਾਕਿਸਤਾਨ-ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਸਬੰਧ:
2021 ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਚਾਰਜ ਡੀ ਅਫੇਅਰਜ਼ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਹੀ ਡਿਪਲੋਮੈਟ ਭੇਜੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਹੁਣ ਰਾਜਦੂਤ ਭੇਜਣ ਨਾਲ ਰਿਸ਼ਤੇ ਨਵੇਂ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚਣਗੇ।
ਤਾਲਿਬਾਨ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ:
ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ ਵੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਵਫ਼ਦ ਨੇ ਕਾਬੁਲ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕਰਕੇ ਦੁਵੱਲੇ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਲਈ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ ਸੀ।
ਚੀਨ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ-ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਤਿਕੋਣ
ਚੀਨ ਦੀ ਰਣਨੀਤੀ:
ਚੀਨ ਨੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਨੂੰ "ਚੀਨ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਆਰਥਿਕ ਗਲਿਆਰੇ" (CPEC) ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜੋ ਭਾਰਤ ਲਈ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ।
ਸੰਬੰਧਾਂ ਦੀ ਅਪਗ੍ਰੇਡਿੰਗ:
ਪਾਕਿਸਤਾਨ, ਚੀਨ, ਯੂਏਈ ਅਤੇ ਉਜ਼ਬੇਕਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚੌਥਾ ਦੇਸ਼ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸਨੇ ਤਾਲਿਬਾਨ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਵਾਲੇ ਕਾਬੁਲ ਵਿੱਚ ਰਾਜਦੂਤ ਨਿਯੁਕਤ ਕਰਨ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਅਧਿਕਾਰਤ ਮਾਨਤਾ ਹਾਲੇ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ।
ਤਣਾਅ ਅਤੇ ਚੁਣੌਤੀਆਂ
ਪਿਛਲੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਤਣਾਅ:
ਦਸੰਬਰ 2024 ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਹਵਾਈ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਤਣਾਅ ਵਧ ਗਿਆ ਸੀ।
ਅੱਤਵਾਦ ਅਤੇ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀ ਮੁੱਦੇ:
ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੀ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਉਸਦੇ ਖਿਲਾਫ ਹਮਲੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਦਕਿ ਤਾਲਿਬਾਨ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਇਸਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵੱਲੋਂ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਅਫਗਾਨ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਨਿਕਾਲਾ ਦੇਣ 'ਤੇ ਵੀ ਚਿੰਤਾ ਜਤਾਈ ਹੈ।
ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਾਨਤਾ
ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੂੰ ਹਾਲੇ ਵੀ ਰਸਮੀ ਮਾਨਤਾ ਨਹੀਂ:
ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ 'ਤੇ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਿਸੇ ਵੀ ਮੁੱਖ ਦੇਸ਼ ਨੇ ਹਾਲੇ ਤੱਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਰਸਮੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਾਨਤਾ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ।
ਰਾਜਦੂਤ ਭੇਜਣਾ:
ਡਿਪਲੋਮੈਟਿਕ ਮਾਹਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਰਾਜਦੂਤ ਭੇਜਣਾ ਮਾਨਤਾ ਵੱਲ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਦਮ ਹੈ, ਭਾਵੇਂ ਸਰਕਾਰੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਾਨਤਾ ਨਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇ।
ਸਾਰ:
ਚੀਨ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿਚਕਾਰ ਰਿਸ਼ਤੇ ਨਵੇਂ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਰਹੇ ਹਨ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਕਾਬੁਲ ਵਿੱਚ ਰਾਜਦੂਤ ਭੇਜਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕਰ ਕੇ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਨੂੰ ਅਪਗ੍ਰੇਡ ਕਰਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਇਹ ਕਦਮ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਚੀਨ ਦੇ ਵਧਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਅਤੇ ਭੂ-ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਹਲਚਲ ਲਈ ਵੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ।
