ਏਕਨਾਥ ਸ਼ਿੰਦੇ ਦਾ ਕੱਦ ਨਵੀਂ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਘਟਣ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ
2024 ਦੇ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਜਪਾ ਨੇ 132 ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤ ਕੇ ਆਪਣੀ ਮਜਬੂਤੀ ਸਾਬਤ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਵਾਰ ਭਾਜਪਾ ਦਾ ਬਹੁਮਤ ਨੰਬਰਾਂ ਦੇ ਨਜ਼ਦੀਕ ਸੀ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਉਹ ਸ਼ਿਵ ਸੈਨਾ
ਮੁੰਬਈ : : ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਦੇਵੇਂਦਰ ਫੜਨਵੀਸ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਬਣੀ ਨਵੀਂ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਸਾਬਕਾ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਏਕਨਾਥ ਸ਼ਿੰਦੇ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਪਿਛਲੀ ਸਰਕਾਰ ਨਾਲੋਂ ਕਾਫੀ ਘੱਟਜੋਰ ਦਿਖਾਈ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਾਰਨਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਦੇ ਮੂਲ ਵਿੱਚ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ:
1. ਭਾਜਪਾ ਦੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ਪੌਜ਼ੀਸ਼ਨ
2024 ਦੇ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਜਪਾ ਨੇ 132 ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤ ਕੇ ਆਪਣੀ ਮਜਬੂਤੀ ਸਾਬਤ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਵਾਰ ਭਾਜਪਾ ਦਾ ਬਹੁਮਤ ਨੰਬਰਾਂ ਦੇ ਨਜ਼ਦੀਕ ਸੀ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਉਹ ਸ਼ਿਵ ਸੈਨਾ (ਸ਼ਿੰਦੇ ਧੜੇ) 'ਤੇ ਘੱਟ ਨਿਰਭਰ ਹੋ ਗਈ।
ਸ਼ਿਵ ਸੈਨਾ (ਸ਼ਿੰਦੇ ਧੜੇ) ਨੇ ਕੇਵਲ 57 ਸੀਟਾਂ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀਆਂ, ਜੋ ਭਾਜਪਾ ਨਾਲ ਤਕਰਾਵ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।
2. ਗ੍ਰਹਿ ਵਿਭਾਗ
ਗ੍ਰਹਿ ਵਿਭਾਗ ਰਾਜ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਮੰਤਰਾਲਾ ਹੈ, ਜੋ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨ ਵਿਵਸਥਾ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੈ।
ਪਿਛਲੀ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰਹਿ ਵਿਭਾਗ ਡਿਪਟੀ ਸੀਐਮ ਦੇਵੇਂਦਰ ਫੜਨਵੀਸ ਕੋਲ ਸੀ। ਇਸ ਵਾਰ ਸ਼ਿੰਦੇ ਨੂੰ ਉਮੀਦ ਸੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਵਿਭਾਗ ਮਿਲੇਗਾ।
ਭਾਜਪਾ ਦੀ ਰਣਨੀਤੀ: ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਗ੍ਰਹਿ ਵਿਭਾਗ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਰੱਖ ਕੇ ਇਹ ਸਪਸ਼ਟ ਸੰਕੇਤ ਦਿੱਤੇ ਕਿ ਉਹ ਸ਼ਿੰਦੇ ਨੂੰ ਸਿਰਫ ਸਾਥੀ ਮੰਨਦੀ ਹੈ, ਅਹਿਮ ਸੰਗਠਨ ਨਹੀਂ।
3. ਅਜੀਤ ਪਵਾਰ ਦਾ ਦਬਦਬਾ
ਐਨਸੀਪੀ ਦੇ ਅਜੀਤ ਪਵਾਰ ਨੇ 41 ਸੀਟਾਂ ਹਾਸਲ ਕਰਕੇ ਮਹਾਯੁਤੀ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਅਹਿਮ ਹਿੱਸਾ ਬਣਨ ਦਾ ਹੱਕ ਜਤਾਇਆ।
ਅਜੀਤ ਪਵਾਰ ਸ਼ੁਰੂ ਤੋਂ ਹੀ ਮਹਾਯੁਤੀ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਸ਼ਿੰਦੇ ਨਾਲੋਂ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੈ।
4. ਪਿਛਲੇ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ
ਸ਼ਿਵ ਸੈਨਾ ਦੇ ਧੜੇਵੰਦ ਫੈਸਲੇ ਅਤੇ ਸ਼ਿੰਦੇ ਦੀਆਂ ਨੀਤੀਆਂ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਬਹੁਤੇ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਨੁਕੂਲ ਨਹੀਂ ਆਈਆਂ।
ਲਾਡਲੀ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਯੋਜਨਾ: ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਯੋਜਨਾ ਕੁਝ ਹੱਦ ਤੱਕ ਲੋਕਪ੍ਰਿਯ ਹੋਈ, ਪਰ ਚੋਣ ਨਤੀਜੇ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਸ਼ਿਵ ਸੈਨਾ ਦੇ ਪੱਖ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਵੋਟ ਬੈਂਕ ਨੂੰ ਖਿੱਚਣ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਹੀ।
5. ਫੜਨਵੀਸ ਦਾ ਰਾਹਤਪੂਰਣ ਰੌਲ
ਦੇਵੇਂਦਰ ਫੜਨਵੀਸ ਨੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਬਣਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਬੂਤ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਆਪਣੀ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਦਬਦਬਾ ਬਣਾਇਆ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸ਼ਿੰਦੇ ਨੂੰ ਡਿਪਟੀ ਸੀਐਮ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਕਾਮਯਾਬੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਸ਼ਿਵ ਸੈਨਾ ਦੇ ਅੰਦਰ ਦਬਾਅ ਅਤੇ ਗੁੱਸੇ ਨੂੰ ਬੇਅਸਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
ਨਤੀਜਾ
ਭਾਜਪਾ ਦੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ਸਥਿਤੀ, ਸ਼ਿਵ ਸੈਨਾ ਦਾ ਘਟਿਆ ਹੌਸਲਾ, ਅਤੇ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਹਕੀਕਤਾਂ ਕਾਰਨ ਏਕਨਾਥ ਸ਼ਿੰਦੇ ਨੂੰ ਪਿਛਲੇ ਸਰਕਾਰ ਵਾਲੀ ਸਥਿਤੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲ ਸਕੀ।
ਸ਼ਿੰਦੇ ਦਾ ਭਵਿੱਖ: ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹੁਣ ਆਪਣੇ ਧੜੇ ਦੇ ਆਧਾਰ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਭਾਜਪਾ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਤੋਂ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।
ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਨੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ਿਵ ਸੈਨਾ ਹੁਣ ਭਾਜਪਾ ਲਈ ਸਹਿਯੋਗੀ ਹੈ, ਨਾ ਕਿ ਬਰਾਬਰ ਦਾ ਭਾਗੀਦਾਰ।